Danıştay 6. Daire 2018/4417 Esas 2021/5874 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4417
Karar No : 2021/5874

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Kırklareli İli, … İlçesi, … Beldesi, … Mahalle ve … Mahallesi, …. pafta, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan parselasyon planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararında, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporla dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden,dava konusu uygulamanın, düzenleme öncesinde imara elverişli olmayan ve yola cephesi bulunmayan parsellerin birleştirilerek yola cepheli hale getirilmesine ilişkin olduğu, … sayılı parselin düzenleme öncesinde mevcut konumunun korunduğu, düzenleme ortaklık payı miktarının doğru olarak hesaplandığı, parselasyon işleminde 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ile 2981 sayılı Kanunun 10. maddesine ve Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 20. maddesine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu sebeplerle, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkeme kararının usul ve hukuka aykırı olduğu, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, Kırklareli İli, … İlçesi, … Beldesi, … Mahalle ve … Mahallesi, … pafta, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan parselasyonun iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde, imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri, malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleri ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve resen tescil işlemlerini yaptırmaya Belediyelerin yetkili olduğu sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkilerin valilikçe kullanılacağı hükmüne yer verilmiştir.
2981 sayılı Kanunun 10/c maddesinde, "İmar mevzuatına aykırı bina yapılmış, hisseli arsa ve araziler veya özel parselasyona dayalı arazilerde, imar adası veya parseli olabilecek büyüklükteki alanlarda, binalı veya binasız arsa ve arazileri birbirleriyle, yol fazlalarıyla veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerle birleştirmeye bunları yeniden ada ve parsellere ayırmaya, yapılara yeniden doğan imar ada veya parseli içinde kalanları yapı sahiplerine, yapı olmayanları diğer hisse sahiplerine müstakil veya hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre vermeye, bunlar adına tescil ettirmeye ve tescil işlemi dışında kalanların hisselerini 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre tespit edilecek bedeli peşin ödenmek veya parsel sahipleri aleyhine kanuni ipotek tesis edilerek, tapu sicilinden terkin ettirmeye belediye veya valilikler resen yetkilidir. Belediye veya valiliklerin talebi halinde bu yetkiler kadastro müdürlüklerince de kullanılır." hükmü, Ek-1. maddesinde ise, "İmar planı olan yerlerde, 09/05/1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesi gereğince arsa ve arazi düzenlemelerinde, binalı veya binasız arsa ve arazilere bu Kanundan önce özel parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak müstakil, hisseli parselleri veya üzerinde yapılacak binaların daire miktarları gözönünde bulundurularak kat mülkiyeti esasına göre arsa paylarını sahipleri adlarına resen tescil ettirmeye valilik veya belediyeler yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan İmar Kanununun 18. maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile ilgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, düzenleme sahasının, sınırı tespit edilerek düzenlenmesine karar verilen saha olduğu, (b) bendinde, düzenleme sınırının, düzenlenecek imar adalarının imar planına göre yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tabi olmayan alanlar ile cami ve karakol yerlerini çevreleyen sınır olduğu belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin "Düzenleme sahalarının tespiti esasları" başlıklı 5. maddesinde, "Belediye ve mücavir alan sınırı içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il idare kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahalarını tespit etmek ve uygulamasını yapmak mecburiyetindedir. Konut yapımına hazır arsa sayısının, bir önceki yıl verilen inşaat ruhsatından az olmamasına dikkat edilir. Belirlenen düzenleme sahası bir müstakil imar adasından daha küçük olamaz. Ancak, imar adasının büyük bir kısmının imar mevzuatına uygun bir şekilde teşekkül etmiş olması nedeniyle, yeniden düzenlemesine ihtiyaç bulunmaması ve diğer kısmında birkaç taşınmaz malın tevhid ve ifraz yoluyla imar planı ve imar mevzuatına uygun imar parsellerinin elde edilmesinin mümkün olduğu hallerde, adanın geri kalan kadastro parselleri müstakil bir imar düzenlemesine konu teşkil edebilir." kuralına; "Düzenleme sınırının geçirilmesi" başlığını taşıyan 6. maddesinde ise: "Düzenleme Sınırı; a) İskan sahasının bittiği yerlerde iskan sınırından, b) İskan sahası içindeki yollarda yol ekseninden, c) İbadet yeri ve karakol yerlerinin dış sınırından, yeşil alan ve genel otopark alanlarının düzenleme ortaklık payı oranı ve uygulamaya alınan parsel sınırına göre uygun görülecek yerinden geçirilir. Ancak, imar planlarında gösterilmiş düzenleme sınırları varsa bu durum dikkate alınır. Düzenleme sınırının herhangi bir parseli iki veya daha fazla parçaya bölmesi halinde; sınır, bu parçalardan düzenleme sahası dışında kalan başka bir imar adasına girmeyenleri varsa bunları da içine alacak şekilde geçirilir. Parsel büyük ise, ifraz yapılarak ifraz sınırından geçirilir." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kanun'da öngörülen parselasyon işleminin amacı; imar planı, plan raporu ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, imar adasının biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanılma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturmaktır. Düzenleme sınırı içerisinde bulunan yol, yeşil alan gibi kamusal alanların bedelsiz olarak kamuya kazandırılması için imar parsellerinde oluşacak değer artışı karşılığında düzenleme ortaklık payı alınması mümkün olmakla birlikte, asıl amaç imar planına uygun yapı yapmaya elverişli imar parselleri oluşturmaktır.
Dava dilekçesinde, … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararıyla yapılan parselasyonun iptalinin talep edildiği, anılan işlemde 3194 sayılı Kanunun 18.maddesi ve 2981-3290 ve 3366 sayılı Kanunun 10/c uygulaması ile ıslah imar planlarının yapılması ve 5393 sayılı Kanunun 18/c maddesi uyarınca karar alındığının belirtildiği, dosyada bulunan … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararında ise 2981/3290/3366 sayılı Kanunun 10/c maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesi uyarınca işlem tesis edildiğinin belirtildiği ancak … Bölge İdare Mahkemesi ...Dava Dairesinin … tarihli, E:… sayılı ara kararına idarece verilen cevap dilekçesinde uyuşmazlık konusu parselin daha önce parselasyon işlemine tabi tutulmadığının belirtildiği görülüğünden öncelikle dava konusu işlemin tespit edilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu işlemin tespitinden sonra gerekirse mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak işlemin dayanağının ıslah imar planı olup olmadığı, ıslah imar planı olması halinde 2981 sayılı Kanunun 10/c maddesi uyarınca ıslah imar planına uygun olarak, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı varsa 3194 sayılı Kanunun 18.maddesi uyarınca ve bu plana uygun olarak parselasyon işleminin yapılabileceği gözetilerek, düzenleme sınırının mevzuat hükümlerine uygun geçirilip geçirilmediği, davacıya yapılan tahsislerin Yönetmelik ile dağıtım ilke ve esaslarına uygun olup olmadığı, ayrıca 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesinin de uygulandığının tespit edilmesi durumunda Ek-1. maddenin uygulama şartlarının olup olmadığı, düzenleme sınırı içerisinde belediye veya maliye hazinesi adına ihdasen üretilen parsel bulunup bulunmadığı, … sayılı parselin mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılaşıp yapılaşamayacağı hususunun açıklığa kavuşturulması için taşınmazın yer aldığı imar planları getirilerek gerekirse yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmekte olup; eksik incelemeye dayalı mahkeme kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Dosyanın adı geçen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi gönderilmesine, 21/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.