Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2010 Esas 2021/787 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2010
Karar No : 2021/787

TEMYİZ EDEN (DAVALI): ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Odası (... Şubesi)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 24/02/2020 tarih ve E:2019/20365, K:2020/2276 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çevre ve Orman Bakanlığınca 24/06/2011 tarihli işlemle onaylanan Ordu-Giresun-Trabzon-Rize-Gümüşhane ve Artvin Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 24/02/2020 tarih ve E:2019/20365, K:2020/2276 sayılı kararıyla;
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun, 21/02/2019 tarih ve E:2018/1668, K:2019/699 sayılı bozma kararına uyularak,
Dava konusu Çevre Düzeni Planının "İtiraz 6-HES'ler konusu"na ilişkin kısmı yönünden;
Bilirkişi raporunda belirtildiği üzere, hidroelektrik santraller yoluyla elektrik üretilmesi kararının, çevresel etkilerin havza bütünlüğü dikkate alınarak ayrıntılı bir araştırma ve değerlendirilmeye dayalı olması ve HES'lerde kullanılacak su debisi hesaplamaları yapılırken bölgenin ekosistem dengesinin olumsuz yönde etkilenmemesi için bu yönde gerekli koruma tedbirlerinin alınmasının gerektiği,
Bu durumda, dava konusu planda bu hususlara yönelik olarak alt ölçekli planları yönlendirecek nitelikte temel ilke ve politikaları içeren hükümlerin yer almamasında hukuka uyarlık bulunmadığı,
Dava konusu Çevre Düzeni Planının" İtiraz 13- Özel Proje Alanları konusu"na ilişkin kısmı yönünden;
Dava konusu planın onaylandığı tarihte yürürlükte bulunan Çevre Düzeni Planlarına Dair Yönetmelik'te çevre düzeni planı, ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen plan olarak tanımlanarak, Yönetmeliğin ekinde söz konusu planlara ilişkin lejantlara yer verilmiş, ancak Yönetmelikte "Özel Proje Alanı"na ilişkin bir tanım, Yönetmelik ekinde de buna ilişkin herhangi bir gösterime yer verilmediği,
Uyuşmazlık konusu Çevre Düzeni Planında ise, Açıklama Raporunun 4.1.1.1 sayılı maddesinde "Özel Proje Alanları" tanımlandığı, biri turizme diğeri tarıma yönelik olmak üzere iki tür özel proje alanı belirlenerek, bunlara yönelik sınırların planlama alanında gösterildiği,
Dava konusu plandaki gösterimler niteliği gereği şematik olsa dahi, Yönetmelik ile açıkça düzenlenmemiş bir kullanım kararının sınırlarının, üst ölçekli çevre düzeni planı ile belirlenmesinin planlama ilkelerine aykırı olduğu,
Aksi yöndeki yaklaşımın, Yönetmelik ile çevre düzeni planları ölçeğinde öngörülen lejantlara altlık oluşturan diğer veri ve girdiler ile etkileşimi yeterince irdelenmemiş ve sonuçta, alanın tüm verileri dikkate alınmaksızın, yeterli analiz çalışmasına dayanmayan bir sınır belirlenmesi sonucunu doğurabileceği ki, bunun da çevre düzeni planlarının amaç ve kapsamına uygun olmadığı,
Nitekim, plandaki özel proje alan sınırlarının bazılarının büyük bazılarının ise daha küçük nitelikte gösterildiği, bu sınırların hangi ölçüt ve veriler dikkate alınarak belirlendiği hususunda plan açıklama raporunda yeterince bilgi ve belgenin de yer almadığı,
Bu durumda, bilirkişi raporundaki tespitler de göz önünde bulundurularak, Çevre Düzeni Planlarına Dair Yönetmelik'te düzenlenmemiş ve Yönetmelik ekinde gösterimi bulunmayan, "özel proje alan"larına yönelik dava konusu Çevre Düzeni Planında sınır belirlenmesinde yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu planın, İtiraz 6- HES'ler ve İtiraz 13- Özel proje alanlarına yönelik kısımları yönünden iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, HES yatırımlarının ÇED sürecinden geçerek mevcut yasal prosedür doğrultusunda kurum ve kuruluşların görüşleri de alındıktan sonra alt ölçekli planların onaylanması kaydıyla planın veri tabanına işlendiği (muhtemel iptal kararları da göz önünde bulundurularak HES'lerin plana değil, veri tabanına işlendiği); dolayısıyla mahkeme kararlarına aykırı bir durum olmamakla birlikte, DOKAP'la eşgüdüm içinde ekolojik değerleri ön planda tutan bir planlama yaklaşımının benimsendiği,
Öte yandan, dava konusu planda turizme yönelik olarak özel proje alanlarının belirlendiği, mevcut turistik ürün potansiyellerinden hareketle bütünlüklü koridorlar oluşturulduğu, ilan edilmiş olan turizm merkezlerinin plana işlendiği, yayla turizminin ekolojik kaynaklar korunarak ve geleneksel mimariye uygun olarak geliştirileceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2. fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulmasının;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkün olduğu belirtilmiş; 4. fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." denilmiş; 50. maddesinin 4. fıkrasında ise, Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu kararı; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 21/02/2019 tarih ve E:2018/1668, K:2019/699 sayılı bozma kararında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, usul ve hukuka uygun bulunmakta ve bozulmasını gerektirecek bir hukuka aykırılık taşımamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin 24/02/2020 tarih ve E:2019/20365, K:2020/2276 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 19/04/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.