14. Hukuk Dairesi 2013/4722 E. , 2013/6831 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 24.09.2010 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23.11.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davalılardan ..., 3194 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki muhdesatın kendisine ait olduğunu savunmuştur.
Bir kısım davalılar davaya diyeceklerinin olmadığını, davalı ..., 3373 sayılı parsel üzerindeki muhdesatın ... İncebel"e ait olduğunu, ... İncebel"in paydaş Hilmi İncebel"in mirasçısı olduğunu ve davada taraf olmadığını belirtmiştir.
Mahkemece, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir.
1-Dava konusu Han ilçesi 2411 sayılı parsel yönünden yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre; davalı ..."in temyiz itirazları yerinde görülmemiş olduğundan temyiz itirazlarının reddine, 2411 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hüküm kısmının ONANMASINA,
2- Dava konusu diğer taşınmazlar yönünden temyiz itirazlarına gelince;
a) Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davasını paydaşlardan (ortaklardan) biri veya bir kaçı diğer paydaşlara (ortaklara) karşı açar. HMK"nın 27. maddesi hükmü uyarınca, davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi haklarıyla bağlı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Hukuki dinlenilme hakkı, Anayasının 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılama hakkının en önemli unsurudur. Bu itibarla, paydaşlardan veya ortaklardan birisinin ölmesi halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu Han İlçesi, Kayı Köyü, 41, 305, 577, 678, 688, 756, 1003, 1337, 1355, 1365, 1570, 1711, 1952, 1956, 2102, 2262, 2733, 2734, 2750, 3373, 3419 parsel sayılı taşınmazların paydaşlarından Hilmi İncebel ve Hayriye Özçam"ın tüm mirasçılarının davada taraf olmadığı anlaşılmıştır. Mirasçılık belgesiyle tespit edilmesi gereken mirasçılarının davaya dahil edilmesi gerekirken eksik taraf teşkili ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
b) Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç vs gibi bütünleyici parça (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak, muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar (ortaklar) ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Somut olayda, mahkemece, dava konusu Dereyüzü Köyü 91, 1044, 1096 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki muhdesatların aidiyetlerine ilişkin kesinleşmiş mahkeme ilamları bulunmasına rağmen ortaklığın satış suretiyle giderilmesine ilişkin hükümde oran kurulmamıştır. Üzerinde muhdesat bulunan bu taşınmazlar yönünden muhdesata ilişkin oran kurulmaması da doğru görülmemiş, bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle Davalı ..."in 2411 sayılı parsele ilişkin temyiz itirazlarının reddine, hükmün bu parsele ilişkin olan kısmının ONANMASINA, taşınmaz malın satış bedelinden düşecek paranın binde 11,38 oranında hesaplanan onama harcının peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığında, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle diğer taşınmazlar yönünden temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıran davalı ..."e iadesine, 06.05.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.