Danıştay 6. Daire 2018/8414 Esas 2021/6109 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/8414
Karar No : 2021/6109

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı/…


İSTEMİN ÖZETİ : … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …N'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 101. maddesi uyarınca Hazine malları konusunda genel yetkili kuruluş Milli Emlak Genel Müdürlüğü olup anılan Genel Müdürlük aynı Kararnamenin 99. maddesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hizmet birimleri arasında sayıldığından ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1. maddesinin 19. fıkrası uyarınca, Hazineye ait taşınmazlara ilişkin olarak Diyarbakır Valiliği davacı olarak alınarak, gereği görüşüldü:

Diyarbakır ili, Sur ilçesi, … Mahallesi, …, … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın da bulunduğu alanda parselasyon yapılmasına ilişkin Sur Belediye Encümeninin … tarihli, … sayılı kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin Sur Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının parselasyon işlemi sonucu oluşturulan … ada, … sayılı imar parseli yönünden iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; davanın konusu … ada, … parsel sayılı taşınmaz olarak alınarak, Mahkemenin E…. sayılı dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporlarının birlikte değerlendirilmesinden, parselasyon işleminin dayanağı imar planının plan notlarında konut dışı kentsel çalışma alanlarında, parsellerin minimum genişliğinin 40 metreden, minimum derinliğinin 40 metreden, büyüklüğünün 2.000m²' den az olamayacağının düzenlendiği, parselasyon işlemiyle plan notuna aykırı olarak bir çok imar parselinin oluşturulduğu, söz konusu aykırılığın hisselendirme ve düzenleme ortaklık payı hesabına doğrudan etki eder yanı olduğundan dayanak imar planına ve dağıtım ilke ve esaslarına uygun olmayan dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda karar verilmiş, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince; düzenleme ortaklık payının kanunda izin verilen üst sınırın altında olduğu ve amacına uygun olarak kullanıldığı, dava konusu … ada, … sayılı imar parselinin uygulama sırasında Maliye Hazine adına kayıtlı …, … sayılı kadastro parsellerinden geldiği, tüm parsellerden eşit oranda kesinti yapıldığı, dayanak imar planına ve dağıtım ilke ve esaslarına uygun olan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde; "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
Belediyeler veya valiliklerce düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar saha, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında "düzenleme ortaklık payı" olarak düşülebilir. Ancak, bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin yüzde kırkını geçemez.
Düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz." hükmü yer almıştır.
Dava konusu parselasyon işleminin onaylandığı tarihte yürürlükte olan İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İmar Adalarının Parsellenmesi" başlıklı 36. maddesinin 1. fıkrasında, " İmar adaları, imar plânı ve yönetmeliği hükümlerindeki şartlara uygun olarak parsellere ayrılır." düzenlemesi yer almıştır.
Parselasyon işlemiyle amaçlanan; imar planı, plan notları ve yönetmeliğe göre imar adasının tüm biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturulması ve yol, yeşil alan gibi kamu alanlarının (düzenleme ortaklık payı olarak) imar parsellerinde oluşan değer artışı karşılığında düzenlemeye giren parsel maliklerinden bedelsiz alınarak kamunun eline geçmesini sağlamaktır.
Parselasyon işleminin iptali istemiyle açılan davaların kadastral parsel üzerinden incelenmesi, kadastral parselden alınan düzenleme ortaklık payının ve imar parsellerinin oluşturulmasının, tahsisinin dağıtım ilke ve tekniklerine, imar planına uygun olup olmadığının irdelenmesi ve imar parsellerinden yapılan tahsisin birinin hatalı olması durumunda kadastral parsele ilişkin olarak parselasyon işleminin iptali gerekmektedir.
Öte yandan plan notları, plan kararlarını açık ve anlaşılabilir kılmak, plan üzerinde ve plan lejantlarında ifade edilemeyen noktaları açıklamak amacı ile plan paftaları üzerinde yer alan ve imar planının ayrılmaz bir parçası olan notlardır.
Dosyanın ve Dairemizin E:2019/1266, E:2019/1266, E:2018/7547, E:2018/7214, E:2018/7226, E:2018/8417, E:2018/8614 sayılı dosyalarının beraber incelenmesinden, parselasyon işleminin dayanağı uygulama imar planının konut dışı kentsel çalışma alanınına ilişkin plan notlarının ilgili maddesinde parsellerin alansal olarak asgari 2.000 m²'yi sağlaması gerektiğinin belirtildiği ve plan notunda parsel genişliklerinin nicel değerlerle sınırlandırıldığı, dolayısıyla yoruma dayanılarak plan notunun değerlendirilmeyecek kadar açık olduğu, konut dışı kentsel çalışma alanında parselasyon işlemiyle plan notuna aykırı şekilde 2000 m2 nin altında imar parsellerinin (…, …,…,…,…, …, …, …) oluşturulduğu görülmektedir.
Bu durumda davacının imar parsellerine ilişkin olarak açtığı davalar birleştirilerek … sayılı kadastral parsele yönelik parselasyon işleminin dağıtım ilke ve esaslarına imar planına uygun yapılıp yapılmadığının değerlendirilmesi ve uygulama imar planı plan notlarına aykırı olarak 2000 m2'den küçük imar parseli oluşturulması nedeniyle parselasyon işleminin hukuka aykırı olduğu hususunun dikkate alınarak dava hakkında karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi gönderilmesine, 27/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.