16. Hukuk Dairesi 2013/1226 E. , 2013/4775 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün 10.04.2012 ve saatte temyiz eden ... vekili Avukat ... geldi. Aleyhine temyiz istenilen taraftan gelen olmadı. Gelen tarafın yüzüne karşı duruşmaya başlandı. Sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “3402 sayılı ... Kanunu"nun 20/B maddesi gereğince hak sahibi tarafından kullanılan yerlerin tespit gibi davalılar adına, hak sahipleri tarafından fiilen kullanılmadığı anlaşılan taşlık bölümlerin ... adına tesciline, müdahiller tarafından açılan davanın reddine karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sırasında ... Belediye Başkanlığı vekili, dava konusu 265 sayılı parsel ile dava dışı 266 parsel sayılı taşınmazların imar uygulamasına tabi tutulduğunu ve oluşan 117 ada 1 ve 2 sayılı imar parsellerine malik olduklarından anılan parsellerin tespitlerinin iptali ile 117 ada 1 ve 2 sayılı parseller olarak Belediye adına tespiti istemiyle davaya katılmıştır. Yapılan yargılama sonunda; ... parsel numarası 259, 260, 261, 262, 263, 264 ve 265 olan parsellerin tespit anındaki miktarları sırasıyla 8420 m2, 12140 m2, 4520 m2, 2820 m2, 4580 m2, 2120 m2 ve 9380 m2 olarak yüzölçülmüş iken yapılan keşifte koordinatla yapılan alan hesabı sonucunda sırasıyla 8411,36 m2, 12001,46 m2, 4550,92 m2, 2821,08 m2, 4580,23 m2, 2103,66 m2 ve 9455,21 m2 olduklarının tespitine, ... parsel numarası 259 olan tamamı 8411,36 m2"lik parselin tespit tutanağının iptali ile 1989 yılında kesinleşen parselin imar uygulaması sonucunda imar uygulaması kapsamına girmeyen fen bilirkişi ..."ın 11.04.2007 tarihli rapor ve krokisine göre 259 ile gösterilen 0404,57 m2"lik kısma ilişkin ..."nin davasının kabulü ile taşlık, çalılık, kayalık vasfı ile ... adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide 1989 yılında kesinleşen imar planında 108/1-a olarak gösterilen 304,28 m2, 108/2-a olarak gösterilen 602,96 m2, 108/3-a olarak gösterilen 2143,25 m2, 109/1-a olarak gösterilen 886,95 m2, 109/2-a olarak gösterilen 2391,14 m2, 109/3-a olarak gösterilen 151,23 m2, 111/2-a olarak gösterilen 10,72 m2"lik kısımların taşlık, çalılık ve kayalık vasfı ile Maliye Hazinesi adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide Yol-1 olarak gösterilen 1495,14 m2 ve Yol-2 olarak gösterilen 21,12 m2"lik kısımların yola terk olarak bırakılıp haritasında işlenmesine; ... tespitinde 260 numaralı parsel olarak gösterilen ve tamamı 12001,46 m2 gelen parselin tespit tutanağının iptali ile 1989 yılında kesinleşen imar uygulaması sonucunda 109 ada 1-b olarak gösterilen 430,28 m2"lik kısmın 110 ada 2-a olarak gösterilen 1215,40 m2"lik 110 ada 3-a olarak gösterilen 2835,02 m2 olarak gösterilen kısımların taşlık, çalılık vasfı ile Maliye Hazinesi adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide yol olarak gösterilen 2648,11 m2"lik kısmın yola terki ile haritasına işlenmesine; aynı rapor ve krokide 260 nolu parselin 1989 tarihinde kesinleşen imar planına göre 109 ada 1-c olarak gösterilen 282,92 m2, 110 ada 2-c olarak gösterilen 173,23 m2, 110 ada 3-b olarak gösterilen 767,30 m2, 111 ada 1-a olarak gösterilen 36,45 m2, 111 ada 2-b olarak gösterilen 1510,98 m2, 112 ada 1-a olarak gösterilen 554,86 m2"lik, 112 ada 2 olarak gösterilen 1546,91 m2"lik kısımların tarla vasfı ile ... ..."un mirasçıları adına miras payları oranında tapuya tesciline; ... tespitinde 261 parsel