Danıştay 6. Daire 2018/9629 Esas 2021/6070 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/9629
Karar No : 2021/6070


DAVACILAR : 1- … Sitesi Yönetimi 2- … Sitesi
3- … Sitesi Yönetimi
4- … Sitesi Yönetimi
5- … Sitesi Yönetimi
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı/…
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : 03.07.2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 56.maddesinin 5.fıkrasında yer alan "Kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan, her tür ve nitelikteki haberleşme ve iletişim istasyonları ve iletişim hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı niteliğinde olan yapıların yapı ruhsatına tabi olmadığı" yönündeki kısmı ile Yönetmeliğin 62. maddesinin, elektronik haberleşme istasyonlarının ruhsat alınmadan kurulabileceğine ilişkin 1. fıkrası ile imar planı kararı aranmaksızın kurulabileceğine ilişkin 3.fıkrasının ve bu hükümler uyarınca tesis edilen Manavgat Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Uyuşmazlığa konu elektronik haberleşme istasyonlarının imar mevzuatına göre yapı niteliğinde olduğu, dava konusu park alanında bulunan baz istasyonunun 40 metre yükseklikte kule olduğu, bu nedenle baz istasyonlarının kurulumu için imar planı kararı ve yapı ruhsatı gerektiği, bu tür yapıların imar mevzuatı denetimi dışına çıkarılarak imar hukuku yönünden denetimsiz bir alan oluşturulmaya çalışıldığı, Anayasa Mahkemesi kararına aykırı olarak yönetmelikte yapılan düzenlemenin hukuka aykırı olduğu, Danıştay Altıncı Dairesinin yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararına rağmen aynı düzenlemenin yapıldığı ileri sürülmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMASI :
1-ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI: Dava konusu düzenlemenin elektronik haberleşmeyle ilgili alt yapı yatırımları hususunda Devletin gözetim ve denetim görevi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, düzenlemede elektronik haberleşme istasyonları için yer seçim belgesi düzenlenmesi zorunluluğunun ilgili belediyelerce yer seçim belgesi verilmesi sürecinde yapılan başvuruların kent ve yapı estetiği ile elektronik haberleşme hizmetinin gerekleri birlikte dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği, dolayısıyla elektronik haberleşme istasyonlarının, ilgili idarenin denetimi ve gözetimi dışında olduğundan söz etmenin mümkün olmadığı, hiçbir kısıt/kural getirmeden elektronik haberleşmeyle ilgili alt yapı oluşumunda kullanılan direk, kule, kulübe, konteyn anten, dalga kılavuzu, enerji nakil hattı, alt yapı niteliğindeki tesisler gibi her türlü taşınır taşınmaz mal ve teçhizatın yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesine tabi olmadığı şekline yapılan önceki düzenlemenin bu gerekçeyle Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edildiği, Yönetmelik ile getirilen düzenlemede kamuya ait umumi hizmet alanları ile ilgili idarelerin tasarrufu altındaki yol, otopark, yaya bölgesi gibi yerlerde kamu hizmeti yürütülebilmesi ve iletişimin sürdürülebilmesi için gerekli tedbirler ve Bilgi Teknoloji ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınmak suretiyle elektronik haberleşme (baz) istasyonunun ruhsat alınmadan kurulabileceğinin kabul edildiği, bunun haricinde çelik profil ya da betonarme malzeme ile yapılan direk, kule, kulübe, konteynır, enerji nakil hattı gibi ayrı imalatların yapı ruhsatına tabi olarak yapılabileceği, bu yönüyle de iptal edilen düzenlemenin davaya konu mevcut düzenleme ile farklı olduğu, elektronik haberleşme istasyonları, ilgili kuruluşların (şirketlerin) talebi üzerine şirketlerce kurulmakta olup söz konusu işlemlerin dava konusu edilen Yönetmeliğin 56.maddesinin 5.fıkrası uyarınca kamu eliyle yapılan veya yaptırılacak olan tesisler olarak değerlendirilmesinin söz konusu olmadığı, nitekim elektronik haberleşme istasyonları için 62.maddenin düzenlendiği, her ne kadar ilgili belediye tarafından dava konusu işlemin Yönetmeliğin 56.maddesinin 5.fıkrasına uygun olduğu yönünde görüş verilmiş olsa da elektronik haberleşme istasyonlarına ilişkin iş ve işlemlerin 62. madde kapsamında yapıldığından 56.maddesinin 5.fıkrasının iptal talebinin reddinin gerektiği savunulmaktadır.

