MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Taraflar arasındaki “işçilik alacağı” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Bakırköy 9. İş Mahkemesi’nce davanın kısmen kabulüne dair verilen. 07.06.2012 gün 2009/756 Esas, 2012/335 Karar sayılı karar davalı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 04.07.2013 gün 2013/14671 E. 2013/16491 K. sayılı kararı ile;
“…Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı Halkalı Jandarma Komando Alayı lojmanlarında 01.01.1994-31.08.2009 tarihleri arasında apartman görevlisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işverence feshedildiğini belirterek müvekkilinin ihbar ve kıdem tazminatı, fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, ayrıca iş sözleşmesinin lojmanların Toki’ye devredilmek üzere boşaltılması sebebiyle feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, iş sözleşmesinin feshinin haklı sebebe dayanmadığı değerlendirilerek ve delil durumuna göre düzenlenen bilirkişi raporuna dayanılarak istekler kısmen hüküm altına alınmıştır.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dosya içeriğine göre, davacının çalıştığı işyeri Jandarma Genel Komutanlığına bağlı askeri lojmandır. 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu"nun 4. ve 18. maddeleri gereği İçişleri Bakanlığına bağlıdır. Davalı tarafından yargılama sırasında yapılan husumet itirazı mahkemece değerlendirilmediğinden, hükmün bu yönden bozulması gerekmiştir.
3- Kabule göre de davalı harçtan muaf olduğu halde hüküm fıkrasında harçtan sorumlu tutulması hatalıdır..."
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava işçilik alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece askeri lojmanda kapıcı olarak çalışan davacının açtığı davada davalı ...’nın husumet itirazı ara kararla reddedilerek işçilik alacaklarının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalı ... tarafından temyizi üzerine Özel Dairece yukarıda başlık kısmında açıklanan gerekçelerle karar bozulmuş, mahkemece öncelikle sıfat hususunun değerlendirilmiş olduğu bu nedenle bozma kararının yerinde olmadığı, bununla birlikte davanın Milli Savunma Bakanlığına yönlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle bozma kararının ikinci (2.) bendi yönünden direnme kararı verilmiştir.
Direnme hükmü davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık askeri lojmanda kapıcı olarak çalışan davacının işçilik alacaklarına yönelik davasında davalı olarak lojman yönetimini temsilen Milli Savunma Bakanlığının mı, İç İşleri Bakanlığının mı gösterilmesi gerektiği noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle sorunun çözümü için dava tarihinde yürürlükte olan 2803 sayılı Jandarma Teşkilat Görev Yetkileri Kanunu’nun ilgili hükümlerinin incelenmesi gerekmektedir. Adı geçen Kanunun 4. maddesi; “Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir parçası olup, Silahlı Kuvvetlerle ilgili görevleri, eğitim ve öğrenim bakımından Genelkurmay Başkanlığına, emniyet ve asayiş işleriyle diğer görev ve hizmetlerin ifası yönünden İçişleri Bakanlığına bağlıdır. Ancak Jandarma Genel Komutanı, Bakana karşı sorumludur” hükmünü içermektedir. Aynı Kanunun 18.maddesi ise; “Jandarma Genel Komutanlığının bütçesi, İçişleri Bakanlığının bünyesinde ve bu Bakanlığın bütçesinden ayrı olarak düzenlenir” şeklindedir. Bu düzenleme dikkate alındığında açılan davada İçişleri Bakanlığı’nın taraf sıfatını haiz olduğu kabul edilmelidir ve bu durum mahkemece re"sen gözetilerek davanın usulünce gerçek hasıma yöneltilebilmesi için davacı yana olanak sağlanması gerekmektedir.
Kaldı ki 26.07.2016 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile anılan 4.madde “Jandarma Genel Komutanlığı İçişleri Bakanlığına bağlıdır” şeklinde değiştirilmiştir.
Bu açıklamalar doğrultusunda; Özel Daire bozma kararının 2.bendinde yer alan “Davalı tarafından yargılama sırasında yapılan husumet itirazı mahkemece değerlendirilmediğinden, hükmün bu yönden bozulması gerekmiştir” cümlesinin mahkemece davalı sıfatına yönelik itirazın 10.06.2011 tarihli ara kararla değerlendirilmiş olması dikkate alındığında bozma kararında yer almasının isabetli olmadığı; diğer taraftan bozma kararının birinci (1) bendinde yer alan “Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir” ifadesinin maddi hata sonucu kararda yer aldığı anlaşılmakla söz konusu bentlerin bozma kararından çıkartılması gerekmektedir.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşmeler sırasında davanın Hazine’ye yöneltilerek tapu kaydından kimin malik olabileceğinin belirlenmesinin mümkün olduğu hükmün bu değişik gerekçe ile bozulması gerektiği; askeri lojmanlardan yararlanma hakkının Milli Savunma Bakanlığı’na ait olduğu ve direnme hükmünün onanması gerektiği görüşleri ileri sürülmüş ise de, bu görüşler yukarıda belirtilen nedenlerle Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir.
O halde mahkemece yapılacak iş, temsilcide yanılma hali gözetilerek dava dilekçesinin İçişleri Bakanlığı’na tebliğ edilmesi ve gerekli usul işlemlerini yaparak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Açıklanan nedenlerle Yerel Mahkemenin direnme kararı usul ve yasaya aykırı olup; direnme kararının bu değişik gerekçeyle bozulması gerekir.
S O N U Ç: 1- Bozma ilamının birinci bendinde yer alan “Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir” ve bozma ilamının 2. bendinde yer alan “Davalı tarafından yargılama sırasında yapılan husumet itirazı mahkemece değerlendirilmediğinden, hükmün bu yönden bozulması gerekmiştir.” bölümlerinin bozma metninden çıkarılmasına,

2- Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda açıklanan DEĞİŞİK GEREKÇEYLE BOZULMASINA, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 440. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 18.01.2017 günü oy çokluğu ile karar verildi.