Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/7691 Esas 2022/4132 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVALILAR :


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm, davacı vekilince temyiz, davalılar ... ve ... vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 26/04/2022 tarihinde davacı vekili Av. ... ile davalılar ... ve ... vekili Av. ... ve davalı ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00'e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; 01/02/2005 tarihli kira sözleşmesi ile davalılara ait pansiyon niteliğindeki taşınmazı 10 yıl için kiraladığını, sözleşmenin 5. maddesinde kira dönemi bitmeden tahliye veya işletmenin engellenmesi halinde 600.000 TL bedelin kayıtsız şartsız ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davalıların taşınmazı başkasına kiraya verdiğini ve işletmeye girmesini engellendiğini, 600.000 TL bedelin ödenmesi için davalılar hakkında takip başlatıldığını ancak takibe haksız olarak itiraz edildiğini ileri sürerek; takibe vaki itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece; davanın reddine dair verilen karar, davacının temyizi üzerine Dairece verilen 05/12/2017 tarihli ve 2016/10652 Esas, 2019/11183 Karar sayılı kararla; davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 01/02/2005 tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesinin 5. maddesinde "Kira dönemi sonunda kiraya verenin yeri tahliyesi halinde tüm yaptığı ve aldığı tadilat, mefruşat, demirbaş türü şeyleri bırakmaya ve bir talepte bulunmamaya mecburdur. Kira döneminden önce herhangi bir şekilde tahliye veya kiralananın işletilmesinin engellenmesi halinde ise kiralayanın yaptığı işler karşılığı olan 600.000 TL meblağı kiraya verenler kayıtsız şartsız ödemeyi kabul ve taahhüt eder. " düzenlemesinin yer aldığı, kira sözleşmesinin 5. maddesindeki hükmün TBK'nın 179 ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart niteliğinde olduğu, davacının özel belgede sahtecilik yapmadığı hususunun ceza yargılaması sonucunda belirlendiği, dava konusu taşınmazın 28/04/2008 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalılar tarafından dava dışı üçüncü kişiye kiralandığı, bu durumda mahkemece, açıklanan ilkeler gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davacının yaptığını iddia ettiği işleri ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda; cezai şart miktarının, paranın alım gücü, tarafların sosyal ekonomik durumları göz önünde bulundurularak fahiş olduğu ve TBK'nın 182/son maddesi gereğince 600. 000 TL cezai şartın takdiren 360.000 TL olarak kabulü gerektiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davalıların itirazının kısmen iptaline, TBK'nın 182/son maddesi gereğince takibin 360.000 TL üzerinden devamına, fazla talebin reddine, icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1)Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre; davalıların tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2) 6100 sayılı HMK'nın 326. maddesi gereğince, yargılama giderleri, kural olarak, davada haksız çıkan yani aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir. Aynı Kanun'un 323/1-ğ bendi uyarınca da; "Davayı kazanan taraf davasını bir vekil vasıtası ile takip etmiş ise, haksız çıkan taraf yargılama gideri olarak vekâlet ücretine de mahkûm edilir."
Mahkemece; TBK'nın 182/2. maddesi uyarınca cezai şart fahiş görülerek, hakkaniyet indirimi yapıldığı, bu sebeple davalı taraf yararına vekalet ücreti takdir edildiği görülmektedir.
Her ne kadar mahkemece, hakkaniyet indirimi yapılması sebebiyle davalılar yararına vekalet ücreti takdir edilmiş ise de; hakimin takdir hakkını kullanması nedeniyle yaptığı indirim davacının indirim yapılan kısım yönünden haksız olduğu sonucunu doğurmayacağı gibi, davacının davanın açıldığı sırada cezai şarttan indirim yapılması hususunda hakimin takdir hakkını kullanıp kullanmayacağını ve indirim yapılacaksa bunun miktarının ne olacağı hususunda öngörüde bulunması kendisinden beklenemeyeceğinden, yapılan takdiri indirim nedeniyle davalı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilemeyeceğin gözetilmesi gerekirken, takdiri indirim nedeniyle reddedilen kısım için davalılar lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olması, doğru olmayıp bozmayı gerektirir.
Ne var ki, yapılan bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün düzeltilerek onanması HUMK'nın 438/7. maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalıların tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının (3/B) bendinde yer alan " Kendilerini vekille temsil ettiren davalılar lehine reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 25.250,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine" ifadesinin çıkartılmasına hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, 3.815'er TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin yekdiğerinden alınıp yekdiğerine verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 18.384,40 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden davalılara yükletilmesine, 6100 sayılı HMK'nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.