Danıştay 4. Daire 2016/18868 Esas 2021/2330 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/18868
Karar No : 2021/2330

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tekstil Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden fatura düzenlenmemesi suretiyle bir kısım hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakıldığından ve dönem sonu emtia stoklarının eksik değerlenmesi suretiyle satışların maliyetinin yüksek gösterildiğinden bahisle re'sen tarh edilen 2011 yılı vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; olayda, vergi inceleme elemanı tarafından, kayıt dışı hasılatın bulunması sırasında ortaklara borçlar hesabının gerçek olmadığı yönündeki tespite ulaşılırken şirket yetkilisinin ifadesinde yer alan hususların araştırılmadığı, şirketin ve ortakların banka hesap hareketlerinin incelenmediği ve şirket ortaklarının ifadelerine başvurulmadığı; yine inceleme elemanı tarafından randıman incelemesi yapılırken, davacının satışını yaptığı kumaşın bir kısmının kendi ürettiği ipliklerden oluşmasına rağmen bu hususun incelemeye dahil edilmediği, fire oranının belirlenmesinde şirketin entegre tesisine sahip olmaması durumunun değerlendirilmediği, üretim aşamalarının tamamı dikkate alınmaksızın yalnızca boya imalathanelerinden alınan fire oranlarının dikkate alındığı, öte yandan davacının sunduğu ticaret odası fire oranlarına, imalat tablosuna ya da fire oranı konusundaki diğer iddialarına neden itibar edilmediği açıklanmaksızın doğrudan kendi verileri dikkate alınarak randıman hesaplaması yapılmaya çalışıldığı, bu durumda, yeterli inceleme ve araştırma yapılmaksızın varsayıma dayalı olarak hazırlanan vergi inceleme raporundaki veriler esas alınarak yapılan dava konusu vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi tarhiyatında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı adına yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyiz isteminin kabulü ve Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra uyuşmazlık konusu dönemin "2011 yılına ilişkin vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi" olmasına rağmen Mahkeme kararında" 2010 yılına ilişkin vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi" olarak belirtildiği anlaşıldığından, söz konusu yanlışlık düzeltilerek gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2.Temyize konu ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3.Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4.Dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
5.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/04/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacı adına, düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden fatura düzenlenmemesi suretiyle bir kısım hasılatının kayıt ve beyan dışı bırakıldığından ve dönem sonu emtia stoklarının eksik değerlenmesi suretiyle satışların maliyetinin yüksek gösterildiğinden bahisle re'sen tarh edilen 2011 yılı vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davanın kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararı davalı idarece temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olacağı kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 30. maddesinin 1. fıkrasında, re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlandıktan sonra, Kanunun 30. maddesinin 4. bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması hali re’sen tarh nedeni olarak belirtilmiş; 134. maddesinde ise, vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Davacının 2011 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi üzerine düzenlenen … tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporu'nda; kumaş imalatı ve toptan ticareti faaliyeti ile iştigal eden şirketin bir kısım satışları karşılığı fatura düzenlememesi suretiyle eksik hasılat bildiriminde bulunduğu ve dönem sonu emtia stoklarının eksik değerlenmesi suretiyle maliyetlerini arttırdığı hususlarının tespit edildiği, bu tespitlere ulaşılırken üretim ve satış işlemleri üzerinde envanter ve randıman analizleri yapıldığı, vergi inceleme elemanı tarafından şirket temsilcisinin ifadeleri de değerlendirildikten sonra ilgili yılda işlemden geçirilerek satışa hazır kumaş tutarı üzerinden davacının dönem başı ve dönem sonu gömlek stok miktarı ile davacının yurt dışı satışa konu ettiği ve fason olarak imal ettiği gömleklerde dikkate alınarak şirketin mamul kumaş dengesinin hesaplandığı, bu hesaplamada envanter dengesinin çıktı tarafındaki fazlalıkların belge düzenlenmemesi suretiyle kayıt ve