16. Hukuk Dairesi 2013/5488 E. , 2013/6059 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında Yakatarla Köyü çalışma alanında bulunan 133 ada 6 ve 147 ada 20 parsel sayılı 22784.69 ve 22.132,69 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar 1984-1988, 1991-1995 tarihleri arasında davacılara ecrimisil alınarak kiraya verildiği belirtilerek devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olmaları nedeniyle ... adına tespit edilmiştir. Davacı ... ve ..., taşınmazların irsen ve taksimen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle kullandıkları bölümlerin adlarına tescil istemi ile ayrı ayrı dava açmışlardır. Mahkemece dava dosyaları birleştirilerek yapılan yargılama sonunda, davanın kabulü ile çekişme konusu 147 ada 20 sayılı parselin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile fen bilirkişi rapor ve krokisinde (D) harfi ile gösterilen 11431.49 metrekarelik bölümünün davacı ..., (C) harfi ile gösterilen 10701.20 metrekarelik bölümünün davacı ... adına tapuya tesciline, 133 ada 6 sayılı parselin davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile krokisinde (B) harfi ile gösterilen 6547.34 metrekarelik bölümünün davacı ..., (A) harfi ile gösterileri 16237.35 metrekarelik bölümünün de davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
1- Mahkemece; davaya konu 147 ada 20 sayılı parselin krokisinde (C) ve (D) harfi ile gösterilen bölümleri yönünden; davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm için yeterli bulunmamaktadır. ... tespit tutanağının edinme sebebinde taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu, davacılar Şaban ve ..."in 1984-1988 ve 1991-1995 yıllarında ecrimisil ile ... yerini kiralayarak kullandıkları belirtilmiştir. Mahkemece ecrimisile ilişkin evrak getirtilmemiş, davacıların taşınmazı kullanmalarına karşılık ecrimisil ödeyip ödemedikleri, ödemişlerse bunun icra tehdidi altında ödenmiş olup olmadığı araştırılmamıştır. Doğru sonuca varılabilmesi için davacıların taşınmazı kullanmaları karşılığında Hazineye ecrimisil ödeyip ödemedikleri Mal Müdürlüğünden sorularak, ecrimisile dair tüm belgeler getirtilmeli, mahallinde yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan, davacıların bu yere zilyet olmaları nedeniyle Hazineye ecrimisil ödeyip ödemedikleri, taşınmazda asli zilyet olup olmadıkları sorulup saptanmalı, ecrimisil belgeleri uygulanarak, taşınmaza ait olduğunun saptanması halinde ödemenin icra baskısı nedeniyle olup olmadığı belirlenmeli, Hukuk Genel Kurulunun 2003/8-592 Esas, 2003/508 Karar ve 24.09.2003 tarihli kararında da belirtildiği gibi zilyetlikle kazanım koşulları lehine gerçekleşen kişilerin cebri icra (zorlayıcı yaptırım) tehdidi altında Hazineye ecrimisil ... bulunmalarının aleyhlerine yorumlanmayacağı, ödeme sırasında ihtirazı kayıt ileri sürülmemesinin de Hazinenin üstün mülkiyet hakkını kabul anlamına gelmeyeceği göz önünde bulundurularak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
2- Davaya konu 133 ada 6 sayılı parselle ilgili temyiz itirazlarına gelince; mahkemece bu parselin krokisinde (A) ve (B) harfi ile gösterilen bölümler yönünden; davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuştur. ... tespit tutanağında davacıların ecrimisil ödeyerek kullandıkları belirtildiği halde ecrimisile ilişkin belgeler getirtilmemiş, davacıların ecrimisil ödeyip ödemedikleri, ödeme varsa icra tehdidi altında olup olmadığı araştırılmamış, davacıların zilyetliğinin başlangıcı ve süresi hakkındaki beyanlar arasında çelişki bulunduğu halde giderilmemiş, taşınmazın öncenin mera olduğuna dair beyanlar karşısında usulüne uygun mera araştırması yapılmamış olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli bulunmamaktadır. Eksik inceleme ile karar verilemez. Doğru sonuca varılabilmesi için ecrimisile ilişkin tüm belgeler getirtildikten sonra taşınmaz başında komşu köylerde ikamet eden, taşınmazı iyi bilen, yaşlı ve tarafsız kişiler arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve aynı yöntemle gösterilecek taraf tanıkları, tüm tespit bilirkişileri, fen bilirkişi ve 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu katılımı ile keşif yapılmalı, yerel bilirkişiler ve tanıklardan taşınmazın öncesinin ne olduğu, kimin tarafından ne şekilde ve ne zamandan beri kullanıldığı, kullanıma karşılık ecrimisil ödenip ödenmediği, öncesinin kamu orta malı niteliğinde mera olup olmadığı, taşınmazın sınırındaki dereden sonra bulunan mera parseli ile aynı özellikleri taşıyıp taşımadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler yüzleştirme yapılarak giderilmeli, toplanan delillerin tespit tutanağının edinme sebebinde yazılı beyanlarla çelişmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenerek çelişki giderilmeli, fen bilirkişisinden keşfi takibe imkan verir krokili rapor alınmalı, ziraat bilirkişi kurulundan taşınmazın toprak yapısı, niteliği, eğimi, komşu 130 ada 49 sayılı mera parseli ile toprak yapısının aynı özellik taşıyıp taşımadığı, taşınmaz ile mera parseli arasındaki derenin ayırıcı unsur teşkil edip etmediği, ne zamandan beri ekilip biçildiği hususlarında bilimsel verilere dayalı ayrıntılı rapor alınmalı, taşınmazın öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça değer taşımayacağı düşünülmelidir. Taşınmazın öncesinin mera olmadığının anlaşılması halinde davacıların taşınmazı kullanmaları nedeniyle Hazineye ecrimisil ödeyip ödemedikleri, ödeme yapılmış ise bunun icra tehdidi altında olup olmadığı araştırılmalı, yukarıdaki bentte açıklandığı gibi davacıların cebri icra (zorlayıcı yaptırım) tehdidi altında Hazineye ecrimisil ... bulunmalarının ihtirazı kayıt ileri sürmemiş olsalar bile Hazinenin üstün (mülkiyet) hakkını kabul anlamına gelmeyeceği göz önünde bulundurularak tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 03.06.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.