2-MANAVGAT BELEDİYE BAŞKANLIĞI: Dava konusu işlemin imar mevzuatına uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : 03.07.2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 62.maddesinin 1 ve 3.fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı kararı yönünden;
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin dava konusu 62.maddesinin 1.fıkrasındaki "ruhsat alınmadan (yapı ruhsatı)" ibaresi ile 3.fıkrasındaki "imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin 25.07.2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12.maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından dava konusuz kalmıştır.
Yönetmeliğin 56.maddesinin 5.fıkrası yönünden;
Uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin dava konusu 56.maddesinin 5.fıkrası hükmü ile getirilen istisnai düzenleme, dayanağı 3194 sayılı İmar Kanununun 26.maddesi hükmüne uygunluk yönüyle değerlendirildiğinde, üst hukuk normuna aykırılık içermediği, aksine paralel bir düzenleme içerdiği, bu hükümden elektronik haberleşme istasyonlarının (baz) ruhsat alınmadan inşa edilebileceği anlamının çıkarılamayacağı, bu düzenlemede münhasıran kamu kurum ve kuruluşlarına ait elektronik haberleşme ve iletişim tesislerinin anlaşılması gerektiği açık olup dava konusu hükümde imar mevzuatına aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 62.maddesinin 1 ve 3.fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı kararı yönünden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Yönetmeliğin 56.maddesinin 5.fıkrası yönünden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava, 03.07.2017 günlü, 30113 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 56.maddesinin 5.fıkrasında yer alan "Kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan, her tür ve nitelikteki haberleşme ve iletişim istasyonları ve iletişim hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı niteliğinde olan yapıların yapı ruhsatına tabi olmadığı" yönündeki kısmı ile Yönetmeliğin 62. maddesinin, elektronik haberleşme istasyonlarının ruhsat alınmadan kurulabileceğine ilişkin 1. fıkrası ile imar planı kararı aranmaksızın kurulabileceğine ilişkin 3.fıkrasının ve bu hükümler uyarınca tesis edilen Manavgat Belediye Başkanlığının … günlü,… sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarelerin usule ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Antalya İli, Manavgat İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel,… ada ve … ada, … parsel sayılı taşınmazların ortasına isabet eden ve imar planında park alanı olarak ayrılmış bulunan taşınmazda baz istasyonu tesis edilmesi nedeniyle, anılan taşınmazlarda bulunan site sakini davacılar tarafından davalı belediyeye yapılan … günlü, … sayılı başvuru ile konu hakkında bilgi ve belgelerin, alınmış bir imar planı kararı varsa kararın iptal edilmesinin, yapı ruhsatının iptali, ruhsatı yoksa imar kanunu uyarınca yapının kaldırılmasının istenildiği, başvuru üzerine tesis edilen … günlü,… sayılı işlemle, dava konusu yönetmelik hükümleri uyarınca baz istasyonu için herhangi bir ruhsat düzenlenmediği, gerekli izinlerin alınmış olması nedeniyle mevzuata aykırılık bulunmadığının belirtilmesi üzerine, dava konusu yönetmelik hükümleri ve bu hükümler uyarınca tesis edilen işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 3. maddesinde "Herhangi bir saha, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamaz." hükmüne yer verilmiş, 5. maddesinde ise;"yapı: karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesisler" olarak tanımlanmış, 20. maddesinde, yapının imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği kuralı yer almış, 32. maddesinde de ruhsata tabi olduğu halde ruhsat alınmaksızın yapılan yapılara ilişkin uygulanacak yaptırımlar düzenlenmiştir.
