Danıştay 3. Daire 2019/4057 Esas 2021/2110 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/4057
Karar No : 2021/2110

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) … Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. …
2- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU :… Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, asıl borçlu ... İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinden alınamayan 2003 ila 2008, 2010 ve 2011 yıllarının muhtelif dönemlerine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası ve fer'ilerinden oluşan kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ... tarih ve … ila … takip numaralı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Mahkeme kararları uyarınca kesinleşen ve 6111 sayılı Yasa'nın ihlal edilmesinden kaynaklanan kamu alacaklarının öncelikle asıl boçlu şirketten tahsili yoluna gidildiği, şirket hakkında yapılan mal varlığı araştırmasından sonuç alınamaması üzerine sözü edilen kamu alacaklarının tahsili amacıyla davacı adına tanzim edilen dava konusu ödeme emirlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu ödeme emirlerine konu kamu alacaklarına ilişkin asıl borçlu şirket adına tanzim edilen ödeme emirlerine karşı açılan davaların reddedildiği, söz konusu kararlara yöneltilen temyiz istemleri sonucunda Danıştay Üçüncü Dairesince kısmen bozma kararları verildiği gözetildiğinde Vergi Mahkemesi kararının, temyiz istemi reddedilen kamu alacaklarına isabet eden ödeme emirleri yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusu, kararın değinilen hüküm fıkrasının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiş, dava konusu ödeme emirlerinin, bozma hükmüne isabet eden bölümünde ise hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle değinilen ödeme emirleri yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusu kabul edilerek mahkeme kararının söz konusu hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra dava konusu ödeme emirlerinin belirtilen kısmı iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından, davacının kanuni temsilcisi olduğu şirket hakkında yapılan mal varlığı araştırmasından sonuç alınamadığından adına düzenlenen ödeme emirlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davacı tarafından, asıl borçlu şirket adına yapılan tarhiyatlar dava konusu edildiğinden kamu alacağının kesinleştiğinden söz edilemeyeceği, vergi borçlarının zamanaşımına uğradığı yönündeki itirazın karşılanmadığı, olayda vergi ödevlerinin yerine getirilmemesi ya da eksik yerine getirilmesinin söz konusu olmadığı, ödeme emirlerine konu kamu alacaklarından sorumlu tutulamayacağı, mal varlığı araştırmasının eksik olduğu, zira, üçüncü şahıslar aleyhine yürütülen icra takipleri sonucunda ciddi tutarlarda tahsilat yapıldığı, icra dosya numaraları yargılama aşamasında dosyaya sunulmasına karşın bu hususun mahkemece değerlendirilmediği, aciz vesikası düzenlemeksizin takibat yapılamayacağı, 2006 yılı sonu itibarıyla ortak veya yönetici sıfatının bulunmadığı, emsal yargı kararlarının gözardı edildiği ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Davacının kanuni temsilci olduğu dönem ve 6111 sayılı Yasa kapsamında yapılandırılan kamu alacakları nedeniyle oluşan hukuki durum gözetilmek suretiyle dava konusu ödeme emirleri içeriği kamu alacaklarından sorumluluğu değerlendirilerek yeniden karar verilmek üzere kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava dosyası ve UYAP'ta yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu ödeme emirleri içeriği kamu alacaklarının asıl borçlu ... İnşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinin sahte fatura kullandığından bahisle adına yapılan tarhiyatlardan kaynaklandığı, … ila … takip numaralı ödeme emirleri içeriği kamu alacaklarının 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 3 maddesi kapsamında yapılandırılan borçların ödenmemesi üzerine düzenlendiği, 4 ila 6 takip numaralı ödeme emirlerinin dayanağının ise mahkeme kararları gereğince tanzim edilen (2) no'lu vergi ve ceza ihbarnameleri olduğu görülmüştür.
Öte yandan, davacının, 25/01/2007 tarih ve 6371 sayılı Türkiye Ticaret Sicilli Gazetesinde ilan edilen duruma göre 10 yıl süre ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kılındığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Kanuni Temsilcilerin Ödevi" başlıklı 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi veya buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı hükme bağlanmıştır.
Uyuşmazlık döneminde yürürlükte bulunan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 511. maddesinin 7. bendinde, limited şirket müdürlerinin ad ve soyadları ikametgahları ve tabiyetlerinin tescil ve ilan edileceği, aynı Kanun'un 33. maddesinin 1. fıkrasında, tescil edilmiş hususlarda vukuu bulacak her türlü değişikliklerin tescil ve ilan olunacağı, 38. maddesinin 1. fıkrasında ise, ticaret sicili kayıtlarının nerede bulunurlarsa bulunsunlar, üçüncü kişiler hakkında kaydın gazete ile tescil ve ilan edildiği tarihten itibaren hüküm ifade edeceği kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemelere göre, kanuni temsilcilik görevinin temsil ve ilzam yetkisinin ilan tarihi itibarıyla başladığı ve sona erdiğinin kabulü gerekmekle birlikte kamu alacağının kanuni temsilciden tahsili yoluna gidilebilmesi için vergi borcunu doğuran eylem ile kanuni temsilci arasında 213 sayılı Kanun'un 10. maddesinde aranan nedensellik ilişkisinin bulunması gerekmektedir. Başka bir anlatımla kanuni temsilcinin sorumluluğuna gidilebilmesi için kanuni temsilcilerin kendilerine yüklenen vergi ile ilgili ödevleri yerine getirmemiş olmaları şarttır.
Dava konusu ödeme emirlerine konu kamu alacağının ortaya çıkmasına sebep olan eylemin, sahte faturanın kayıtlara alınması olduğu ve söz konusu faturaların bir kısmının davacının kanuni temsilci sıfatına sahip olmadığı 25/01/2007 tarihinden önce asıl borçlu şirket kayıtlarına intikal ettirildiği; ödeme emirleri içeriği kamu alacaklarının bir bölümünün ise 6111 sayılı Yasa kapsamında yapılan yapılandırmadan kaynaklandığı olayda, değinilen hususlar gözetilmek suretiyle davacının söz konusu kamu alacaklarından sorumlu tutulup tutulamayacağı yönünde herhangi bir değerlendirme yapılmaksızın sadece asıl borçlu şirket adına düzenlenen ödeme emirlerine ilişkin mahkeme kararlarına yöneltilen temyiz incelemesi sonucunda verilen kararlara atıfla karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz istemlerinin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
4.Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 20/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.