MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R


Dava, asıl ve birleşen dosyalar açısından iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, asıl dava yönünden; davacıların destekten yoksun kalma tazminatı yönündeki taleplerinin kısmen kabul kısmen reddi ile; ... için 25.888,57-TL; ...için 1.781,00 TL; ... için reddine, ... için reddine, ... için reddine, ... için reddine, ... için 1.721,24 TL, ... için 2.363.00 TL olmak üzere toplam 31.753,81-TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihi olan 02.03.2006 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine; davacıların manevi tazminat yönündeki davalarının kısmen kabulü ile; davacılar ... için 10.000,00 TL; ...için 3.500,00 TL; ... için 5.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL olmak üzere toplam 36.500,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 02.03.2006 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine; birleşen dosya yönünden; davacıların destekten yoksun kalma tazminatı yönündeki taleplerinin kabulü ile; ... için 28.942,28-TL; ...için 511,94 TL; ... için 3.388,14-TL; ... için 4.559,32-TL olmak üzere toplam 37.401,68-TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihi olan 02.03.2006 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; 02.03.2006 tarihli iş kazası sonucu sigortalının vefat ettiği, Mahkemenin 27.02.2008 tarihli 2006/127 Esas 2008/91 karar sayılı kararı ile davacıların maddi tazminat taleplerinin kabulüne, manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne dair kararın Dairemizin 16.03.2009 Gün 2008/12330 Esas 2009/3780 Karar sayılı ilamı ile davacılara iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek iş kazası sigorta kolundan ölüm geliri bağlanması için önel vermek ve çıkacak sonuca göre kararın davalı ... yararına bozulduğu da gözetilerek bir karar vermek gerektiğinden bahisle bozulduğu, bozma ilamına uyularak yapılan yargılma sonucunda davacıların destekten yoksun kalma tazminatı yönündeki davalarının ayrı ayrı kabulü ile taleple bağlılık gereği davacılar; ... için 46.193,00 TL; ...için 1.781,00 TL; ... için reddine, ... için reddine, ... için reddine, ... için reddine, ... için 8.814,00 TL, ... için 9.795,00 TL olmak üzere toplam 66.583,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihi olan 02.03.2006 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine; Davacıların manevi tazminat yönündeki davalarının kısmen kabulü ile; davacılar ... için 10.000,00 TL; ...için 3.500,00 TL; ... için 5.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL; ... için 3.000,00 TL olmak üzere toplam 36.500,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 02.03.2006 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine karar verildiği, SGK vekili ile davalı ... vekili temyizi üzerine Dairemizin 05/04/2017 Tarih 2016/12689 Esas 2017/2813 Karar sayılı ilamı ile davalı ... vekilinin temyiz itirazları yönünden; dava konusu zararlandırıcı olaya ilişkin Mahkemenin 27.02.2008 tarihli önceki kararının davalılar yararına bozulmasına rağmen önceki kararda hüküm altına alınan ve tavan zararı oluşturan tutarın davalı yararına usuli kazanılmış hak oluşturduğu gözden kaçırılarak hükmün gerekçesinde 14.07.2015 tarihli hesaba ilişkin bilirkişi raporunda belirlenen zarar tutarlarının belirtilmesi ve maddi tazminatlara dair hükümde taleple bağlılık gereği ibaresinin kullanılmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle bozulduğu, Bozma ilamından sonra 14/01/2016 tarihli davacılar vekilinin açtığı ek davanın işbu dava ile birleştirildiği ve birleşen davadaki taleplerin kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı ...).
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2.maddesinde açıklanan “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Yargıtay içtihatları ile kabul edilen “usuli kazanılmış hak” olgusunun, bir çok hukuk kuralında olduğu gibi yine Yargıtay içtihatları ile geliştirilmiş istisnaları bulunmaktadır:
Mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı ...) ya da geçmişe etkili bir yeni kanun çıkması karşısında, Yargıtay bozma ilamına uyulmuş olmakla oluşan usuli kazanılmış hak hukukça değer taşımayacaktır.
Somut olayda, dava konusu zararlandırıcı olaya ilişkin Mahkemenin 27/02/2008 tarihli ve 11/11/2015 tarihli önceki kararlarının davalı ... yararına bozulmasına rağmen önceki kararda bozma gerekleri yerine getirilmeksizin ve kazanılmış haklara riayet edilmeksizin hüküm kurulması hatalıdır.
Yapılacak iş, ilk hükme esas 15/06/2007 tarihli hesaba ilişkin bilirkişi raporundaki verilerle (sigortalı kusuru % 30 olarak uygulanmak kaydıyla) davacıların maddi zararlarının bağlanan gelirlerin ilk peşin sermaye değerlerinin rücu edilebilir kısımlarının da düşülmesi suretiyle bulunması, bulunan zararlar asıl dava bakımından hüküm altına alınırken her bir davacının talebi bakımından talep edilen miktarların ve 27/02/2008 tarihli ve 11/11/2015 tarihli önceki kararların davalı ... yararına bozulduğunun gözönüne alınmasından ve bu hususlar göz önüne alındığında birleşen davanın davalı ... bakımından reddine karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 27/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.