Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/9154 Esas 2022/3596 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen menfi tespit davasının kısmen kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı tarafın istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 25’i hastanelerinde çalışan, 13'ü Antaş isimli firmada çalışan kişilerin aynı gün yapılan muayenelerinin periyodik muayene, portör muayenesi olarak Kurumca kabul edilmesi üzerine haklarında 2012 yılı hizmet alım sözleşmesinin 11.1.16. maddesinde yer alan “Faturanın veya faturaya dayanak oluşturan belgelerin gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespiti halinde 10.000 TL’den az olmamak üzere işlem bedellerinin 5 (beş) katı ceza uygulanır” hükmüne göre 152.000 TL cezai şart ve yersiz ödeme olduğu iddia edilen 1.023,84 TL'nin kurum alacaklarından faizi ile birlikte tahsiline karar verildiğini, itiraz konusu muayene işlemlerinin 10/11/2012 tarihinde gerçekleştiğini ve bu işlemlerin rutin yapılan personel sağlık tarama işlemleri değil gerçek muayene ve tedavi işlemleri olduğunu, ayrıca ceza uygulanması gerekiyorsa söz konusu eylemlerin gerçekleştiği tarihte yürürlükte olan 11.1.10. maddede yer alan “...’ta belirtilen kurallar uyarınca Kuruma fatura edilmemesi gereken bir işlemin fatura edilmesi halinde bir fatura döneminde 3.000 TL’den az olmamak üzere işlem bedellerinin 5 (beş) katı tutarında,” hükmünün uygulanması gerektiğini belirterek kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespitini istemiştir.
Davalı; davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince; yapılan işlemlerin sahte işlem olmadığı, taraflar arasında hastaların muayene edilmediği şeklinde bir husumet bulunmadığı, yapılan işlemlerin yapıldığı tarihte sözleşmenin 11.1.10. maddesinin yürürlükte olduğu ve bu maddeye göre belirtilen kurallar uyarınca kuruma fatura edilmemesi gereken bir işlemin fatura edilmesi halinde bir fatura döneminde 3.000 TL'den az olmamak üzere işlem bedellerinin 5 katı tutarında cezai işlem uygulanması gerektiği ve buna göre işlem bedelleri olan 1.023,84 TL yersiz ödeme ile yersiz ödemenin 5 katı tutarında cezai şarta hükmedilmesi gerektiğinden davanın kısmen kabulü ile; davacı tarafın davalı kuruma 146.880,80 TL cezai şart yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş; karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
2012 Yılı ... Kurumu özel sağlık hizmeti sunucularından sağlık hizmeti satın alım sözleşmesi’nin 11.1.16 maddesinde “Faturanın veya faturaya dayanak oluşturan belgelerin gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespiti halinde 10.000 TL’den az olmamak üzere işlem bedellerinin 5 (beş) katı ceza uygulanır”
11.1.10. maddesinde “...’ta belirtilen kurallar uyarınca Kuruma fatura edilmemesi gereken bir işlemin fatura edilmesi halinde bir fatura döneminde 3.000 TL’den az olmamak üzere işlem bedellerinin 5 (beş) katı tutarında,”
11.3.4. maddesinde “SHS tarafından işlenen fiilin, cezai şart gerektiren hükümlerden birden fazlasına uyması halinde, en ağır olan cezai şart maddesi uygulanır. Bir fatura döneminde tespit edilen farklı her fiil için ayrı ayrı cezai şart uygulanır ve bu cezai şartların toplam tutarı tahsil edilir.” hükümleri yer almaktadır.
Somut uyuşmazlıkta; davacı hastanede çalışan 25 kişi ile Antaş isimli firmada çalışan 13 kişinin aynı tarihte rahatsızlıkları nedeniyle muayene olmalarının hayatın olağan akışına uygun olmaması ve alınan bilirkişi raporunda yapılan muayene işlemlerinin, tetkik ve tahlillerin periyodik ve/veya portör muayene amacıyla yapıldığı görüşünün bildirilmiş olması nedeniyle bu kişilerin portör muayenesi oldukları, bu nedenle davacı tarafından bu kişiler için verilen sağlık hizmetinin ... hükümlerine göre Kuruma faturalandırılamayacağı sabittir. Her ne kadar davacı bu eylemi ile Kuruma fatura etmemesi gereken bir işlemi fatura etmek suretiyle 2012 Yılı sözleşmesinin 11.1.10. maddesini ihlal etmişse de, söz konusu eylemi sırasında portör muayenesi yapıldığının anlaşılmaması için tanzim ettiği belgelerde normal muayene yapmış gibi kayıtlar oluşturması suretiyle faturaya dayanak belgelerin gerçeğe aykırı düzenlenmesine de sebebiyet vermiştir. Bu nedenle 2012 Yılı ... Kurumu özel sağlık hizmeti sunucularından sağlık hizmeti satın alım sözleşmesi’nin hem 11.1.16, hem de 11.1.10. maddesi ihlal edilmiştir. Ancak aynı sözleşmenin 11.3.4. maddesine göre işlenen fiilin, cezai şart gerektiren hükümlerden birden fazlasına uyması halinde, en ağır olan cezai şart maddesi uygulanması gerektiğinden Kurumca davacıya 11.1.16. maddeden cezai işlem tesisi yerinde olduğundan davanın reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile kısmen kabulü hatalı olup bozma nedeni yapılmıştır.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenle bozulmasına karar verilmiş olduğundan, HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca, işbu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanunun 371. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararının davalı yararına BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 14/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.