İmar Kanununun 26. maddesinde, "Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni mesuliyet kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve mühendislerince üstlenilebilir. Danışman firmanın fenni mesul mimar ve mühendisleri uzmanlık alanlarına göre yapının, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte bu Kanuna ve ilgili diğer mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini kamu kurum ve kuruluşu adına denetlemekle görevlidir.
Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arz eden yapılara; belediyeden alınan imar durumuna, kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğunun ilgili belediyesine veya valiliklere yazı ile bildirdiği takdirde, 22 nci maddede sayılan belgeler aranmadan yapı ruhsatı verilir." hükmü yer almıştır.
14.06.2014 günlü, 29030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "Mekânsal kullanım tanımları ve esasları" başlıklı 5. maddesinde, "teknik altyapı" kamu veya özel sektör tarafından yapılacak elektrik, petrol ve doğalgaz iletim hatları, içme ve kullanma suyu ile yer altı ve yer üstü her türlü arıtma, kanalizasyon, atık işleme tesisleri, trafo, her türlü enerji, ulaştırma, haberleşme gibi servislerin temini için yapılan tesisler ile açık veya kapalı otopark kullanışlarına verilen genel isim olarak tanımlanmış, 8. maddesinde, "Planlama alanı ve yakın çevresi ile alanın bölge veya kent bütünü içindeki konumunu belirlemek üzere; eşik analizi, yerinde yapılan incelemeler gibi fiziksel çalışmalarla birlikte, bilimsel tekniklere dayalı, ekonomik, sosyal, kültürel, politik, tarihi, sektörel ve teknolojik araştırmalar ile sorunlar ve potansiyel analizi yapılır. Ayrıca yürürlükteki planla ilgili gerekli çalışma ve değerlendirmeler de yapılır. Gerektiğinde güçlü, zayıf yönler ile fırsatları ve tehditleri içeren analiz yöntemi kullanılır. Bu çalışmalar araştırma raporunda yer alır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 56.maddesinin 5.fıkrasında, "Kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan; karayolu, demiryolu, liman, yat limanı ve benzeri ulaşım tesisleri, bunların tamamlayıcı niteliğindeki trafik ve seyir kuleleri, çekek yeri, iskele, açık ve kapalı barınak, tersane, tamir ve bakım istasyonları, tünel, köprü, menfez, baraj, hidroelektrik santrali, rüzgâr ve güneş enerji santrali, sulama ve su taşıma hatları, su dolum tesisleri, arıtma tesisleri, katı atık depolama ve transfer tesisleri ile atık ayrıştırma tesisleri, her tür ve nitelikteki enerji, haberleşme ve iletişim istasyonları ve nakil hatları, doğal gaz ve benzeri boru hatları, silo, dolum istasyonları, rafineri gibi enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulaştırma, iletişim ve diğer altyapı hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı niteliğinde olan kontrol ve güvenlik üniteleri, trafo, eşanjör, elavatör, konveyör gibi yapılar, bu işleri yapmak üzere geçici olarak kurulan beton ve asfalt santralleri, yapı ruhsatına tabi değildir." hükmü yer almaktadır.
Yönetmeliğin 62.maddesinin 1 ve 3. fıkralarında, "(1) Kamuya ait umumi hizmet alanları ile ilgili idarelerin tasarrufu altındaki yol, otopark, yaya bölgesi gibi yerlerde kamu hizmetinin yürütülebilmesi ve iletişimin sürdürülebilmesi için gerekli tedbirler ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun uygun görüşü alınmak suretiyle ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabilir. (3) Elektronik haberleşme istasyonları 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuata göre kuruluş izni verilen alanda ve imar planı kararı aranmaksızın kurulur." hükümlerine yer verilmiştir.
