MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl-karşı alacak davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl dava davacı-karşı dava davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Asıl davada davacı vekili, taraflar arasında akaryakıt bayilik ilişkisi tesis olunduğunu, davacının davalıdan aldığı cari hesabı incelediğinde davalının davacıya mal vermeyip, vermiş gibi hesap ekstreleri düzenlediğini ve davacının yapmış olduğu ödemeleri ekstreye yansıtmadığını ileri sürerek, davalıya fazladan yapılan 196.583,75 TL"nin fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla işlemiş ve işleyecek faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl davada davalı vekili, davacının iddialarını asılsız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Karşı davada davacı vekili, davalının davacı ile olan bayilik ilişkisini keyfi şekilde feshettiğini, haksız fesih sebebiyle davalıya bırakılan 7000 Euro malzeme bedeli 20.000 Euro cezai şartın karşılığı olan 68.904 TL’nin dava tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Karşı davada davalı vekili, davacının her sene sağlaması gereken ürün miktarını vermeyerek taahhüde aykırı davranarak davalıyı mağdur ettiğini, bu sebeple feshin haklı olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama ve benimsenen bilirkişi raporu uyarınca, ticari defterler sahibi lehine delil olarak hüküm ifade ettiğinden asıl dava davalısının defterleri üzerinde yapılan incelemelere göre davalının davacından 24.896 TL alacaklı gözüktüğü gerekçesiyle asıl davanın reddine, taraflar arasında yapılan sözleşmenin 23. Maddesi gereği sözleşme süresinin 5 yıl olarak belirlendiği, sözleşmenin 12. Maddesi gereği bayiinin sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetmesi halinde davalı şirkete 20.000 Euro ödemesi ve 26. Madde gereği malzemeye karşılık 7.000 Euro ödemesi gerektiğinin hükme bağlandığı, asıl dava davacısının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiği gerekçesiyle sözleşme hükümlerine göre 20.000 TL Euro bedelin dava tarihindeki Türk Lirası karşılığının davacıdan tahsiline, sözleşmede yazılı malzeme bedeli olan 7.000 Euro yönünden ise davacının geri alınması talebi bulunduğundan bu talebin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Asıl dava bayi tarafından dağıtım şirketine karşı açılan cari hesap alacak davası, karşı dava ise haksız fesih nedeniyle cezai şart ve bayide kalan malzeme bedelinin tahsili talebidir. Mahkemece, asıl davanın reddine, karşı davanın cezai şart yönünden kabulüne, malzeme bedeli yönünden ise reddine karar verilmiş, hüküm davacı-karşı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi yeterli olmayıp yetersiz bilirkişi raporuna dayanarak hüküm kurulmaz. Davacının cari hesap alacağı davasının incelenmesinde her iki tarafın edimleri dikkate alınarak davalının davacıya ürün teslimini, davacının da davalıya ürün bedelini ödediğini ispatlaması gerekir. Her iki tarafın defterleri arasında bu konularda uyumsuzluk olduğu takdirde mal tesliminin irsaliye ile para ödemesinin ise banka kayıtları ve ödenmiş kambiyo evrakları ile ispatı gerekir. Mahkemece bu ilkelere uygun bir bilirkişi incelemesi yaptırılmadığı için asıl davanın reddine ilişkin karar doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir.
Karşı davaya gelince, cezai şart sözleşmenin 12. maddesinde düzenlenmiş olup dağıtım şirketinin cezai şart isteyebilmesi için sözleşmenin ya bayinin sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle dağıtım şirketi tarafından ya da bayi tarafından haksız şekilde feshedilmesi gerekir. Somut olayda sözleşmenin bayi tarafından feshedildiği dikkate alındığında bu feshin haklı olup olmadığı üzerinde durulup fesih haklı ise cezai şart talebinin reddi, haksız ise kabulü gerekirken mahkemece feshin haklılığı yönünden araştırma ve değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, karşı davaya ilişkin kararın da bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarda açıklanan sebeplerle asıl ve karşı davaların BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden asıl dava davacı-karşı dava davalısına iadesine, 20/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.