Danıştay 12. Daire 2021/2049 Esas 2021/1904 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2049
Karar No : 2021/1904

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Jandarma Genel Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan davacı tarafından, disiplinsizlik fiili nedeniyle 16/03/2003 tarihinde sözleşmesinin yenilenmemesi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden terhis edilmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılan davanın …İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedilmesi ve kararın düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun da … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddi üzerine, ilişiğinin kesildiği dönemde görevde bulunan pek çok Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu olan kişilerin ve komutanlarının FETÖ/PDY soruşturmaları kapsamında Türk Silahlı Kuvvetlerinden ihraç edildiği, o dönemdeki FETÖ/PDY yapılanması nedeniyle mağdur edildiği, kendisine mobbing uygulandığı iddiasıyla yargılanmanın yenilenmesine ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; ayırma işlemine esas alınan davacı eylemlerine ilişkin bilgi ve belgelerin sahte olduğuna dair bir mahkeme hükmü ya da resmi bir evrakın bulunmadığı, yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılması istenilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararına esas alınmış bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla ortadan kaldırıldığına ilişkin bir iddianın da bulunmadığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 53. maddesinde tahdidi olarak sayılan diğer şartların da mevcut olmadığı, yeniden yargılama yapılmasını gerektirecek hukuki bir sebep bulunmadığı sonucuna varıldığından, yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca davacının istinaf başvurusunun reddine; davalı İçişleri Bakanlığının vekâlet ücreti yönünden yaptığı istinaf başvurusunun kabulüne, kararının İçişleri Bakanlığı lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesine ilişkin kısmının kaldırılmasına, yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesince belirlenen 1.700,00-TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı … Bakanlığı verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davalı idarenin takdir yetkisinin sınırlarını aşarak sözleşmesini yenilemediği, sözleşmesinin yenilenmediği dönemdeki görev yerinde bölük komutanının baskılarına maruz kaldığı, söz konusu şahsın FETÖ ile ilgisinin bulunması nedeniyle KHK ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ihraç edildiği, görevini başarıyla yerine getirmesine rağmen kendisine haksız yere ceza verildiği belirtilerek, temyiz isteminin kabulü gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra; 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 334. maddesi uyarınca ... Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesi tarafından 12/11/2020 tarihinde adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesine rağmen, davacı tarafından bu kararın temyiz aşamasında yeniden adli yardım talebinde bulunulmuş ise de, aynı Kanunun 335. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder" düzenlemesi gereğince davacının temyiz aşamasındaki adli yardım talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek ve yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Jandarma Genel Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapan davacı tarafından, disiplinsizlik fiili nedeniyle 16/03/2003 tarihinde sözleşmesinin yenilenmemesi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden terhis edilmesine dair işlemlerin iptali istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedilmesi ve kararın düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun da … İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddi üzerine, söz konusu karara ilişkin yargılamanın yenilenmesi ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la Anayasa'ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere ilişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle eklenen 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemeleri'ne herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemeler değerlendirildiğinde, askeri yargının kaldırıldığı, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun mülga olduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderileceği anlaşılmakla; dava dosyalarının devrini müteakip "usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi" gereğince uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, 2577 sayılı Kanun'un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. bendinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup, anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 günlü, 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri'nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
2577 sayılı Kanun'un, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Dairesince kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Yasa ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup, 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrasında, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.
2. fıkrasında Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
3. fıkrasında kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.
4. fıkrasında Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıdaki açıklamalar ve yürürlükteki mevzuat göz önüne alındığında; … İdare Mahkemesi …Dairesince verilen … tarih ve E:.., K:… sayılı ilk kararın, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bulunduğu, 2577 sayılı Kanun'a göre temyize tabi bir karar olduğu ve bu nedenle, bahsi geçen karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın da, doğrudan temyize tabi olduğu ve temyiz incelemesinin de yine doğrudan Danıştay'da yapılacak olması karşısında, Bölge İdare Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın Danıştay'a gönderilmesi gerekirken, davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılanmanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun kısmen reddi, kısmen kabulü yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 15/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.