406 Sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun ek 35. maddesinde yer alan ve GSM baz istasyonu kurulması ve işletilmesinin 3194 sayılı İmar Kanunu ve İmar Kanununa dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerde belirtilen yapı ruhsatiyesine ve yapı kullanma iznine tabi olmadığına ilişkin bulunan hüküm Anayasa Mahkemesinin 08.01.2010 günlü, 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 01.10.2009 günlü, E:2006/129, K:2009/121 sayılı kararıyla, yapı ruhsatiyesi ve yapı kullanma izninin, imar hukuku yönünden planlamanın ve bu planlara uygunluk denetiminin yapılmasının ve bu suretle kamu yararının sağlanmasının başlıca araçlarından olup, elektronik haberleşmeyle ilgili alt yapı oluşumunda kullanılan yapılara ayrıcalık tanınarak bunların yapı ruhsatından ve yapı kullanma izninden istisna tutulmasının, bu yapıların imar mevzuatı kapsamı dışında tutulması anlamını taşıdığı, elektronik haberleşmeyle ilgili alt yapı oluşumunda kullanılan taşınır, taşınmaz mal ve teçhizatlar yönünden imar hukukunda denetimsiz bir alan oluşturduğu ve Devletin bu konudaki gözetim ve denetim görevini yerine getirememesine sebep olduğu belirtilerek iptal edilmiştir.
Sabit elektronik haberleşme sistemi (baz istasyonu), teknik altyapı niteliğinde bir tesis olup, planlama yapılan alanda yer verilen tüm fonksiyonların sistematik birlikteliği çerçevesinde nerelerde bulunacağının imar mevzuatı uyarınca gerekli inceleme ve araştırmalar yapılarak plan üzerinde gösterilmesi gerekmektedir.
İmar Kanununun yukarıda yer alan hükümleri ve Anayasa Mahkemesi kararının birlikte değerlendirilmesinden, baz istasyonlarının kural olarak İmar Kanununun 3. maddesindeki yapı tanımı içinde yer aldığı, teknik altyapı tesisi niteliğinde olan bu yapıların kurulabileceği yerlerin de imar planlarında gösterilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, dava konusu yönetmelik hükümlerinde yer alan "ruhsat alınmadan" ve "ve imar planı kararı aranmaksızın" ibarelerinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Diğer taraftan, 25/07/2019 günlü, 30842 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin,12. maddesi ile yönetmeliğin 62 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ruhsat alınmadan” ibaresi ile üçüncü fıkrasında yer alan “ve imar planı kararı aranmaksızın” ibaresi yürürlükten kaldırılmışsa da, anılan değişikliklerin Danıştay Altıncı Dairesi'nin 24/04/2019 günlü, E:2018/96299 sayılı yürütmenin durdurulması yolundaki karardan sonra yapıldığı anlaşılmakla, yargı kararının uygulanması niteliğinde kabulü gereken değişiklikler nedeniyle davanın bu bölümünün konusuz kaldığından sözedilemeyeceği açıktır.
