Danıştay 9. Daire 2018/2658 Esas 2021/2835 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/2658
Karar No : 2021/2835

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yapı Turizm Elektrik İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilen "Girne Doğu Çevre Yolu Km: 0+000-8+997,17 Arasının Yapımı İşi (2. Kısım)" uhdesinde kalan davacı şirket tarafından, sözleşme bedeli üzerinden ihtirazi kayıtla beyan edilen damga vergisine ilişkin tahakkukun iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirket tarafından ihtirazi kayıt konulmaksızın elektronik ortamda verilen 2017/Mayıs dönemine ait 20/06/2017 tarihli damga vergisi beyannamesi ile beyan edilen matrah üzerinden damga vergisi tahakkunun yapıldığı, 21/06/2017 tarihinde de belirtilen beyannamenin ihtirazi kayıtla verildiğine ilişkin dilekçenin davalı idareye sunulduğu anlaşılmış olup, ihtirazi kayıt konulmaksızın beyan edilen matrah üzerinden yapılan damga vergisi tahakkukunun iptali istemiyle dava açılması mümkün olmadığı gibi beyannamenin verildiği tarihten sonra verilen ihtirazi kayıt dilekçesininde anılan tahakkuka karşı dava yolunu açmamakta olup dava konusu tahakkuk fişinin iptali istemiyle açılan davanın esasının incelenmesi olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: 20/06/2017 tarihinde elektronik ortamda verilen beyannameye ilişkin olarak mali müşavir tarafından sistemde ihtirazi kayıt seçeneğinin işaretlenemediği, durumun bildirilmesi üzerine, bir gün sonra verilen dilekçe ile beyannameye ihtirazi kayıt konulduğu, davacının açık ve yazılı iradesinin ihtirazi kayıt yönünde olduğu, söz konusu sözleşmenin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olması nedeniyle damga vergisinden istisna olduğu, bu doğrultuda dava dosyasına sunulmuş istisna belgesinin bulunduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK …'IN DÜŞÜNCESİ: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 378. maddesinin 2. fıkrasında; mükelleflerin beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamayacakları ancak, bu Kanun'un vergi hatalarına ait hükümlerinin mahfuz olduğunun hükme bağlandığı, vergi mevzuatında, beyannamelerin ihtirazi kayıtla verileceğine dair bir hükme yer verilmemiş olmakla birlikte 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinin 3. bendinde; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemler ile tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların tahsil işlemini durdurmayacağı kuralına yer verilmekle, ihtirazi kayıtla beyan üzerine tahakkuk ettirilen vergilere karşı dava açılabileceğinin kabul edildiği, yükümlülerin; süresi içinde beyan ettikleri matrahlara ilişkin olarak verdikleri beyannamelere ihtirazi kayıt koyabilecekleri gibi beyanname verme süresi içinde olmak koşuluyla dilekçe ile beyanın ihtirazi kayıtla yapıldığını bildirebilecekleri, yukarıda değinilen hüküm uyarınca, ödenen vergilere karşı yükümlüler tarafından ancak ihtirazi kayıt konulması suretiyle yasal süresi içinde dava açılabilmesi mümkün olup, davacı tarafından da beyanname verdikten sonra beyanname verme süresi içerisinde ihtirazi kayıt dilekçesi sunulduğu görüldüğünden, bu suretle yasal süresi içerisinde açılan davanın esasının incelenmesi gerektiğinden, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilen "Girne Doğu Çevre Yolu Km: 0+000-8+997,17 Arasının Yapımı İşi (2. Kısım)" uhdesinde kalan davacı şirket tarafından, sözleşme bedeli üzerinden ihtirazi kayıtla beyan edilen damga vergisine ilişkin tahakkukun iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 378. maddesinin 2. fıkrasında; mükelleflerin beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh edilen vergilere karşı dava açamayacakları ancak, bu Kanun'un vergi hatalarına ait hükümlerinin mahfuz olduğunun hükme bağlandığı, vergi mevzuatında, beyannamelerin ihtirazi kayıtla verileceğine dair bir hükme yer verilmemiş olmakla birlikte 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinin 3. bendinde; ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemler ile tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların tahsil işlemini durdurmayacağı kuralına yer verilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 22. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, damga vergisi beyannamesinin, kağıtların düzenlendiği ertesi ayın 20. günü akşamı na kadar beyan edilmesi öngörülmüştür.
Bununla birlikte, Maliye Bakanlığı'na, beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerinin son gününü, kanuni süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirleme yetkisi veren 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 28. maddesi uyarınca çıkarılan 371 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile damga vergisi beyannamesinin verilme süresi, ertesi ayın 23. günü akşamına kadar uzatılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan düzenlemelerin değerlendirilmesinden; beyan olunan matrah üzerinden tarh olunan vergiye karşı mükelleflerin dava açamayacakları yönündeki kuralın istisnalarından birisinin beyannameye "ihtirazı kayıt" konulması hali olduğu; yükümlülerin beyan ettikleri matrah için ihtirazi kayıt koymalarının mümkün olduğu ve ihtirazı kayıt konulması ile ihtirazı kayıt konusuna şamil olmak üzere dava açabilme haklarını saklı tuttukları anlaşılmaktadır.
Yükümlülerin; süresi içinde beyan ettikleri matrahlara ilişkin olarak verdikleri beyannamelere ihtirazi kayıt koyabilecekleri gibi beyanname verme süresi içinde olmak koşuluyla dilekçe ile beyanın ihtirazi kayıtla yapıldığını bildirebilecekleri kabul edilmekte olup, ihtirazı kaydın zamanına bağlı olarak doğurduğu hukuki sonuçları yönünden mevzuatta bir fark öngörülmemiştir. Aksine ihtirazı kaydın konulma zamanına bağlı olarak hukuki sonuçlarının değiştiği yönündeki düşüncenin "mahkemeye erişim hakkına" dolayısıyla, "adil yargılanma" hakkına müdahale anlamına geleceği açıktır.
Uyuşmazlığa konu sözleşmenin 15/05/2017 tarihinde imzalandığı, bu kapsamda, yukarıda yer verilen düzenlemeler uyarınca beyanname verme süresinin son gününün 23/06/2017 olduğu, davacı tarafından 20/06/2017 tarihinde elektronik ortamda beyanname verildiği, 21/06/2017 tarihinde de ihtirazi kayıt dilekçesinin sunulduğu, bu suretle davacının ihtirazı kayıt konusuna şamil olmak üzere tahakuk eden vergiye karşı dava haklarını saklı tuttuğu anlaşılmıştır.
Bu durumda davacı tarafından, beyanname verdikten sonra, ancak beyanname verme süresi içerisinde verilen ihtirazi kayıt dilekçesi dikkate alınarak, işin esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerektiğinden yazılı gerekçe ile davanın incelenmeksizin reddine karar veren Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle incelenmeksizin reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 20/04/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.