Danıştay 10. Daire 2019/4746 Esas 2021/1896 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4746
Karar No : 2021/1896

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından işletilen "... " adlı işletmede sigortasız işçi çalıştırıldığının tespiti üzerine iş yeri bildirgesi ile işe giriş bildirgesinin ve 2014/6,7,8. dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde kuruma verilmediğinden bahisle davacının toplam 34.965,00 TL idari para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Didim Sosyal Güvenlik Merkezi işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla; davacı tarafından ... , ... , ... ve ...'ın sigortalı olarak işyerinde çalıştığı ancak denetim tutanağında ismi geçen diğer kişilerin hiçbir şekilde denetim gecesinde çalışmadığı, müşteri olarak bulundukları ileri sürülmüşse de; Didim Kaymakamlığı'nın yazılı görevlendirmesine binaen ... Mahallesi, ... Caddesi, No: ... Didim adresinde faaliyet gösteren ve davacı ... tarafından işletilen "..." unvanlı işyerinde İlçe Emniyet Müdürlüğü ekipleriyle birlikte 13/08/2014 tarihinde saat 23.00 sıralarında yapılan denetim sonucu düzenlenen iş yeri durum tespit tutanağı ile ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... 'in 19/07/2014 tarihinde, ...'ın 11/08/2014 tarihinde, ... 'ın 13/08/2014 tarihinde, ... 'ın 17/06/2014 tarihinde, ...'nin ise 15/06/2014 tarihinde işe girdiğinin tespit edildiği ve anılan işyeri durum tespit tutanağının davacı ile fiilen çalıştığı belirtilen kişiler tarafından herhangi bir itiraz şerhi konulmadan imzalanarak kabul edildiği, davacı tarafından bu durumun aksini ispatlayacak herhangi bir bilgi ve belgenin de sunulamadığı görüldüğünden, söz konusu tespit uyarınca usulüne uygun olarak hesaplandığı görülen dava konusu idari para cezası işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, denetim sırasında tutulan tutanaktan da anlaşılacağı üzere aynı adreste vergi dairesine kayıtlı ... Gıda İçecek Tur. Sey. Tic. Ltd. Şti. firmasının bulunduğu ve Aydın Sosyal Güvenlik Kurumunda kayıtlı olduğu, çalışanların bu şirkette sigortalı oldukları, denetlenen işyerinin davacının şahsı adına işletilmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : ... Mahallesi, ... Caddesi, No: ... Didim adresinde faaliyet gösteren "... " unvanlı işyerinde yapılan denetim sonucunda düzenlenen işyeri durum tespit tutanağında işyerinin anılan adreste açık ve faal olduğu, işyerinin türkü bar olarak hizmet verdiği, tespit gününde işyerinde 11 kişinin fiilen ve eylemli olarak çalıştığının anlaşıldığı, çalışanların kimlik bilgilerinin işyeri durum tespit tutanağına kaydının yapıldığı, IBM sisteminden yapılan sorgulamada ise davacı işveren ... adına ... Mahallesi, ... Caddesi, No: ... Didim adresinde ... işyeri sicil numarasıyla Emlak ofisi işyerinin mevcut olduğu ancak ... Caddesinde kurulu ... unvanlı işyerinin tescilsiz olarak faaliyet gösterdiği ve denetim günü işyerinde filen çalıştıkları tespit edilerek tutanağa kaydedilen ... , ..., ..., ..., ..., ... ve ...'in 19/07/2014 tarihinde, ...'ın 11/08/2014 tarihinde, ...'ın 13/08/2014 tarihinde, ...'ın 17/06/2014 tarihinde, ...'nin ise 15/06/2014 tarihinde işe girdiğinin tespit edildiği ve anılan işyeri durum tespit tutanağının davacı ile fiilen çalıştığı belirtilen kişiler tarafından herhangi bir itiraz şerhi konulmadan imzalandığı, bunun üzerine Didim Sosyal Güvenlik Merkezinin ... tarih ve ... sayılı işlemiyle davacı tarafından iş yeri bildirgesinin, işe giriş bildirgelerinin ve 2014/6,7,8. dönemleri aylık prim ve hizmet belgelerinin süresi içerisinde Kurum'a verilmediğinden bahisle davacının toplam 34.965,00 TL idari para cezası ile cezalandırıldığı, anılan cezaya davacı tarafından yapılan itirazın Ünite İtiraz Komisyonu'nun 20/04/2015 tarihli kararıyla reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun
4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların sigortalı sayılacağı;
