Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2020/3950 Esas 2022/1981 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi



Taksirle öldürme suçundan sanıklardan ... mahkumiyetine ilişkin hüküm sanık ... müdafii ve katılanlar vekili, sanık ...'ın mahkumiyetine ilişkin hüküm, sanık ... müdafii ve katılanlar vekili tarafından, sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ...'nin beraatlerine ilişkin hüküm, katılanlar vekili tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Yapılan ihale neticesinde taraflardan ... İl Daimi Encümenin işveren, yüzde 5 hissedar..... hissedar Yema Turizm Taahhüt İhracat İthalat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketlerinden oluşan ortaklığın yüklenici konumunda bulunduğu sözleşme gereği, kapatılan ... Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü kontrollüğünde ... ili, ... ..Mahallesi...Caddesinde bulunan Hacı ... Paralı İlköğretim Okulunun inşaatın yapımına Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü 10149/A tip nolu 230 öğrencilik Tip Ticaret Lisesi ek pavyon binası projesine uygulanarak 22/10/1996 tarihinde başlanıldığı, 19/10/1998'de tamamlanan inşaata 21/12/1998 tarihinde ... Valiliğince geçici kabul verildiği, zamanla eğitim ve öğretime başlanan okulda, ana bina ve ortaokuldan oluşan iki binanın bulunduğu, 12/01/2011 tarihinde okul idaresi ile Başarı İnşaat arasında akdedilen sözleşme gereği bu iki binanın birbirlerine bağlanmasını sağlayacak tüp geçit ve geçidin altına kantinin ... İl Özel İdaresi tarafından denetim ve kontrolü gerçekleştirilerek yapımının tamamlandığı,
... Valiliği Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 04/04/2013 tarihli yazısında 17,2-20,7 m/sec arası rüzgarın fırtına olarak tabir edildiği ve olay anında vuku bulunan rüzgarın hızının 18,6 m/sec olduğunun bildirildiği,
Olay günü çıkan fırtına neticesinde 13.40 metre yükseklikte bulunan ilkokul binasının çatı kalkan duvarlarının yıkılarak, bitişiğinde bulunan kantinin çatısının üzerine düştüğü, çatının üzerine binen yükle çöken göçüğün altında kalan kantin işletmecisi Kamile'nin öldüğü, olay esnasında kantinde bulunan Soner'in, Eylül'ün, Nergiz'in ve okulun bahçesinde göçükten düşen parçalardan birinin isabet ettiği ...'un basit tıbbi müdahale edilebilir şekilde yaralandığı olayda;
Dosya kapsamındaki bilirkişi raporlarından olayın, çatı çıkış kapağının açık bırakılması neticesinde çatıdan içeriye giren hava ile dışarıdaki hava arasındaki basınç farkının, çatıyla arasındaki bağlantının fırtınaya mukavemet gösterecek şekilde projelendirilmeyen kalkan duvarların yıkılmasına sebebiyet vermesi sonucu gerçekleştiği kanaatine varılmıştır.
... Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından söz konusu inşaatın kontrolluk hizmetlerini yürütmek için görev silsilesinin yukarıdan aşağıya doğru Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünde çalışan sanıklardan müdür yardımcısı ...'un kontrol amiri, Yapım 1.Şube müdürü ...'ın kontrol şefi, inşaat teknisyeni ...'in inşaat kontrolorü, inşaat teknisyeni ...'nın sürveyan olarak belirlendiği,
... Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü Proje Şube Müdürlüğü'nün yapılacak inşaatlarda vaziyet planını hazırlamaktan sorumlu olduğu, anılan inşaatın vaziyet planını tanzim eden ...'ın, proje kontrol mimarı, bahsedilen planı onaylanan Hatice ...'nın ise proje şube müdürü mimar olarak görev yaptığı,
Sanık ...'nin inşaatın yapımı için akdedilen sözleşmede yüklenici konumunda bulunan Yema Turizm Taahhüt İhracat İthalat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin yetkilisi, sanık ...'ın ise yüklenicinin sigortalı işçisi, şantiye şefi olarak çalıştığı anlaşılmıştır.
