Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece ıslah dilekçesi de gözetilerek davanın kabulüne dair verilen karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz olunmuştur.
Davacı yüklenici, hakedişlerinden haksız olarak kesildiği iddiası ile gecikme cezasının iadesini, eksik ödenen fiyat farkı alacağının, hafriyat vs. ilave imalâttan kaynaklanan alacağının ve işin haksız şekilde tasfiyesi nedeniyle kar mahrumiyeti alacağının tahsilini talep etmiş, talebini 09.04.2015 günü harçlandırdığı ıslah dilekçesiyle arttırmış; davalı iş sahibi idare ise hakedişlere usulüne uygun itiraz edilmediğini, yapılan kesinti ve ödemelerin usulüne uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporuna göre davanın ıslahla arttırılan kısım da dikkate alınarak kabulüne karar verilmiş, verilen karar davalı iş sahibi idare vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 20.08.2010 tarihli "... İl Özel İdaresi, Tecde Spor Merkezi Yapım İşi"ne ait 1.099.253,26 TL + KDV anahtar teslim götürü bedelli sözleşmenin 8.2.1. maddesinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 40. maddesinde; yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazî kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gerektiği, yüklenicinin itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı düzenlenmiştir. Bu kural Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 40/9. maddesi yollamasıyla kesin hakedişe itiraz yönünden de uygulanır.
Şartnamenin bu kuralları dava tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK"nın 193. maddesi uyarınca delil sözleşmesi niteliğinde olup, tarafları bağladığı gibi mahkemece de re"sen dikkate alınması gerekir. Bu hüküm uyarınca hakedişlere Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen şekilde itiraz edilmediği takdirde yüklenicinin o hakedişlere bağlı hakları düşer ve yüklenici, hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır. Ayrıca davacı yüklenici, işin tasfiyesine ilişkin 26.12.2011 günlü tasfiye gerekçe raporunu tasfiyeden dolayı herhangi bir hak talep etmeyeceğini beyan ederek ihtirazî kayıt ileri sürmeksizin imzalamış; 27.12.2011 tarihinde yapılan tasfiyeden sonra tanzim edilen 30.01.2013 günlü 3 nolu son hakedişi, sadece "İtirazım kaydıyla" yazmak suretiyle imzalayarak sözleşmenin eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi"ndeki yönteme uygun şekilde itirazlarını bildirmemiştir. Yüklenicinin hakedişe giren işler için alacak talebinde delil sözleşmesi niteliğindeki bu şartname hükümleri gözetilerek Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen yönteme uygun itirazda bulunmadığı, 26.12.2011 tarihli tutanağı tasfiyeden dolayı herhangi bir hak talep etmeyeceğini beyan ederek itirazsız imzaladığı anlaşıldığından, gecikme cezası kesintisi, fiyat farkı ve kar mahrumiyetine yönelik istemlerinin tümden reddi gerekirken, sözleşmenin eki olarak kabul edilen ve delil sözleşmesi olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin hükümleri nazara alınmaksızın, davanın kabulü doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
Öte yandan yanlar arasında imzalanan 20.08.2010 tarihli sözleşmenin 8.2.2. maddesinde sözleşmenin eki olarak benimsenen İdari Şartname"nin "İşin Yapılacağı Yerin Görülmesi" başlıklı 12. maddesindeki 12.1." işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmek, inceleme yapmak; teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar isteklilere aittir." 12.2. "İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır." 12.3. "İstekli veya temsilcilerinin, işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin gerçekleştirileceği yapıya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından verilecektir." 12.4."Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir." düzenlemeleri uyarınca davacı yüklenici, basiretli tacir gibi hareket ederek sözleşme konusu işi yapacağı yeri ve çevresini gezip, inceleme yapmak suretiyle teklifini hazırladığından, teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılacağından; davacının, davalı iş sahibinin vaziyet planını vermeyerek ısrarla daha sert ve kayalık zeminde iş yapılmasını isteyerek maliyetin artmasına ve işin uzamasına neden olduğu, sert zemin hafriyatı yapmak zorunda kalmasına rağmen davalının hafriyata harcadığı masraf ve işçilik giderlerini ödemediği iddiası ile hafriyattan kaynaklanan ilave imalât alacağının tahsili isteminin de reddi gerekirken, sözleşmenin eki İdari Şartname"nin hükümleri göz ardı edilerek alınan bilirkişi raporu doğrultusunda kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; sözleşmenin eki olan ve delil sözleşmesi niteliğindeki Yapım İşleri Genel Şartnamesi"ne uygun biçimde hakedişleri imzalamayarak hakedişleri mevcut hali ile olduğu gibi kabul etmiş sayılan, işin tasfiyesine ilişkin 26.12.2011 günlü gerekçe raporunu itirazsız imzalayıp, tasfiyeden dolayı bu işle ilgili hiçbir alacak isteminde bulunmayacağını belirten ve sözleşmenin eki İdari Şartname"nin 12. maddesine göre teklifini vererek sözleşmeyi imzalayan davacı yüklenicinin tüm istemlerinin, dolayısıyla davasının tümden reddine karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de; faiz başlangıç tarihinin; davada talep edilen 10.000,00 TL"lik tutar için dava, ıslahla arttırılan kısım yönünden ise ıslahın yapıldığı 09.04.2015 tarihi olması gerekirken, hüküm altına alınan alacağın tamamına dava tarihinden faiz uygulanması doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle verilen kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı iş sahibinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 02.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.