8. maddesinde, işverenlerin, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri 7. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlü olduğu, 11. maddesinin 3. fıkrasında, İşverenin, örneği Kurumca hazırlanacak işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, Kuruma vermekle yükümlü olduğu, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde, "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını,gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükümleri yer almış;
102. maddesinin 1. fıkrasının (a-2) bendinde, "8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmüne;
(b) bendinde "11 inci maddesinde belirtilen bildirgeyi, Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere; 1) Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında, 2) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında, 3) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında, idari para cezası uygulanır," hükmüne;
(c-4) bendinde, "86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmüne; yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; ... Mahallesi, ... Caddesi, No: ... Didim adresinde faaliyet gösteren "..." unvanlı işyerinde yapılan denetimde, türkü bar olarak faaliyet gösteren işyerinde 11 kişinin fiilen ve eylemli olarak çalıştığı, işyerinin tescilsiz olarak faaliyet gösterdiğinin tespit edildiği, anılan işyeri durum tespit tutanağının davacı ile fiilen çalıştığı belirtilen kişiler tarafından herhangi bir itiraz şerhi konulmadan imzalandığı, bunun üzerine Didim Sosyal Güvenlik Merkezinin ... tarih ve ... sayılı işlemiyle davacı tarafından işe giriş bildirgesi, 2014/6,7,8. dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgeleri ile iş yeri bildirgesinin süresi içerisinde Kurum'a verilmediğinden bahisle davacının toplam 34.965,00 TL idari para cezası ile cezalandırıldığı, anılan cezaya davacı tarafından yapılan itirazın Ünite İtiraz Komisyonu'nun 20/04/2015 tarihli kararıyla reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.


Uyuşmazlıkta, 13/08/2014 tarihinde gece saat 23:30' da tutulan İşyeri Durum Tespit Tutanağının incelenmesinden, sosyal güvenlik denetmeni tarafından 11 kişinin işe giriş tarihleri ve brüt aylık tutarları tutanağa geçirilerek herbirinin ayrı ayrı imzalarının alındığı, davacının da diğer işçiler gibi işe giriş tarihi ve aldığı brüt ücret yazılıp imza kısmına işveren notunun düşüldüğü, tutanağın işveren bilgileri ve kaşe kısmına ... Gıda İçecek Turz. ve Sey. İnş. Eml. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.'ne ait kaşenin basıldığı , davacı ...'ın bu kısma da işveren olarak imza attığı görülmüştür.
Dosyaya sunulan Ticaret Sicili Kaydı, Sosyal Güvenlik Kurumu Sigortalı İşe Giriş Bildirgeleri ve İmza Sirkülerinin incelenmesinden, davacının ... Gıda İçecek Turz. ve Sey. İnş. Eml. İth. İhr. San.Tic. Ltd. Şti.'nin müdürü olduğu, durum tespit tutanağında türkü barda çalıştıkları bilgisi bulunan ... , ..., ..., ..., ..., ..., ... isimli kişilerin garson ve servis elemanı olarak işe giriş bildirgelerinin ... Gıda İçecek Turz. ve Sey. İnş. Eml. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından davalı idareye bildirildiği ve bu nedenle söz konusu kişilerin bahse konu şirketin işçisi oldukları, tutanakta isimleri bulunan diğer 4 kişinin işe giriş bildirgelerinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, türkü barda çalışan bazı kişilerin ... Gıda İçecek Turz. ve Sey. İnş. Eml. İth. İhr. San.Tic. Ltd. Şti. bünyesinde çalıştıkları, davacının durum tespit tutanağına işveren unvanı ile fakat bahse konu şirketin kaşesini kullanarak imza atması, işyerini işveren sıfatı ile şahsı adına işlettiğine dair dosyada başka bilgi ve belgenin bulunmaması nedeniyle, uygulanan idari para cezası işleminin eksik inceleme ve tespite dayalı olduğu görülmüştür.
Bu durumda, davalı idare tarafından denetlenen tescilsiz işyerinin işleteninin her türlü şüpheden uzak olacak şekilde tespit edildikten sonra, işyeri bildirgesi, fiili çalışmaları görülen sigortasız kişilerin işe giriş bildirgeleri ve aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmemesi nedeniyle idari para cezası uygulanması gerekmekte olduğundan, eksik inceleme sonucunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/04/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.