Esas No: 2022/2727
Karar No: 2022/4923
Karar Tarihi: 24.05.2022
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/2727 Esas 2022/4923 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, bir kişinin belediye tarafından işletilen paralı otoparkta park etmesi nedeniyle alacak talep edildiği ve bu talebin tüketici hakem heyeti tarafından kabul edildiği ancak mahkeme tarafından reddedildiği bir davada Adalet Bakanlığı'nın kanun yararına temyiz talebini reddetti. Mahkeme, belediyenin kamunun kullanımına açık olan yolları ticari kazanç amaçlı kullanarak ücret talep etmesinin hukuka aykırı olduğunu belirtti. İmar Kanunu'nun 37 ve 44. maddelerine dayanılarak çıkarılan bir yönetmelikle, bina içinde veya parselinde otopark yapılamayan durumlarda belediye veya valilikçe belirlenen bölge veya genel otoparklardan yararlananlardan ayrıca kullanım ücreti alınamayacağı belirtildi. Davada geçen kanun maddeleri: İmar Kanunu'nun 37 ve 44. maddeleri, İmar Yönetmeliği'nin 4. maddesi (birinci fıkrasının (a) bendi, (f) bendi) ve 9. maddesi.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (TÜKETİCİ) MAHKEMESİ
VEK. AV.
Taraflar arasındaki hakem heyeti kararının iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, Adalet Bakanlığınca kanun yararına bozulması istenilmekle; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; belirlenen sokaklarda ücretli ... uygulamasının, dava dışı belediyenin 29/12/2009 tarihli encümen kararı ile kendisine kiralandığını, söz konusu yeri işletmesinin yasal açıdan güvence altında olup herhangi bir hukuksuzluk söz konusu olmadığını, Belediye Kanun'unun 15/p maddesine uygun olduğunu, davalının ... ücreti borcunun bulunmadığını ileri sürerek yapmış olduğu başvurunun Manisa İl Tüketici Hakem Heyeti Başkanlığı 23/05/2019 tarihli karar ile kabul edildiğini kararın hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek; iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; kamuya ait yolda park etmesi nedeniyle ... ücreti ödemesi konusunda davacı ile borç doğurucu bir ilişkisi bulunmadığını, aracını işyerinin bulunduğu cadde üzerinde park etmesi nedeniyle alacak talebinin haksız olduğunu, işyerinin bulunduğu bina için zaten ... ücreti ödendiğini, belediyenin halkın kullanıma açık alanları başka amaçla kullanamayacağını, bu nedenle yolların ... olarak işletilmesi ve bu amaçla tahsis edilmesinin kanuna aykırı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; Danıştay emsal kararlarına göre imar planında yol olarak geçen yerlerin imar planındaki amacı dışında ... olarak tahsis edilip kiraya verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı, davalının ... ücretinin uygulandığı 19. Sokakta işyeri olmasa bile 44. Sokak üzerinde dükkanının olduğu, davalının şehir merkezinde işyeri olması sebebiyle yol kenarındaki paralı otoparkı zorunlu olarak kullanmak zorunda kalabileceği, ... ücreti talep edilen 10/10/2014-22/06/2017 yılları arasında çok uzun bir zaman olduğu, davalıdan 2019 yılında icra takibi ile ... ücretinin talep edildiği, ... ücretinin davalıdan daha önce talep edilmesi gerekirken uzun süre bekledikten sonra icra takibi yapılmasının davalının durumunu ağırlaştıracağı gibi hakkaniyete de uygun olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Adalet Bakanlığının 09/09/2021 tarihli yazısında; 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 37 nci ve 44 üncü maddelerine dayanılarak çıkarılan ve davaya konu ... kullanımı sırasında yürürlükte olan ... Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, ... ihtiyacının bina içinde veya parselinde karşılanmasının esas olduğu, aynı bendin (f) bendinde ise sayılan nedenlerle ... ihtiyacının parselinde karşılanmasının mümkün olmadığı durumlara ilişkin ilkelerin, belediye meclisleri veya il idare kurulu kararı ile belirleneceği, parselinde ... ihtiyacı karşılanamayan durumlarda belediyesince veya valilikçe Yönetmelik hükümlerince ... bedeli alınacağı, ... bedeli alınan parsellerin ... ihtiyaçlarının belediye veya valilikçe karşılanmasının zorunlu olduğunun belirtildiği; aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde ise bina içinde veya parselinde ... yapılması mümkün olmayan yapıların durumunun belediyece imar durumu ile ilgili ilk müracaat tarihinden başlayarak 30 gün içinde ilgilisine gerekçeleri ile birlikte bildirileceği, belediyelerin bina otoparkı yerine ... sorununun nasıl çözümleneceğini, binanın hangi bölge veya genel otoparkından yararlanacağını da bildirmekle ve bu otoparkları tesis etmekle yükümlü olduğu, bu durumda bölge veya genel otoparktan yararlananlardan ayrıca kullanım ücreti alınmayacağının düzenlendiği, mahkemece, davalının maliki olduğu bağımsız bölümün yer aldığı parsele ait otoparkın bulunup bulunmadığı, belediye veya valilikçe anılan hükümler doğrultusunda kendisinden ... ücreti alınıp alınmadığı ve Yönetmeliğin 9 uncu maddesi gereği ... tesis edilip edilmediği, bölge veya genel ... ücreti alınmaması gereken taşınmazlardan olup olmadığı husunda gerekli inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın, eksik incelemeyle şehir merkezinde işyeri olan esnafların ... sıkıntılarının olduğu gerekçesiyle davanın reddi usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; hükmün, kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
Davacı tarafından ... olarak işletilen ve ücret talep edilen yerlerin yol olduğu, bu yolların kamunun kullanımına açık olması nedeniyle ticari kazanç elde edilen yol üstü ... alanlarına dönüştürülemeyeceği, yol kullanımını kısıtlayan bir uygulama olması nedeniyle yasal olmadığı, bu itibarla mahkemece verilen karar usul ve kanuna uygun bulunduğundan, Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz talebinin reddi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz talebinin REDDİNE, dava dosyasının mahalline iade edilmek üzere Adalet Bakanlığına gönderilmesine, 24/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.