10. Hukuk Dairesi 2015/20120 E. , 2015/22046 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilâmda belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 15.5.2001-30.9.2011 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tesbiti istemiş, Mahkemece, dava dışı işveren... tarafında verilmiş sigortalı işe giriş bildirgesi bulunduğu, davalı iş yeri ile bağlantısının bulunmadığı, 25.4.2008 tarihi öncesine ilişkin talepler hakdüşürücü süreye uğradığı, 25.4.2008 tarihinden sonraki döneme ilişkin taleplerin ise çalışmanın geçici nitelikte olduğu ve bir kısım tanık beyanları dikkate alınarak ispat edilemediği gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 79. maddesine 25.08.1999 tarih, 4447 sayılı Yasayla eklenen “Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların otuz günden az çalıştıklarını açıklayan bilgi ve belgelerin işverence prim bildirgelerine eklenmesi şarttır.” aynı şekilde 5510 sayılı Yasanın 86 maddesinde "Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların, otuz günden az çalıştıklarını ispatlayan belgelerin işverence ilgili aya ait aylık prim ve hizmet belgesine eklenmesi şarttır. " şeklinde düzenleme mevcuttur.
Dosya arasındaki bilgi ve belgelerden, davaya konu edilen dönemlerde işyerinin faal olduğu, davalı (1015300) sicil nolu işyerinin 1.8.1996 tarihinde kapsama alındığı, davacıya ilişkin itilaf konusu dönemde 28.5.2008-31.10.2010 ve 3.1.2011-28.2.2011 tarihleri arası davalı işyerinden bildirim yapıldığı, bildirimlerin
çoğunun 30 günden az, 15.5.2001-28.5.2008, 31.10.2010-3.1.2011 ve 28.2.2011-30.9.2011 tarihleri arası hiç bildirim yapılmadığı, 25.4.2008-26.4.2008 tarihleri arası dava dışı işyerinden 2 gün bildirimli çalışması bulunduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, dava dışı iş yerinden kuruma intikal eden işe giriş bildirgesindeki imza, dava tarafından inkar edilmesine rağmen imza incelemesi yapılmadığı, ifadesi hükme dayanak alınan tanıkların hizmet döküm cetvellerinin celp edilmediği, tanıkların beyanlarının denetlenmediği, resen bordro tanıkları ve kamu tanıklarının dinlenmediği, açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığının yöntemince araştırılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Yasanın 86. ve 506 sayılı Yasanın değişik 79. maddesi hükmüne göre de ay içerisinde bazı iş günlerinde çalıştırılmadığı beyan edilen sigortalıların 30 günden az çalıştıklarını belgeleyen bilgilerin prim bildirgelerine eklenmesi suretiyle kanıtlanmadıkları taktirde işçinin ayın tamamında kesintisiz olarak çalıştırıldığının kabulü gerekir.
Yapılacak iş; 15.5.2001-30.9.2011 tarihleri arasındaki dönem yönünden işverence kısmen bildirilen çalışmaların haricindeki sürelere ilişkin dönem yönünden tüm çalışma dönemine yönelik kesintisiz çalışıldığı iddia edildiğinden, tespite konu dönem dahilinde olmak üzere işe giriş ve çıkış tarihleri arasındaki kısmi bildirimlerin davalı işveren tarafından davalı Kuruma belgeleri ile bildirilip bildirilmediğinin tespit ve kurumdan celbi ile hizmet tespiti davalarında gerekli araştırmaların Mahkemece re"sen yapılması ilkesi ışığında; Mahkemece, dava dışı işyerinden verilen işe giriş bildirgesi ve kuruma verilen bordrolardaki imzası inkar edilenler yönünden imza incelemesi yapılmalı, tespite konu dönemde Kurum tarafından yapılmış bir tespit bulunup bulunmadığı araştırılmalı, çalışmaların geçtiği işyerine ilişkin ücret bordroları, puantaj kayıtları gibi varsa tüm işyeri kayıtları davalı işverenden celbedilmeli; Kurum nezdindeki işyeri dosyası ile dönem bordroları getirtilmeli; davalı Kuruma verilmiş dönem bordrolarından kayden çalışması görünen bordro tanıkları re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; bulunabildiği takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; davada bilgi ve görgülerine başvurulan tanıkların beyanları arasında varsa çelişkiler giderilmeli; dinlenen tanıkların hizmet döküm cetveleri celp edilerek beyanları denetlenmeli, sigortalının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; çalışmanın varlığı, kısmi ve kesintili olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, ilgili düzenlemeler dikkate alınarak toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre 15.5.2001 tarihinden itibaren kesintisiz çalışma söz konusu olması durumunda, dava dışı işyeri ile davalı işyeri arasında organik bağ bulunmasa da dava dışı işyerinden bildirimi yapılan iki günlük sürede davalı işyerinde de çaşılmasının mümkün olması nedeniyle 25.4.2008 tarihi öncesi süreler yönünen hakdüşürücü sürenin oluşmayacağı dikkate alınarak bir karar verilmelidir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.