(I)Sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında yapılan temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 8/11/2003 tarihli, 2003/9-261 esas, 2003/274 karar sayılı ilamında belirtildiği üzere, yapım aşamasındaki kusurlu hareketleriyle, çatının çökmesine ve ölüme neden olan sanıkların taksirle işledikleri suçun oluşumu için tehlikenin fiilen meydana gelmesi, başka bir deyişle tahribat ve musibetin gerçekleşmesi gerekeceğinden suç tarihinin kalkan duvarlarının yıkıldığı 03/04/2013 tarihi olarak kabul edilmekle yapılan incelemede;
A)Sanık ... hakkında yapılan temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Olay tarihinde yürürlükte bulunan Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin 13.maddesinde ''...Herhangi bir işin, kontrol teşkilatının denetimi altında yapılmış olması müteahhidin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, sözleşme ve şartnamelerine, teknik ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve bu konudaki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Müteahhit, üstlenmiş olduğu işleri, sorumlu bir meslek adamı olarak teknik ve sanat kurallarına uygun olarak yapmayı kabul etmiş olduğundan kendisine verilen projeye ve/veya teknik belgelere göre işi yapmakla, bu projenin ve/veya teknik belgelerin ... yerinin gereklerine, teknik ve sanat kurallarına uygun olduğunu, ayrıca işin yapılacağı yeri, kullanılacak her türlü malzemenin nitelik bakımından yeterliliğini incelemiş, kabul etmiş ve bu suretle işin teknik sorumluluğunu üstlenmiş sayılır.
Bununla birlikte, müteahhit kendisine verilen projelerin ve/veya teknik belgelerin, teslim edilen işyerinin veya malzemenin veyahut talimatın, sözleşme ve eklerinde bulunan hükümlere aykırı olduğunu veya teknik ve sanat kurallarına uymadığını ileri sürerse bu husustaki karşı görüşlerini teslim ediliş veya talimat alış tarihinden başlayarak onbeş gün içinde (nitelik ve özelliği bakımından incelenmesi uzun sürebilecek işlerde, müteahhidin isteği halinde bu süre İdarece arttırılabilir.) hem kontrol teşkilatına, hem de İdareye yazı ile bildirmek zorundadır. Bu süre aşılınca müteahhidin itiraz hakkı kalmaz...'' denildiği, dolayısıyla müteahhit, Yema Turizm Taahhüt İhracat İthalat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin yetkilisi sanık ......in, üstlendiği projenin mevzuata uygunluğu konusunda denetim yapma yükümlülüğü bulunduğu, sözleşme ekinde yer alan şartnameye uygun hazırlanmayan projeye itiraz etmesi gerekirken, denetim yükümlülüğünü ihlal ettiği, ancak,
Sanık ......in inşaat mühendisi ...'ı şantiye şefi olarak atadığı ve şantiye şefinin projenin mevzuata uygunluğunu denetlemekten de mesul olduğu, sanık ...'in sanık ......e bu hususta herhangi bir bildirimde bulunmadığı, dolayısıyla ehil kişiyi inşaatın başında görevlendiren ve üzerindeki yükümlülüğü devreden sanık ... hakkında kusuru olmadığından bahisle beraat kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine incelenen dosya kapsamına göre katılanlar vekilinin eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğuna ilişkin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün isteme uygun olarak ONANMASINA,
B)Sanık ... hakkında yapılan temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine incelenen dosya kapsamına göre sanık müdafinin ceza miktarına, eksik araştırma sonucu hüküm kurulduğuna ve alınan raporların hüküm kurmaya elverişli olmadığına ilişkin, katılanlar vekilinin eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğuna dair temyiz itirazlarının reddine; ancak;
Yukarıda değinilen Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin 13.maddesi gereğince uygulanan projeyi denetleyerek, mevzuata aykırılığını işverene yahut idareye bildirme yükümlülüğü bulunan şantiye şefi, inşaat mühendisi sanık ...'in görevini yerine getirmediğinden bahisle mahkemece asli kusuruyla neticeye sebep olduğundan hakkında mahkumiyet kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
