10. Hukuk Dairesi 2015/22615 E. , 2015/21946 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum ve ... Mad. .... Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı ... Mad. .... Şti."nde 1989-1993 yılları arasında çalıştığının tespitini talep etmiş olup, davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesinde, “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve verilen kararın infazı açısından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır. Bu nedenle, Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
İnceleme konusu davada mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; davacının, dava dışı 30557 sicil numaralı..."a ait iş yerinde 01/11/1989 - 10/06/1993 tarihleri arasında 30 gün esası ile asgari ücret üzerinden 661 gün eksik çalışmasının olduğunun tespitine karar verilmiştir. Kabule konu süre yönünden; mahkemece davada taraf sıfatı bulunmayan bir işveren hakkında hüküm kurulması isabetsizdir. Bu bakımdan; mahkemece, davacının talep edilen çalışma döneminde hangi işveren veya işverenler yanında çalıştığının araştırılarak, gerçek işveren veya işverenler belirlenmeli; dava dışı..."ın işveren olduğunun anlaşılması halinde HMK’nın 124. maddesi gereğince husumetin doğru tarafa, işverene yöneltilmesi için davacıya mehil verilerek, işverenin davaya iştiraki sağlanmalı ve gösterdiği deliller toplanmalı, aksi takdirde, davalılar, işveren ise onlar hakkında hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece yanılgılı değerlendirme ve eksik araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ile davalılardan Kurum ve ... Mad. .... Şti. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair hususlar incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacı ve davalılardan ... Mad. .... Şti."ne iadesine,14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
