16. Hukuk Dairesi 2017/4785 E. , 2020/3971 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR : HAZİNE, KARGI KÖYÜ TÜZEL KİŞİLİĞİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, ... Köyü çalışma alanında bulunan çekişme konusu 774 parsel sayılı 398.255,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, kamu orta malı niteliğinde mera olarak sınırlandırılarak özel siciline tescil edilmiştir. Davacılar ... ve ..., irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, taşınmazın bir bölümünün tapusunun iptali ile adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar ... ve ... tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davanın 4721 sayılı TMK"nun 713/1 maddesine dayalı olarak açılan tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkin olduğu, ancak tescil istemine konu taşınmazın 774 parsel numaralı mera vasfı ile (özel siciline ) kayıtlı taşınmaz olduğunun anlaşıldığı, bu nedenle açılan davada TMK"nun 713. maddesindeki, "tapuya kayıtlı olmayan" şartının bulunmadığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm verilmiş ise de, dava dilekçesinin incelenmesinde, davacıların açıkça 774 sayılı mera parseli içinde kalan çekişmeli alana yönelik olarak, imar-ihya ırsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açtıkları anlaşıldığına göre, Mahkemece, işin esasına girilerek tarafların iddia ve savunmaları birlikte değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, dosya kapsamına uygun düşmeyen gerekçe ile davanın reddine karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle, davacı tarafa davalarını karar tarihinden sonra 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince köyün tüzel kişiliğinin kalkmış olması nedeni ile .... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile .... Belediye Başkanlığı"na da yöneltmeleri için süre ve imkan tanınmalı, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalılardan savunma ve delilleri sorulmalı, bildirdikleri takdirde delilleri toplanmalı bundan sonra, çekişmeli taşınmazın kadastro tespit tutanağının onaylı örneği ve varsa tespitin dayanağı olan tüm kayıt ve belgeler ( tapu kaydı, vergi kaydı, mahkeme ilamı vs.) getirtilerek dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları ile ziraat bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve mera parselinin öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişme konusu edilen bölüm ile mera parseli arasında ayırıcı nitelikte unsur bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümünün meradan açılıp açılmadığı araştırılmalı; taşınmazın konumu ve niteliğine ilişkin mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli; taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise, ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği, zaman içinde sınırlarında mera yönünde genişleme olup olmadığı hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin tutanaktaki beyanlara aykırı düşmesi halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli, beyanlar arasında oluşabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişisinden, çekişmeli taşınmaz bölümü ile çevresinin eylemli mera olup olmadığı, bu bölümlerin toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera parselinden nasıl ayrıldığı, mera ile arasında doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığı ve taşınmazın meradan açılan bir yer olup olmadığı hususlarını, açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, davaya konu taşınmaz bölümünün sınırları ve niteliği belirlenerek, bu bölüm üzerinde imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığını ve tamamlanmış ise tamamlanma tarihini belirten rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir kroki ve ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.