Danıştay 6. Daire 2019/17798 Esas 2021/5895 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17798
Karar No : 2021/5895

DAVACI : … Odası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri (E-Tebligat)

DAVANIN KONUSU : 06/07/2019 tarih ve 30823 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin yetki, amaç ve hazırlanma usulü yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek tamamının iptali, bu talebin kabul görmemesi halinde 2. maddesinin 2. fıkrasının, 5. maddesinin 7. fıkrasının, 6. maddesinin ve 8. maddesinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI: Davacı tarafından, dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olarak gösterilen 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununda yapı ve yapılaşma koşullarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesine dair herhangi bir hüküm bulunmadığı, Kanunun 37.maddesinde ise Kültür ve Turizm Bakanlığına turizm tesislerinin imar koşullarını düzenleme yetkisi veren bir düzenlemenin yer almadığı, her türlü yapıya ilişkin plan ve yapılaşma koşullarının İmar Kanunu ve bu Kanun kapsamında çıkarılan yönetmeliklerle belirlendiği, Yönetmeliğin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu, Yönetmeliğin turizm tesislerine yönelik bütünlüklü bir bakış açısına sahip olmadığı, sadece dört ve beş yıldızlı otel ve tatil köylerine ilişkin düzenlemeleri ele aldığı, dört ve beş yıldızlı otel ve tatil köylerinin yapılaşma haklarını artırmak ve kıyı alanlarını kamu aleyhine özel kullanımlara açmak amacını taşıdığı ve amaç bakımından hukuka aykırı olduğu, Yönetmelik taslağına ilişkin Mimarlar Odası ve diğer meslek kuruluşlarının görüşlerinin alınmadığı, bu sebeple hazırlanma usulü bakımından da Yönetmeliğin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :Davalı tarafından, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, davanın süresinde açılmadığı, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun özü itibarıyla turizm sektörünü düzenleyecek ve geliştirecek tedbirlerin alınması için Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezlerinin tespit edilmesi ve geliştirilmesi ile turizm yatırım ve işletmelerinin teşvik edilmesi, düzenlenmesi ve denetlenmesine ilişkin hükümleri kapsadığı, Kanunda özellikle vurgu yapılmış olan Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezleri kapsamında bulunan turizm işletmelerinin teşvik edilerek düzenlenmesinin dava konusu Yönetmeliğin temel yaklaşımı olduğu, 2634 sayılı Kanunun 37.maddesi uyarınca belge sahiplerinin Bakanlıkla, birbirleri ve müşterileriyle karşılıklı hak ve yükümlülükleri ile bu ilişkilerde uymak zorunda oldukları konular ile bu Kanunun uygulanmasında cezalarla ilgili usul ve esaslar ile Bakanlık bünyesinde ceza uygulamalarını karara bağlayacak kurulların kimlerden oluşacağı ve ceza hükümlerinin uygulanmasına ilişkin konular dışında Kanunun uygulanmasında ihtiyaç duyulacak diğer konularda Bakanlığın Yönetmelik çıkarma yetkisine sahip olduğu, 2634 sayılı Kanunun amacı ile birlikte değerlendirildiğinde, bu Kanunun uygulanmasında ihtiyaç duyulan belirli bir hususta dava konusu Yönetmeliğin yürürlüğe konulmuş olmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, 3194 sayılı İmar Kanununun "İstisnalar" başlıklı 4.maddesinde Turizmi Teşvik Kanununa istisna olarak atıfta bulunulduğu, bu sebeple 3194 sayılı Kanuna dayanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği yanında Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin yürürlüğe konulmasında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı, ayrıca Turizmi Teşvik Kanununun 7.maddesi uyarınca Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ve Turizm Merkezleri içinde her ölçekteki plânları yapmaya, yaptırmaya, re’sen onaylamaya ve tadil etmeye yetkili olan Bakanlığın bu planlarda yer alacak turizm tesislerinin niteliklerinin artırılması için genel düzenleyici bir Yönetmeliği hayata geçirmesinin olağan olduğu, Yönetmeliğin tüm tür ve sınıftaki turizm tesislerini kapsamamasının dört ve beş yıldızlı oteller ile dört ve beş yıldızlı tatil köylerinin, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde sadece "umumi binalar" arasında sayılan konaklama tesislerine yönelik genel