Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/1896 Esas 2022/4783 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TÜKETİCİ) MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı ... ... vekili ve davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, 06.06.2005 tarihli 10.000,00 TL’lik rehin sözleşmesinde belirtilen 27 GA 426 plakalı aracı birlikte çalışan davalılardan 24.000,00 TL bedelle satın aldığını, bedelin 4.000,00 TL'sini peşin olarak ödediğini, aynı zamanda eşine ait aracı 8.000,00 TL sayarak takas ettiklerini, geriye kalan tutar için de her biri 500,00 TL bedelli 24 adet senet düzenlediğini ve bunları da davalı ... ...'a ait posta çeki hesabına 550,00TL fazla olarak ödemesine rağmen davalıların araç üzerindeki rehni kaldırmadıklarını, davalı ...’un Nurdağı İcra Müdürlüğünün 2009/74 E. sayılı dosyasında rehnin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yaptığını ileri sürerek; davalılara karşı borçlu olmadığının tespitine, iade edilmeyen her biri 500,00 TL bedelli toplam 8.000 TL olan 16 adet senedin davalılardan iadesinin sağlanmasına veya iptaline, hakkında yürütülen icra takibinin iptali ile araç üzerindeki rehnin fekkine, davalılar aleyhine % 40 dan az olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yapılan fazla ödemelerin davalılardan müştereken ve müteselsilen faiziyle birlikte istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, yapılan ödemelerin rehin ile bir alakasının olmadığını, havale dekontları üzerinde ‘rehin bedelidir’ şerhi olmadığı müddetçe yapılan ödemelerin rehin bedeli olarak kabul edilemeyeceğini, ...’ye yapılan ödemelerin ayrı bir borca dair olduğunu, icra takibi ... tarafından yapıldığından ... ... aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan reddini talep ettiklerini belirterek, her iki davalı açısından davanın ayrı ayrı reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, görev yönünden yapılan bozmaya uyularak yapılan yargılamada; davalı ... lehine araç üzerine koydurulan rehnin söz konusu araç satışına istinaden verildiğine dair bir emare olmadığı gerekçesiyle davalı ... aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... ...'a olan borcun ödendiği gerekçesiyle de davacının davalı ... ... aleyhine açtığı dava yönünden davanın kabulü ile; davacının davalı ... ...'a 30/03/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/06/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/07/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/08/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/09/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/10/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/11/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/12/2006 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/01/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/02/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/03/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/04/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/05/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/06/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/07/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli, 30/08/2007 vade tarihli 500,00 TL bedelli senetler nedeni ile borçlu olmadığının tespitine, adı geçen davalıya yapılan 550,00 TL fazla ödemenin, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalılardan ... ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... ... vekilinin tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacının temyiz itirazlarının incelenmesinde; Yemin delili, HMK'nın 225 ve devamındaki maddelerde düzenlenmiş olup, yemin kesin delil niteliğindedir. Bir vakıayı ispat yükü kendisine düşen taraf, o vakıayı başka delillerle ispat edemezse, diğer tarafa yemin teklifinde bulunabilir. Yemin deliline dayanan taraf, iddia veya savunmasının diğer delillerle ispatlanmamış olması nedeniyle bu delile sıra gelmiş olduğunu başka türlü bilemeyeceğinden; mahkeme, ispat yükü üzerine düşen tarafın, iddiasını yazılı delillerle ispat edemediği kanaatine vardığı takdirde, ispat yükü üzerine düşen tarafa, yemin teklif etme hakkı bulunduğunu hatırlatmakla yükümlü olup, mahkemece tüm deliller toplanıp değerlendirilmeden karar verilemez. Bununla birlikte, iddia veya savunmasını ispat edemeyen tarafa yemin teklif etme hakkının hatırlatılabilmesi için, yemin deliline açıkça dayanılmış olması da zorunludur.
Her ne kadar Mahkemece, davacı tarafça davalı ... lehine araç üzerine konulan rehnin araç satış sözleşmesine dayalı olduğu iddia edilmiş olsa da, dosya içerisinde bu konuda delil olmadığı, rehin sözleşmesinin incelenmesinde de rehnin söz konusu araç satışına istinaden verildiğine dair bir emare olmadığı, bu konuda tanık dinlenmesine davalı vekilinin muvafakatının olmadığı belirtilerek davacının davalı ... aleyhine açtığı davanın reddine karar verilmiş ise de, davacının delil listesinde açıkça “yemin” delili yazdığından, mahkemece davacıya, davalı ...’a yemin yöneltmeye hakkı bulunduğu hatırlatılarak hâsıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ... vekilinin tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın davacı yararına BOZULMASINA, 447,40 TL bakiye temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 18/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.