Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/524 Esas 2021/780 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/524
Karar No : 2021/780

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVALILAR): 1- ...
2- ... Bakanlığı
VEKİLİ: Av. ...
II-DAVALILAR YANINDA (MÜDAHİL): ... Enerji Yatırım Üretim ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 11/11/2020 tarih ve E:2019/20564, K:2020/10708 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çanakkale ili, Merkez ilçesi, ... Köyü, ... ada, ... sayılı parselin maliki olan davacı tarafından, parselin ... Rüzgar Enerji Santrali yapımı amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 11/11/2020 tarih ve E:2019/20564, K:2020/10708 sayılı kararıyla;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Mülkiyet hakkı" başlıklı 35. maddesine, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin Ek 1 No'lu Protokolü'nün "Mülkiyetin korunması" başlıklı 1. maddesine, ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun "Kamulaştırma şartları" başlıklı 3, "Onay mercii" başlıklı 6 ve "Acele kamulaştırma" başlıklı 27. maddelerine yer verildikten sonra,
Usul Yönünden;
Dava konusu 10/09/2019 tarih ve 1523 sayılı Cumhurbaşkanı kararının 11/09/2019 tarih ve 30885 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandığı, bakılan davanın 22/10/2019 tarihinde açıldığı, davalı idare tarafından süre itirazında bulunulduğu, ancak, dava konusu acele kamulaştırmaya ilişkin kararın davacıya tebliğ edilmediği,
İdari işlemlerin nitelikleri gereği özel yasalarında genel dava açma süreleri dışında ayrı dava açma sürelerinin öngörülmüş olması halinde, idare tarafından idari işlemlerin nitelikleri ve tabi oldukları dava açma süreleri gösterilmedikçe özel dava açma sürelerinin işletilmesine olanak bulunmadığından, Anayasa’nın 40. maddesi hükmü uyarınca, özel dava açma süresine tabi olmasına rağmen bu hususun idari işlemde açıklanmaması halinde, dava konusu idari işlemin tebliği tarihinden itibaren özel dava açma süresinin değil, altmış günlük genel dava açma süresinin uygulanmasının gerektiği,
Acele kamulaştırmaya ilişkin Cumhurbaşkanı kararının Resmi Gazete'de yayımlanması ilgililere tebliğ hükmünde olmadığından acele kamulaştırmaya ilişkin işlemlerin Anayasa'da yer alan bir temel hak ve özgürlük olan mülkiyet hakkını kısıtlayıcı nitelikte bireysel işlem olması karşısında otuz gün içinde dava açılacak idarenin gösterilmesi suretiyle ilgiliye tebliğ edilmesinin, Anayasa'da güvence altına alınmış olan hak arama özgürlüğünün gereği olduğu,
Bu çerçevede, muhatapları açısından subjektif ve kişisel nitelikte olan acele kamulaştırma kararlarının, usulüne uygun yazılı bildirimi üzerine otuz gün içinde veya öğrenme üzerine altmış günlük genel dava açma süresi içinde dava konusu edilebileceği, bu durumda 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin uygulanamayacağı,
Bu itibarla, davacı tarafından, öğrenme tarihi üzerine altmış günlük genel dava açma süresi içinde dava açıldığından, davalı idarelerin davada süre aşımı bulunduğu yönündeki itirazlarının yerinde görülmediği,
Öte yandan, acele kamulaştırmaya ilişkin dava konusu 10/09/2019 tarih ve 1523 sayılı Cumhurbaşkanı kararında davacı parselinin de yer aldığı, bakılan davanın 22/10/2019 tarihinde açıldığı, daha sonra, projede yapılan revizyon nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararıyla davacıya ait parsel yönünden kamu yararı kararı kaldırıldığından, davacının bu davada artık hukuki yararı ve menfaatinin kalmadığı, bu nedenle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği yönündeki davalı idare iddiasına da itibar edilmeyerek davanın esasının incelenmesine geçildiği,
Esas Yönünden;
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararıyla uyuşmazlığa konu parselin de içinde bulunduğu alana yönelik verilen kamu yararı kararından, dava konusu acele kamulaştırmaya ilişkin 10/09/2019 tarih ve 1523 sayılı Cumhurbaşkanı kararı alındıktan sonra projede yapılan revizyon nedeniyle aynı idarenin ... tarih ve ... sayılı kararıyla davacıya ait parsel yönünden vazgeçildiği ve parselin Saros Rüzgar Enerji Santrali projesi kapsamından çıkarıldığı,
Bu durumda, acele kamulaştırmaya ilişkin dava konusu Cumhurbaşkanı kararının, davacıya ait parsel yönünden hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idareler ve davalı idareler yanında müdahil tarafından, acele kamulaştırmaya ilişkin projede yapılan revizyon nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararıyla davacıya ait parsel yönünden kamu yararı kararı kaldırıldığından, davacının bu davadan artık hukuki yararı ve menfaatinin kalmadığı, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi ve buna göre haklılık-haksızlık araştırması yapılarak vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği ayrıca, dava konusu Cumhurbaşkanı kararının tamamının iptaline hükmedilmesinde de hukuka uygunluk bulunmadığı ve temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemleri hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
Üye, Recep Kılıç'ın, dava konusu acele kamulaştırmaya ilişkin işlemlerin ivedi yargılama kapsamında olduğu, bu nedenle, 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesi gereğince dava açma süresi olan otuz gün içinde açılmayan davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği yolundaki usule ilişkin oyuna karşılık; acele kamulaştırmaya ilişkin Cumhurbaşkanı kararının Resmi Gazete'de yayımlanması ilgililere tebliğ hükmünde olmadığından ve anılan karar davacıya tebliğ edilmediğinden, acele kamulaştırmaya ilişkin işlemlerin Anayasa'da yer alan bir temel hak ve özgürlük olan mülkiyet hakkını kısıtlayıcı nitelikte bireysel işlem olması karşısında, otuz gün içinde dava açılacak idarenin gösterilmesi suretiyle ilgiliye tebliğ edilmesinin, Anayasa'da güvence altına alınan hak arama özgürlüğünün gereği olduğu, bu çerçevede, muhatapları açısından subjektif ve kişisel nitelikte olan acele kamulaştırma kararlarının, usulüne uygun yazılı bildirimi üzerine otuz gün içinde veya öğrenme üzerine altmış günlük genel dava açma süresi içinde dava konusu edilebileceği, bu durumda 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin uygulanamayacağına oyçokluğu ile karar verilerek işin esası incelendi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin ve davalı idareler yanında müdahilin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 11/11/2020 tarih ve E:2019/20564, K:2020/10708 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 15/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.