düzenlemelere tabi olduklarında nitelikli olarak hayata geçirilmelerinin çoğu zaman mümkün olmamasından kaynaklandığı, dava konusu Yönetmeliğin, mevcut tesislerin, turizm hedeflerine uygun olarak dönüşümünün sağlanması ve yeni yapılacak tesislerin de bu vizyon ile tasarlanabilmesine imkan veren düzenlemeler içerdiği, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği temel alınarak kurgulandığı, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin dava konusu edilmiş olmasının özel Kanun niteliği taşıyan 2634 sayılı Kanuna dayanan dava konusu Yönetmeliğin yürürlüğe konulmasına engel bir husus olmadığı, dava konusu Yönetmeliğin yürürlükteki imar planları ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile bütünlük içinde uygulanacak bir Yönetmelik olduğu, Yönetmeliğin 7.maddesinin bu hususa vurgu yapmak için özellikle düzenlendiği, dava konusu Yönetmeliğin, 08/08/2020 tarihli ve 31207 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik" ile yürürlükten kaldırıldığı ve davanın konusuz kaldığı, davanın öncelikle ehliyet yönünden reddine, aksi halde davanın esastan reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI ...'IN DÜŞÜNCESİ : Dava, 06/07/2019 tarih ve 30823 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin yetki, amaç ve hazırlanma usulü yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek tamamının iptali, bu talebin kabul görmemesi halinde 2. maddesinin 2. fıkrasının, 5. maddesinin 7. fıkrasının, 6. maddesinin ve 8. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden: davaya konu 06/07/2019 tarih ve 30823 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin 08/08/2020 günlü, 31207 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı ve bu nedenle davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
06/07/2019 tarih ve 30823 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin yetki, amaç ve hazırlanma usulü yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek tamamının iptali, bu talebin kabul görmemesi halinde 2. maddesinin 2. fıkrasının, 5. maddesinin 7. fıkrasının, 6. maddesinin ve 8. maddesinin iptali istenilmektedir.
Davaya konu 06/07/2019 tarih ve 30823 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin, Dairemizin 28/11/2019 günlü, E:2019/17798 sayılı kararıyla; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 37. maddesinde; davalı idareye tanınan yönetmelik çıkarma yetkisinin Kanunun kendisine tanıdığı görev ve yetkilerle sınırlı olduğu ve anılan Kanunun uygulanmasına yönelik olduğu dolayısıyla anılan Yasa maddesinin, turizm tesislerinin plan ve yapılaşma koşullarını düzenleyen bir yönetmeliğin çıkarılmasına dayanak olamayacağı, öte yandan davalı idare tarafından, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 7. maddesi uyarınca kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezleri içinde her ölçekteki plânları yapmaya, yaptırmaya, re’sen onaylamaya ve tadil etmeye yetkili olan Bakanlık tarafından bu görev, yetki ve sorumluluk kapsamında turizm tesislerinin niteliklerinin artırılması için genel düzenleyici bir yönetmeliğin çıkarılabileceği ileri sürülmekte ise de; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 7. maddesinde davalı idareye verilen yetkinin plân yapmak, yaptırmak, re’sen onaylamak ve tadil etmekle sınırlı olduğu, turizm tesislerinin yapı ve yapılaşma koşulları ile projelendirilmelerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi hususunda bir yetkinin de tanınmadığı görüldüğünden dava konusu Yönetmelikte yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulduğu, bu karara davalı idare tarafından yapılan itirazın ise, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 27/02/2020 günlü, YD İtiraz No:2020/77 sayılı kararıyla reddedildiği, daha sonra 08/08/2020 tarih ve 31207 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Tesisleri Uygulama Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile dava konusu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; dava konusu düzenlemenin yürürlükten kaldırılmış olması karşısında, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Konusu kalmayan DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 21/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.