MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı ..., maliki olduğu 3042 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davalı Kooperatif tarafından foseptik arıtma tesisi yapıldığını ve yaklaşık 8 yıldan beri kullanımda olduğunu, bu tesisin yapılması sırasında kendisinden rıza alınmadığını ileri sürerek tesisin kaldırılarak taşınmazın eski hale getirilmesini ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile kullandıkları süreye ilişkin ecrimisil bedelinin davalıdan tahsilini talep etmiş, harca esas değer 15.000,00 TL olarak bildirilmiştir.
Davalı ... Konut Yapı Kooperatif yetkilisi, kooperatifin 1996 yılında tasfiye edildiğini ve davanın siteye yöneltilmesi gerektiğini ileri sürerek davanın husumetten reddini savunmuştur.
Davalı ... Konut Sitesi yetkilisi, dava konusu tesisin site tarafından yaptırılmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava dilekçesi, beyanlar, keşif, teknik bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, somut olay açısından; niza konusu edilen 3042 parsel sayılı ve davalı adına kayıtlı taşınmazın tamamının 1.784,49 m² alanlı olduğu ve bu taşınmazın 88,94 m²"lik kısmının davacının taşınmaz sınırları içinde kaldığı, ibraz edilen belge ve kayıtların incelenmesinde ise taraflar arasında kurulan irtifa, muvafakat ve sair izin belgesinin sunulmadığı ve bu nedenle de davalı tarafın işgalci durumunda olduğunun anlaşıldığı, ecrimisil bedeli yönünden ise; söz konusu taşınmazın "Arsa" vasfında oluşu, tecavüz edilen yerin konumu ve hüküm kurmaya elverişli teknik bilirkişi raporları da göz önünde bulundurularak, davacının ... Konut Yapı Kooperatifi (tasfiye halinde) yönünden açılan davasının husumet yokluğu nedeni ile reddine; davacının ... konut sitesine karşı davasının kabulü ile; dava konusu 3042 parsel numaralı taşınmaza bilirkişi raporu tarafından tanzim edilen krokiye göre A ve B harfi ile gösterilen bölümlere vaki el atmasının önlenmesine, raporda A ve B harfi ile gösterilen bölümlere yapılan yapının kaline, davacının ecrimisil talebinin kısmen kabulü ile 13.083,24 TL"nin davalı ... Konut Sitesi tarafından tahsil edilerek davacıya verilmesine karar verilmiştir. Hüküm, süresi içerisinde davalı ... Konut Sitesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine, takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık, değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nin 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir. Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut uyuşmazlık incelendiğinde hükme esas alınan bilirkişi raporunda mevcut hesaplama yönteminin Daire uygulamasına aykırı düştüğü anlaşılmaktadır. Raporda, dava tarihi 24.07.2012 olduğu halde hatalı bir şekilde 2013 yılı olarak esas alındığı, emsal araştırması yapılmadığı ve 2013 yılı (12 aylık) ecrimisil bedeli belirlenip geriye dönük talep edilen döneme ilişkin olarak hesap yapıldığı görülmektedir.
Mahkemece, Daire uygulamalarına uygun şekilde emsallere göre araştırma yapılıp, ecrimisil istenilen ilk dönem başlangıç tarihi olarak baz alınmak suretiyle hesaplama yaptırılarak ilk dönem için miktarın belirlenmesi, sonraki dönemler için ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle miktarın belirlenmesi, sonucunda talep miktarı ve kazanılmış müktesep haklar gözetilerek ecrimisile hükmedilmesi gerekirken bu hususları içermeyen bilirkişi raporuna itibar edilerek yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda (2) nolu bentte gösterilen nedenlerle davalı vekillinin yazılı temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, diğer temyiz itirazlarının yukarıda (1). bentte gösterilen nedenle reddine, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 24.12.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.