1-)Sanık hakkında hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesine karar verilirken uygulanan TCK'nın 50/4 maddesi delaletiyle 50/1-a maddesinin gösterilmemesi suretiyle CMK'nın 232/6. maddesine ve adli para cezasının belirlenmesine esas alınan tam gün sayısının gösterilmemesi suretiyle TCK'nın 52/3. maddesine aykırı hareket edilmesi;
2-)Yargılama sırasında kendisini vekil ile temsil ettiren katılanlar ..., ..., ..., ..., ... lehine, hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi;
Kanuna aykırı olup, katılan vekilinin ve sanık ... müdafinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, hükmün 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi gereğince halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ancak yeniden yargılamayı gerektirmeyen bu konuda, aynı Kanunun 322. maddesi gereğince karar verilmesi mümkün bulunduğundan, aynı maddenin verdiği yetkiye istinaden, hüküm fıkrasına ''Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca yargılamada kendisi vekille temsil ettiren katılanlar ..., ..., ..., ..., ... lehine 3600 TL maktu vekalet ücretinin sanık ... ve ...'dan eşit oranda alınarak katılanlara verilmesine'' ibaresinin eklenmesi ve hükmün F-1 fıkrasının 3.maddesinin hükümden çıkarılarak yerine “Sanığın sosyal ve ekonomik durumu göz önüne alınarak sanığa verilen hapis cezasının TCK'nın 50/4 maddesi yollamasıyla 50/1-a maddesi gereğince adli para cezasına çevrilmesine, sanığa verilen adli para cezasının TCK'nın 52/3 maddesi gereğince 1215 tam gün karşılığı adli para cezası olarak belirlenmesine, TCK'nın 52/2 maddesi gereğince sanığın ekonomik ve şahsi halleri gözönünde bulundurularak bir gün karşılığı adli para cezasının takdiren 20 TL olarak hesabıyla 24300 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına” ibaresinin eklenmesi ile sair yönleri usul ve kanuna uygun bulunan hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
C)Sanık ... hakkında yapılan temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine incelenen dosya kapsamına göre sanık müdafinin eksik araştırma sonucu hüküm kurulduğuna ve kusur durumuna ilişkin, katılanlar vekilinin eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğuna dair temyiz itirazlarının reddine; ancak;
... Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü yapım 1.Şube müdürü sanığın, uygulanan projeyi denetleyerek, mevzuata aykırılığını bakanlığa bildirme yükümlülüğü bulunmasına karşın görevini yerine getirmediğinden bahisle mahkemece tali kusuruyla neticeye sebep olduğundan hakkında mahkumiyet kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
1-)Sanık hakkında hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesine karar verilirken uygulanan TCK'nın 50/4 maddesi delaletiyle 50/1-a maddesinin gösterilmemesi suretiyle CMK'nın 232/6. maddesine ve adli para cezasının belirlenmesine esas alınan tam gün sayısının gösterilmemesi suretiyle TCK'nın 52/3. maddesine aykırı hareket edilmesi;
2-)Yargılama sırasında kendisini vekil ile temsil ettiren katılanlar ..., ..., ..., ..., ... lehine, hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi;
