MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi

A)Davacı istemi;
Davacı vekili; davacının Tarım Bağ-Kur sigortalılığının iptal edilmesi işleminin yerinde olup olmadığını belirterek, yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmadığının tespitini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı;
Davalı Kurum vekili; tarımsal faaliyetin sürdürülüp sürdürülmediği, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı ve teslim edildiği gibi hususların tam olarak araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı;
Davacının davasının kabulü ile davacının 01/11/1999- 31/12/2013 tarihleri arasında tarımsal faaliyetinin sürekli ve kesintisiz olduğunun tespiti ile bu dönemlere ilişkin prim borçlarının ödenmiş olması nedeni ile davacının davalıya başvuru tarihi itibari ile emekliliğe hak kazandığının tespitine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu ; Davalı vekili; Kurumun resmi kayıtlarının aksinin ispatlanması gerektiğini, tanık beyanlarına göre hüküm kurulamayacağını, Kurumun feri müdahil olması gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı;
“Davacının prim borçlarının yapılandırılması talebinin kabul edildikten ve primler tahsil edildikten sonra Ziraat Odası kaydında yönetim kurulu kararı bulunmadığı gerekçesiyle sigortalılığının iptal edilmesinin yerinde olmadığı, Ziraat Odasının yaptığı eksik işlem nedeniyle davacının mağdur edilmemesi gerektiği, bu sebeplerle ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu, istinaf talebinin yerinde olmadığı …” gerekçesiyle davalının istinaf talebinin reddine,karar verilmiştir.
E)Temyiz; Davalı Kurum tarafından verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle temyiz talebinde bulunulmuştur.
F)Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava, davacının Tarım Bağ-Kur sigortalılığının iptal edilmesi işleminin yerinde olup olmadığı ve yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmadığının tespiti istemidir.
Mahkemece; davacının davasının kabulü ile davacının 01/11/1999- 31/12/2013 tarihleri arasında tarımsal faaliyetinin sürekli ve kesintisiz olduğunun tespiti ile bu dönemlere ilişkin prim borçlarının ödenmiş olması nedeni ile davacının davalıya başvuru tarihi itibari ile emekliliğe hak kazandığının tespitine karar verildiği, Dairemizin 18/03/2019 tarih, 2018/501 Esas, 2019/2060 karar sayılı geri çevirme kararı ile davacının 01/11/1999-31/12/2013 tarihleri arasında tarım-bağkur sigortalısı olarak kabul edildiği takdirde ödenmeyen prim borcu bulunup bulunmadığı kurumdan sorulduktan sonra gönderilmek üzere dosyanın yerel mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 1985 yılı Mart ayında 1987 yılı Şubat ayına kadar Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu, 405 gün prim ödeme gün sayısının bulunduğu, 08/06/2000 tarihinde 1999 yılına ait şekerpancarı bedelinden re’sen 984,687 TL Bağ-Kur prim kesintisi yapıldığı, 01/07/2000 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, 5 yılı aşkın prim borcu bulunması nedeniyle 01/06/2000 tarihinden itibaren sigortalılığının durdurulduğu, ihya planı ile yapılandırılan prim borçlarını 2013 yılı sonu itibariyle ödediği, 04/03/1999 tarihinden itibaren devam eden Ziraat Odası kaydı bulunduğu, 28/08/2014 tarihinde Kuruma başvurarak tahsis talebinde bulunduğu, 29/01/2015 tarihli denetmen raporuna istinaden davacının üyeliğine ilişkin yönetim kurulu kararı bulunmadığı gerekçesiyle 04/03/1999 -24/08/2014 tarihleri arası oda kaydına itibar edilmemesi yönünde rapor düzenlendiği, muhtar olarak görev yapan kamu tanıklarının davacının 1990 yılından beri tarım faaliyetleri ile uğraştığını beyan ettikleri, davacının hayvancılık yaptığına ilişkin 06/03/2002 tarihli işletme belgesi ve hayvan pasaportunda 2005 doğum tarihli hayvanının bulunduğu, ...Mal Müdürlüğü tarafından gönderilen 01/01/1992 -31/12/2005 yıllarına ilişkin gönderilen ecrimisil ihbarnamesi ve yine 2006-2011 yıllarına ilişkin gönderilen ecrimisil tahakkuklarının bulunduğu, anlaşılmıştır.
Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir. Tarımsal faaliyetin sürdüğünün, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir. Prim tevkifatı ve ürün tesliminin, iki yıl dışında süreklilik arzettiği hallerde de tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilebilir.
Öte yandan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2926 sayılı Yasa"nın uygulanmasına ilişkin 26/03/1994 günlü 4 nolu tebliğine göre ürün bedellerinden % 1 oranında tevkifat yapmakla yükümlü gerçek ve tüzel kişilerin bu tevkifatı yaparak kurum hesabına intikal ettirmek zorunda oldukları, kesinti yaptığı halde Kurum hesabına yatırmayan gerçek veya tüzel kişilerin, Kuruma karşı sorumlu oldukları, bu kesintilerin yasal faiziyle birlikte kendilerinden tahsil olunacağı TCK."nun 526.maddesi gereğince cezalandırılmaları için suç duyurusunda bulunulacağı bildirildiğinden davacının sattığı ürün bedelinden kesinti yapıldığının tesbiti sigortalılığın kabulü için yeterli olup, kesintiyi yapan davalı Kuruma karşı sorumlu olacağından kesinti yapıldıktan sonra Kurum hesabına yatırılmamış olması dahi sonuca etkili değildir.
Somut olayda; davacının 01/11/1999-31/12/2013 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul edildiği taktirde prim borcu bulunup bulunmadığı değerlendirilmeden ve buna göre yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmadığı Kuruma sorulmadan sonuca gidilmesi hatalıdır.
Yapılacak iş; davacının 01/11/1999-31/12/2013 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul edildiği taktirde prim borcu bulunup bulunmadığı ve buna göre yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmadığının Kurumdan sorularak, gelen yazı cevabına göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı KALDIRILMASINA,ilk derece mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA,dosyanın ilk derece mahkemesine ,kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine 28/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.