olarak görülen ve tamamı 4550,92 m2"lik taşınmazın tespit tutanağının iptali ile 1989 yılında kesinleşen imar uygulaması sonucunda 110 ada 1-a olarak gösterilen 835,24 m2, 110 ada 2-b olarak gösterilen 505,82 m2"lik kısımların taşlık, çalılık, kayalık vasfı ile ... adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide yol olarak gösterilen 815,51 m2"lik kısmın yola terki ile haritasına yol olarak işlenmesine, aynı rapor ve krokide 110 ada 1-b olarak gösterilen 483,68 m2, 110 ada 2-d olarak gösterilen 46,23 m2, 113 ada 1-a olarak gösterilen 414,10 m2, 113 ada 2-a olarak gösterilen 1359,32 m2, 113 ada 3-a olarak gösterilen 91,02 m2"lik kısımların limon bahçesi vasfı ile ..."ın mirasçıları adına miras payları oranında tapuya tesciline; ... tespitinde 262 parsel olarak tespit gören ve tamamı yapılan ölçümde 2821 m2 olarak tespit gören tutanağın iptali ile 1989 yılında kesinleşen imar uygulaması sonucunda 110 ada 1- c olarak gösterilen 311,53 m2, 115 ada 3-a olarak gösterilen 127,50 m2"lik kısımların taşlık, kayalık, çalılık vasfı ile ... adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide yol olarak gösterilen 1311,58 m2"lik kısmın yola terki ile haritasına yol olarak işlenmesine, 110 ada 1-d olarak gösterilen 69,80 m2"lik, 115 ada 3-b olarak gösterilen 358,80 m2"lik, 113 ada 2-b olarak gösterilen 27,55 m2"lik, 113 ada 1-b olarak gösterilen 9,29 m2"lik, 113 ada 3-b olarak gösterilen 578,28 m2"lik, 114 ada 1-a olarak gösterilen 23,38 m2"lik, 114 ada 2-a olarak gösterilen 3,37 m2"lik kısımların limon bahçesi vasfı ile ... oğlu 1934 doğumlu ... ... adına tapuya tesciline; ... tespitinde 263 parsel olarak tespit gören ve tamamı yapılan ölçümde 4580,23 m2 olarak tespit gören tutanağın iptali ile 1989 yılında kesinleşen imar uygulaması sonucunda 115 ada 2-a olarak gösterilen 822,05 m2, 115 ada 3-c olarak gösterilen 524,03 m2, 114 ada 1-b olarak gösterilen 71,27 m2 ve 114 ada 2-c olarak gösterilen 864,73 m2"lik kısımların taşlık, kayalık, çalılık vasfı ile ... adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide yol-1 olarak gösterilen 587,57 m2 ve yol-2 olarak gösterilen 36,83 m2"lik kısımların yola terki ile haritasına yol olarak işlenmesine, 114 ada 2-b olarak gösterilen 211,21 m2"lik, 115 ada 1-a olarak gösterilen 282,30 m2"lik, 115 ada 2-b olarak gösterilen 935,64 m2"lik, 115 ada 3-d olarak gösterilen 244,61 m2"lik kısımların limon bahçesi vasfı ile ... mirasçıları adına miras payları oranında tapuya tesciline, ... tespitinde 264 parsel olarak tespit gören ve tamamı yapılan ölçümde 2103,66 m2 olarak tespit gören tutanağın iptali ile 1989 yılında kesinleşen imar uygulaması sonucunda 114 ada 2-d olarak gösterilen 145,17 m2 ve 115 ada 2-c olarak gösterilen 42,49 m2"lik kısımların taşlık, kayalık, çalılık vasfı ile ... adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide yol olarak gösterilen 750,13 m2"lik kısmın yola terki ile haritasına yol olarak işlenmesine, 115 ada 1-b olarak gösterilen 1165,87 m2"lik kısmın limon bahçesi vasfı ile ... oğlu 1934 doğumlu ... ... adına tapuya tesciline; ... tespitinde 265 parsel olarak tespit gören ve tamamı yapılan ölçümde 9455,21 m2 olarak tespit gören tutanağın iptali ile 1989 yılında kesinleşen imar uygulaması sonucunda 116 ada 1 olarak gösterilen 4751,90 m2, 117 ada 2-a olarak gösterilen 1931,78 m2"lik, 118 ada 2-a olarak gösterilen 6,96 m2"lik, 118 ada 3-a olarak gösterilen 