Kanuna aykırı olup, katılan vekilinin ve sanık ... müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, hükmün 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi gereğince halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ancak yeniden yargılamayı gerektirmeyen bu konuda, aynı Kanunun 322. maddesi gereğince karar verilmesi mümkün bulunduğundan, aynı maddenin verdiği yetkiye istinaden, hüküm fıkrasına ''Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca yargılamada kendisi vekille temsil ettiren katılanlar ..., ..., ..., ..., ... lehine 3600 TL maktu vekalet ücretinin sanık ... ve ...'dan eşit oranda alınarak katılanlara verilmesine'' ibaresinin eklenmesi ve hükmün G-1 fıkrasının 3.maddesinin hükümden çıkarılarak yerine “Sanığın sosyal ve ekonomik durumu göz önüne alınarak sanığa verilen hapis cezasının TCK'nın 50/4 maddesi yollamasıyla 50/1-a maddesi gereğince adli para cezasına çevrilmesine, sanığa verilen adli para cezasının TCK'nın 52/3 maddesi gereğince 605 tam gün karşılığı adli para cezası olarak belirlenmesine, TCK'nın 52/2 maddesi gereğince sanığın ekonomik ve şahsi halleri gözönünde bulundurularak bir gün karşılığı adli para cezasının takdiren 20 TL olarak hesabıyla 12100 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına” ibaresinin eklenmesi ile sair yönleri usul ve kanuna uygun bulunan hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
D)Sanık ... hakkında yapılan temyiz itirazlarının incelenmesinde;
... Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü Proje Şube Müdürlüğünün yapılacak inşaatlarda vaziyet planını hazırlamaktan sorumlu olduğu, anılan müdürlükte proje mimarı olarak görev yapan ...'ın tanzim etmekle görevli olduğu, binanın arsa üzerindeki yerini belirleyen inşaat vaziyet planında, çökerek olaya neden olan kalkan duvarlarına ilişkin bir hususun yer almadığı ve kendisinin proje müdürünün emir ve talimatı altında olduğu gözetildiğinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü 10149/A tip nolu projede bulunmayan kolonların yapılmamış olmasından ötürü herhangi bir sorumluluğu bulunmadığından mahkemece hakkında kusuru olmadığından bahisle beraat kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine incelenen dosya kapsamına göre katılanlar vekilinin eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğuna ilişkin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün isteme uygun olarak ONANMASINA,
(III)Sanıklar ..., ..., ..., ... hakkında yapılan temyiz itirazlarının incelenmesinde;
... Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünde görev yapan kamu görevlisi olan sanıklar, ..., ..., ..., ..., ...'in Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü 10149/A tip nolu 230 öğrencilik Tip Ticaret Lisesi ek pavyon binası projesinde, 1975 yılı Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik'in ilgili maddeleri uyarınca kalkan duvarlarının yapımının hatıllarla beslenecek şekilde yapılmasının belirtilmemesine karşın, söz konusu eksikliğin giderilmesi amacıyla projede tadilat yapılmasını Bayındırlık ve İskan Bakanlığından talep etmeyerek, denetim sorumluluğunu ihmal ettikleri, görev gereklerine uygun olmayan bu eylemlerinin TCK’nın 257/2 maddesinde düzenlenen görevi ihmal suretiyle kötüye kullanma suçuna vücut vereceğinin anlaşılması karşısında, anılan suç 5237 sayılı TCK'nın 7/2. maddesi yollamasıyla lehe neticeler doğuran (mülga) 765 sayılı TCK'nın 102/4 maddesi uyarınca 5 yıllık zamanaşımına tabidir. Aynı Kanunun 104/2.maddesi uyarınca dava zamanaşımını kesen nedenlerin varlığı halinde süre yeniden işlemesi gerektiğinin belirtildiği ve bu sürenin 104/2. maddesi uyarınca en fazla yarı oranında uzayacağından, inşaat yapımından kaynaklı sorumluluğunun başladığı Valilik tarafından geçici olur verilen 21/12/1998 tarihinin suç tarihi olarak kabulü gerekeceği, 765 sayılı TCK'nın 102/4 ve 104/2. maddelerinde öngörülen olağanüstü zamanaşımı olan 7,5 yılın zamanaşımı karar tarihinden önce gerçekleşmiş ve 5271 sayılı CMK'nın 223/9. maddesindeki şartların da oluşmadığı anlaşılmakla, hükmün gerçekleşen zamanaşımı nedeniyle 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, aynı Kanunun 322. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak, 765 sayılı TCK'nın 102/4, 104/2 ve 5271 sayılı CMK'nın 223/8. maddeleri gereğince kamu davasının DÜŞMESİNE, 15/03/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.