Yönetmeliğin 56. maddesinin 5. fıkrasının iptali istenilen bölümü yönünden: fıkrada yer alan hüküm ile İmar Kanununun 26. maddesi birlikte değerlendirildiğinde, düzenlemede kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan elektronik haberleşme ve iletişim tesislerinin ve bu tesislerin müştemilatı niteliğinde bulunan yapı ve tesislerin yapı ruhsatına tabi olmayacağının öngörüldüğü sonucuna varıldığından, fıkra hükmünde yasaya ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Manavgat Belediye Başkanlığının … günlü, … sayılı işlemine gelince; dosyanın incelenmesinden, Antalya İli, Manavgat İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel,… ada ve … ada, … parsel sayılı taşınmazların ortasına isabet eden ve imar planında park alanı olarak ayrılmış bulunan taşınmazın bir kısmının Manavgat Belediye Başkanlığınca GSM şirketine kiralanması sonrasında taşınmazda herhangi bir ruhsat düzenlenmeksizin baz istasyonunun kurulduğu anlaşılmaktadır. Uyuşmazlığa konu baz istasyonunun dava konusu yönetmeliğin 56. maddesinin 5. fıkrası kapsamında kamu kurum ve kuruluşuna ait tesis niteliğinde kabulüne olanak bulunmamaktadır. Bu durumda, yönetmeliğin 62. maddesinin 1. fıkrasında yer alan, ruhsat alınmadan elektronik haberleşme istasyonu kurulabileceği yolundaki hükmün hukuka aykırı olması nedeniyle, anılan hükme dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 62. maddesinin 1. ve 3. fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının … günlü, … sayılı işleminin iptaline, yönetmeliğin 56. maddesinin 5. fıkrasının iptali istenilen kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Antalya ili, Manavgat ilçesi, … Mahallesi, … ada … sayılı parsel, … ada … sayılı parsel, … ada … sayılı parselin ortasında bulunan ve imar planında park olarak işlevlendirilen alanda elektronik haberleşme (baz) istasyonu kullanılması üzerine anılan parselle üzerinde yer alan site sakinlerince 03.07.2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 56. maddesinde yer alan Kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan, her tür ve nitelikteki haberleşme ve iletişim istasyonları ve iletişim hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı niteliğinde olan yapıların yapı ruhsatına tabi olmadığı yönündeki kısmı ile Yönetmeliğin 62. maddesinin, elektronik haberleşme istasyonlarının ruhsat alınmadan kurulabileceğine ilişkin 1. fıkrası ile imar planı kararı aranmaksızın kurulabileceğine ilişkin 3.fıkrasının ve bu hükümler uyarınca tesis edilen Manavgat Belediye Başkanlığının … tarih ve …. sayılı kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
11/11/2020 tarih ve 7256 sayılı Yasanın 26.maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Ek-9.maddesinde, "Dördüncü fıkradaki kule ve direkler hariç, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ile kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde yapılacak olan 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamında elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus on beş metreden yüksek kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında, alan fonksiyonu tahdidi olmaksızın ve herhangi bir bedel, ücret ve harç alınmaksızın gösterilir.
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ile kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde; 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilen kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurları için ruhsat alınır. Ruhsat başvurularında yatay ve dikey görünüşü ihtiva eden kroki ile statik ve elektrik projeleri dışında herhangi bir proje veya belge istenemez. Ruhsat başvurusuna malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belge eklenir. Bu kule veya direkler ile kurulumu bunlarla birlikte yapılacak elektronik haberleşme cihazlarına ait bulunduğu konteyner, kabin, kabinet ve benzeri altyapı unsurları için tek ruhsat düzenlenir.
1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında gösterilmeyen ve yüksekliği on beş metreden fazla olmayan elektronik haberleşme istasyonlarının Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile umumi hizmet alanları gibi kamu hizmetine tahsis edilmiş tüm alanlar ile kamu veya özel mülkiyete tabi arsa ve arazilerde kurulumuna mahsus kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurlarına, statik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat mühendislerince hazırlanacak raporun sunulması, fennî mesuliyetin üstlenilmesi, malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belgenin sunulması ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun ilgili mevzuatında belirlenen gerekli ve yeterli koruma mesafesinin bırakılması ile yer seçim belgesinin alınmış olması kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın ilgili idarelerce izin verilir.
Yapı ve binalarda kule ve direkler ile bunlara ait zorunlu altyapı unsurlarına; yüksekliği on metreden az olmak, statik ve elektrik bakımından sakınca olmadığına dair inşaat ve elektrik/elektronik mühendislerince hazırlanacak rapor ile bu meslek mensuplarınca fennî mesuliyetin üstlenildiğine dair taahhütname verilmek ve malik ya da tasarruf sahibi ile işletmeci arasında yapılan kiralamaya veya kullanıma ilişkin belgenin sunulması kaydıyla başkaca bir şart aranmaksızın ilgili idarece izin verilir.