121,28 m2"lik kısımların taşlık, kayalık, çalılık vasfı ile ... adına tapuya tesciline, aynı rapor ve krokide imar yolu olarak yazılan 2366,88 m2"lik kısmın yola terki ile haritasına yol olarak işlenmesine, 118 ada 4-a olarak gösterilen 276,41 m2"lik kısmın limon bahçesi vasfı ile bu parsel yönünden payları oranında ... ... ile ... ... mirasçıları ve ... mirasçıları adlarına tapuya tesciline; davacı ..."nin kabul edilen kısımları haricindeki davasının reddine, müdahil davacı ... Belediyesinin dava konusu ettiği taşınmazlardan 265 sayılı ... parseli içerisinde bulunan ve bilahare 1989 yılında yapılıp kesinleşen imar uygulaması içerisinde 117 ada 2 numarasını alan kısımda 2-a olarak gösterilen 1931,78 m2"lik kısmın taşlık, kayalık niteliğinde bulunması, müdahil davacı yönünden zilyetlik şartları oluşmaması nedeniyle bu kısımlara ilişkin davasının reddine, ..."ın davalarının reddine; müdahil ... yönünden Mahkemenin görevsizliğine, davacı ... ..."ın davasının reddine, karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili, davalılar vekili ile müdahil Belediye vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma kararına uyulmuş olmakla, orada belirtilen hususların yerine getirilmesi ve o doğrultuda işlem yapılması zorunlu hale gelir. Anılan bu husus, usuli kazanılmış hakkın bir sonucudur. Ne varki, dava konusu taşınmazların niteliği ve kullanım durumları açısından yapılan araştırma ve soruşturma yetersiz olduğu gibi, aynı zamanda tespit günü itibariyle kuşkuya yer bırakmayacak netlikte bir inceleme yapılmamıştır. Taşınmazların niteliği bakımından yapılan araştırma ve incelemede, tespit tarihinden sonraki iyileştirmeler (limon ağaçları dikilmesi gibi) esas alınmış olup, böylesi bir değerlendirmenin karar vermeye elverişli olmadığı açıktır. O halde, doğru sonuca varılabilmesi için; tespit tarihinden önceki 20 yılı kapsayacak şekilde stereoskopik çift hava fotoğrafları getirtilip, beşer yıllık periyotlar halinde en eski hava fotoğrafından başlanılmak suretiyle harita mühendisi ya da jeodizi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye stereoskopla incelettirilerek, tespit günü itibariyle taşınmazların hangi bölümlerinin ne kadar süreden beri ve hangi nitelikte kullanıldığının kesin olarak belirlenmesi, mahallinde yapılacak keşifte bilimsel yöntemlerle incelemeler yapılarak anılan harita ya da jeodizi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ile üç kişilik ziraatçı bilirkişiden oluşturulacak kuruldan eski raporlar irdelenmek ve çelişkiler giderilmek suretiyle bilimsel verilere dayalı rapor alınması, toplanan ve toplanacak olan deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik soruşturmayla yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir. Kabule göre de, tespit günü itibariyle ... parselleri üzerinden mülkiyet durumunun belirlenmesi gerektiği halde, imar parselleri üzerinden idari işlem olan imar uygulamasını bozacak şekilde ve davada yer almayan kişilerin mülkiyet haklarından yoksun kalmaları sonucunu doğurur biçimde usul ve yasaya aykırı karar verilmiş olması da isabetsizdir. Temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 900.00 TL vekalet ücretinin aleyhine temyiz olunan taraftan alınarak duruşmada kendisini vekil ile temsil ettiren Hazineye verilmesine, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde ilgililere iadesine, 03.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.