Danıştay 6. Daire 1985/853 Esas 1985/1492 Karar Sayılı İlamı

Daire : ALTINCI DAİRE
Karar Yılı : 1985
Karar No : 1492
Esas Yılı : 1985
Esas No : 853
Karar Tarihi : 19/12/985

KÖYE PAZAR VE ÇARŞI YERLERİ YAPMAKLA GÖREVLİ KÖYÜN, KÖYDE YETİŞTİRİLEN HAYVANLARIN SAĞLIKLI KOŞULLARDA KESİMİ, KALİTELİ ET ÜRETİMİ VE KÖYLÜYE SATILMASI İŞLEMLERİ İÇİN MEZBAHA YAPTIRILMASININ KÖYDE ÇARŞI YAPTIRMAK GÖREVİNİN DOĞAL SONUCU OLDUĞUNDAN DAVACIYA AİT YERİN KÖY İHTİYAR KURULU KARARI İLE MEZBAHA İÇİN KAMULAŞTIRILMASINDA MEVZUATA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Dava, taşınmazların özel mülkiyette bulunan 32/48 hissesinin tamamının spor sahası, mezbaha ve sağlık ocağı yapmak üzere kamulaştırılmasına ilişkin Köy İhtiyar Kurulu kararının iptali dileğiyla açılmış, İdare Mahkemesince gerek köyün mecburi işleri gerekse yapılması köylünün isteğine bağlı olan işler arasında mezbaha ve sağlık ocağı yapımının bulunmadığı, spor yaptırılması köylünün isteğine bağlı işlerden olmasına rağmen kamulaştırma plan ve krokisinin tebliğ edilmediği gibi taşınmaz üzerinde spor sahasının yerinin de belirlenmediği gerekçeleriyle dava konusu işlem iptal edilmiş, karar davalı köy muhtarlığınca temyiz edilmiştir.
Köye mezbaha ve sağlık ocağı yapma işinin 442 sayılı Köy Kanununun 13 ve 14.maddelerinde yer almadığı gerekçesiyle kamulaştırma işlemi iptal edilmişse de, Kamulaştırma Kanunu köy lehine yapılacak kamulaştırmalarda kamu yararı kararı verecek mercii köy ihtiyar kurulu olarak belirtilmekte, 442 sayılı Köy Kanunu da köye ait işler görmekle aynı merci görevli ve yetkili kılmaktadır.
Köy Kanununun 13 ve 14.maddelerinde köyün yapacağı işler belirtilmiş olup, her iki yasa maddesinde tarla, bağ, bahçe işlerinin yanısıra hayvancılık köylünün asıl uğraşlarından biri olarak düzenlenmiş, anılan 14.maddenin 7.bendinde pazar ve çarşı yerleri yapmak, aynı maddenin 30 ve 31.bentlerinde de köyde sağlık işlerine bakmak üzere bir sağlık korucusu bulundurmak ve hükümet tarafından sağlğk işlerinde kullanılmak üzere verilecek ilaçları korumak görevleri yer almıştır.
Her ne kadar değinilen yasa maddelerinde köye mezbaha yapmak açıkça sayılmamışsa da; köye pazar ve çarşı yerleri yapmakla görevli köyün, köy de yetiştirilen hayvanların sağlıklı koşullarda kesimi, kaliteli et üretimi ve köylüye satılması işlemleri için mezbaha yaptırması köyde çarşı yerleri yaptırmak görevi doğal sonucunu teşkil eder. Kaldı ki,
köylünün asıl uğraşları arasında bulunan hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla yıllar geçtikçe çoğalan ve ortaya çıkan yeni ve zorunlu ihtiyaçların karşılanarak köyün gelirinin artırılmasına katkıda bulunulması, köyün ve köy halkının ortak ve genel yararınadır. Bu itibarla, mezbaha için yer sağlanarak bu hizmetin yürütülmesi amacına yönelik kamulaştırma işleminde mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Diğer taraftan, sağlık korucusu bulundurmak ve sağlık işlerinde kullanılacak ilaçları korumakla yasayla görevli kılınmış köyde, bu hizmetin yerine getirilmesinin ancak gerekli ve yeterli olanakları sağlayan sağlık ocağı, yapımı ile mümkün bulunduğu açıktır. Keza Köy Kanununun 14. maddesinin 24.bendi ile köyde spor yaptırılması görevi de verildiğinden spor sahası için yapılan kamulaştırmada mevzuata aykırılıktan söz edilemez.
Açıklanan gerekçelerle işlemin iptaline dair İdare Mahkemesi kararında usul ve yasaya uyarlık bulunmadığından anılan kararın bozulmasına, uyuşmazlığın hukuki niteliği ve dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler dava hakkında karar vermeye yeterli görüldüğünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 2.bendi uyarınca işin esasının incelenmesine geçildiğinde:
Devlet ve kamu tüzel kişileri, kamu yararının gerektirdiği hallerde özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir bölümünü kanunla gösterilen esas ve usullere göre kamulaştırmaya yetkilidirler.
Yukarıda açıklanan nedenlerle kamulaştırma işleminde kamu yararı ve yetki yönünden yasa kurallarına her hangi bir aykırılık bulunmamaktadır.
Davacıların kamulaştırılan parsellerin ayrı ayrı hangi amaç için ayrıldığının belirtilmediği ve ölçekli olan plan veya krokisinin bulunmadığı yolundaki iddialarına gelince dosya içindeki belgelerden köy muhtarlığının istemi üzerine ... İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporla her iki parsel üzerinde yapılacak tesislerin yerlerinin ayrı ayrı saptanmış bulunduğu anlaşıldığından bu savları işlemi kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan gerekçelerle davanın reddine karar verildi.

AZLIK OYU : Köy Muhtarlığının belirtilen amaçlar için kamulaştırma yapmaya yetkisi bulunmakla birlikte, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak kamulaştırılan taşınmazların inşa edilmesi öngörülen tesislere elverişli bulunup bulunmadığı hususu saptandıktan sonra işin esası hakkında karar verilmesi mümkün olacağından kararın davanın reddine ilişkin kısmına karşıyım.