İkinci fıkra uyarınca yapılan ruhsat ve yapı kullanma izin belgesi başvurularında 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı alınır. Üçüncü ve dördüncü fıkralar uyarınca yapılan izin başvurularında ruhsat harcı ve yapı kullanma izin harcı tutarı toplamı kadar izin belgesi bedeli alınır. Bu madde kapsamında, ruhsat harcı, yapı kullanma izni harcı ve izin bedeline esas olan haberleşme istasyonlarına mahsus kule ve direklerin alanı [taban alanı*(yükseklik/5)] şeklinde hesaplanır. Bunlar dışında herhangi bir harç, ücret ve bedel alınamaz.
Her tür elektronik haberleşme cihazları ile bu cihazların teknik donanım ve bileşenleri izin veya ruhsata tabi değildir. Ancak ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkra uyarınca kule ve direkler ile konteyner, kabin, kabinet için yapılan ilk izin veya ruhsat başvurusunda elektronik haberleşme cihazları ile teknik donanımları statik projelerde veya raporlarda gösterilir. Elektronik haberleşme cihazları ile teknik donanımlarında; teknoloji değişikliği, ilavesi veya revizyon yapılması durumunda bu hususlar için ayrıca proje veya rapor düzenlenmez. Elektronik haberleşme istasyonları için kamu kurum veya kuruluşları tarafından yer kullandırılması hâlinde; sözleşme uyarınca tahsil edilecek yıllık yer kullanım bedeli, büyükşehir belediyelerinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yer seçim belgesi için belirlediği ücretin beş katını, diğer yerlerde üç katını geçemez. Bu hükme aykırı yapılan sözleşmeler geçersizdir.
Elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus kule, direk, konteyner, kabin, kabinet gibi altyapı unsurlarının imar planlarında gösterilmesi, bunların kurulumu için yapılacak ruhsat veya izin başvurularında sunulacak projeler, raporlar, bilgi ve belgeler, bunlara mahsus izin belgesi, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesine ilişkin usul ve esaslar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça yönetmelikle düzenlenir." hükümlerine yer verilmiştir.
25.07.2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12.maddesiyle Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 62.maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan “ruhsat alınmadan” ibareleri ile üçüncü fıkrasında yer alan “ve imar planı kararı aranmaksızın” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Her ne kadar, 3194 sayılı İmar Kanununun Ek-9.maddesinde elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna ilişkin düzenlemelere yer verilmiş ise de, uyuşmazlık dava konusu Yönetmelik hükümleri yönünden incelenmiştir.
Yönetmeliğin 62.maddesinin 1 ve 3.fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı kararı yönünden;
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin dava konusu 62.maddesinin 1.fıkrasındaki "ruhsat alınmadan (yapı ruhsatı)" ibaresi ile 3.fıkrasındaki "imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin 25.07.2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12.maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından konusu kalmayan davanın bu kısmı hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir.

Yönetmeliğin 56.maddesinin 5.fıkrası yönünden;
Uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin dava konusu 56.maddesinin 5.fıkrası hükmü ile getirilen istisnai düzenleme, dayanağı 3194 sayılı İmar Kanununun 26.maddesi hükmüne uygunluk yönüyle değerlendirildiğinde, üst hukuk normuna aykırılık içermediği, aksine paralel bir düzenleme içerdiği, bu hükümden elektronik haberleşme istasyonlarının (baz) ruhsat alınmadan inşa edilebileceği anlamının çıkarılamayacağı, bu düzenlemede münhasıran kamu kurum ve kuruluşlarına ait elektronik haberleşme ve iletişim tesislerinin anlaşılması gerektiği açık olup dava konusu hükümde imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 56.maddesinin 5.fıkrası yönünden REDDİNE,
2. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 62.maddesinin 1 ve 3.fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının … tarih ve … sayılı kararı yönünden DAVA HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ….-TL yargılama giderinin yarısı olan ….-TL'nin davacı üzerinde bırakılmasına, kalan ….-TL'nin de davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 26/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.