22. Hukuk Dairesi 2015/14716 E. , 2015/18177 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 29.04.2014 tarih ve 103.02/7094 sayılı " yetki isteminin kabulü" işleminin iptali ile yetki tespitinin hükümsüzlüğünün tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı sendika tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına 22.04.2014 tarihinde müracaat edilerek müvekkiline ait işyerinde toplu sözleşme yapma yetkisinin tespitinin talep edildiğini, davalı Bakanlık tarafından şirket işyerlerinin tamamının kanuna aykırı olarak bir işletme olarak değerlendirildiğini ve işletmeler için gerekli olan %40 oranı uygulanarak yetki tespiti yapıldığını, şirket bünyesinde bulunan söz konusu işyerlerinin, işverenlik içinde faaliyette bulunan ve tek çatı altında tek elden idare edilen birimler olduğunu, bu nedenle söz konusu birimlerin işyeri düzeyinde kabul edilmeleri gerektiğini ve işyerine uygulanan “yarıdan fazla” hükmünün kapsamına girmekte olduğunu, sendikanın ise yarıdan fazla çoğunluğu sağlayamadığını ileri sürerek ..."nın 29.04.2014 tarih ve 7094 sayılı yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davacı şirket tarafından yetki tespiti yazısında belirtilen işyerleri için Sosyal Güvenlik Kurumuna ayrı ayrı bildirimde bulunulması sebebiyle yetki tespiti yapılırken söz konusu işyerlerinin işletme olarak değerlendirildiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı sendika vekili, Ankara 15. İş Mahkemesinde tarafları ve konusu aynı olan dava açıldığı için derdestlik sebebiyle davanın reddinin gerektiğini, davacı şirketin merkezi Ankara"da olduğu için yetkili mahkemenin Ankara İş Mahkemeleri olduğunu, davacının iddiasının kabul edilemez olduğunu, yapılan itirazın sadece zaman kazanma amacına yönelik olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yetkili mahkemenin işletme merkezinin bulunduğu yer olan Ankara İş Mahkemesi olduğu gerekçesiyle, yetkisizlik sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, ... tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline ilişkindir.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 79. maddesine göre “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.”
6356 sayılı Kanun"un 2/1-c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır.
Yetki tespiti ve yetki itirazı konusu 6356 sayılı Kanun"un, “Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması” başlıklı sekizinci bölümünde düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen kanuni düzenleme karşısında, yetki tespitinin iptaline ilişkin açılacak davaların görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114/1-ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun"un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir.
İnceleme konusu davada, ..."nın 29.04.2014 tarih ve 7094 sayılı yetki tespitine göre, .... işletmesinde davalı ... Sendikasının kanunun aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı tespit edilmiş, bunun üzerine işveren tarafından, olumlu yetki tespitinin iptali talep olunmuştur. Davacının itirazı, yetki tespitine konu birimlerin tek işyeri sayılması gerektiğine ilişkindir.
Yukarıda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere, işyeri toplu iş sözleşmesi söz konusu olduğunda, yetkili mahkeme, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün bulunduğu yer mahkemesi, işletme toplu iş sözleşmesi söz konusu olduğunda ise, yetkili mahkeme, işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün bulunduğu yer mahkemesidir. Ancak, mahkemece, yetki tespitine konu birimlerin tek bir işyeri yahut işletme niteliğinde olup olmadığı yönünden yapılan araştırma eksik ve hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır.
Mahkemece, taraf delilleri toplanılmalı, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmalı ve bu suretle yetki tespitine konu birimlerin tek bir işyeri yahut işletme niteliğinde olup olmadıkları duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilmeli ve sonucuna göre yetkili mahkemenin belirlenmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.05.2015 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.