beyan dışı bırakılan satış miktarını gösterdiği, buradan hareketle mükellef kurumun gizlenen satış hasılatı toplamının hesaplandığı; şirketin kumaş imalatında kullanılan ilk madde niteliğindeki ipliklere ilişkin de kaydi envanter çalışması yapıldığı, öte yandan, şirketin ilgili yıl yasal defterlerinde 101-Alınan Çekler Hesabının borcu karşılığında 331-Ortaklara Borçlar Hesabının alacaklandırıldığının tespit edildiği, bu tespite ilişkin şirket temsilcisinin, 2009 ve 2010 yıllarında şirketin, şirket ortağına olan borcuna karşılık borç senetleri düzenlediğini ve bu senetlerin ilgili tarihlerde şirket ortağı tarafından şirkete iade edildiğini, bu iade işlemlerinde 321 numaralı hesap işletilmesi gerekirken sehven 101 numaralı çek hesabının kullanıldığını, hiçbir şekilde şirket ortağının şirkete çek koyma işleminin bulunmadığını, 2010 ve 2011 yıllarına ait sundukları çek giriş bordrolarında da bu durumun görüleceğini ifade ettiği, ancak şirket temsilcisi tarafından sunulan çek giriş bordroları muhasebe hesapları ile uyumlu olmadığından, tüm bu tespitler dikkate alındığında, 331-Ortaklara Borçlar Hesabındaki tutarın şirket tarafından fatura düzenlenmemek suretiyle kayıt ve beyan dışı bırakılan satış hasılatının tahsilini oluşturduğu sonucuna varıldığı; ayrıca vergi inceleme elemanı tarafından stok değerleme işlemleri yapıldığı, söz konusu değerleme işlemleri yapılırken, eksik değerlendirildiği tespit edilen mamul ve yarı mamul maliyet bedellerinin ticari bilanço karına eklenmesi ve önceki dönem gömlek değerleme farkının bilanço karından düşülmesi gerektiği, bu kapsamda stoklarda ortaya çıkan değerleme farkı ile kayıt ve beyan dışı bırakılan satış hasılatının davacının 2011 yılı ticari kârına eklenmesi sonucu ortaya çıkan kurumlar vergisi matrah farkı üzerinden davacı adına bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi tarhiyatı önerildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen tespitler ile Danıştay Dördüncü Dairesinin E:2016/19044 sayılı dosyasında yer alan … tarih ve … sayılı Rapordaki tespitler birlikte değerlendirildiğinde, davacı şirket hakkında yapılan incelemede, şirketin üretim reçetelerinin tutulmadığının tespit edildiği, fire oranı hesaplaması yapılırken, şirkete ait kapasite raporlarının, Kahramanmaraş ve Bursa Sanayi ve Ticaret Odalarının resmi internet sitelerinden temin edilen fire oranı bilgilerinin ve ilgili boyahanelerden ve fason dokumacılardan temin edilen bilgilerin göz önünde bulundurulduğu, şirket yetkilisi tarafından müşteri istekleri doğrultusunda fire oranı yüksek olan kalın kumaşlar üretildiğinin iddia edilmesine rağmen, karşıt inceleme yapılmasını sağlayacak şekilde hangi müşterilere satış yapıldığına dair Müfettişliğe bilgi verilmediği, vergi inceleme elemanı tarafından envanter ve randıman analizleri ile stok değerleme işlemleri yapılarak incelemenin gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen tespitler birlikte değerlendirildiğinde, davacı şirket hakkında yapılan incelemede, şirketin üretim reçetelerinin tutulmadığının tespit edildiği, fire oranı hesaplaması yapılırken, şirkete ait kapasite raporlarının, Kahramanmaraş ve Bursa Sanayi ve Ticaret Odalarının resmi internet sitelerinden temin edilen fire oranı bilgilerinin ve ilgili boyahanelerden ve fason dokumacılardan temin edilen bilgilerin göz önünde bulundurulduğu, şirket yetkilisi tarafından müşteri istekleri doğrultusunda fire oranı yüksek olan kalın kumaşlar üretildiğinin iddia edilmesine rağmen, karşıt inceleme yapılmasını sağlayacak şekilde hangi müşterilere satış yapıldığına dair Müfettişliğe bilgi verilmediği, vergi inceleme elemanı tarafından envanter ve randıman analizleri ile stok değerleme işlemleri yapılarak incelemenin gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, şirketin bir kısım satışları karşılığında fatura düzenlemeyerek eksik hasılat bildiriminde bulunduğu ve dönem sonu emtia stoklarının eksik değerlenmesi suretiyle maliyetlerini arttırdığı sabit olduğundan, olayda re'sen takdir nedeninin mevcut olduğu, matrah farkının yeterli inceleme ve araştırma yapılmak suretiyle belirlendiği ve 213 sayılı Kanun'un 3. maddesi uyarınca yapılan tarhiyatın yerinde olmadığına ilişkin ispat külfeti davacıya ait iken inceleme elemanına ve dava dosyasına buna ilişkin ispat edici bilgi ve belge sunulmadığı anlaşılmış olup, belirlenen matrah farkı üzerinden yapılan dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ve Mahkeme kararının bozulması gerektiği görüşüyle Dairemiz kararına katılmıyorum.