10. Hukuk Dairesi 2015/17927 E. , 2015/19968 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Erbaa 1. Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Tarihi :05.05.2015
No :2012/188-2015/340
Dava, Kurum tarafından iptal edilen hizmetinin geçerli olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı işverene ait işyerinde 01.10.2006-02.04.2010 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirildikten sonra Kurum tarafından 05.09.2011 tarihli Denetmen Raporuna istinaden iptal edilen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır. Yargılama sırasında resmi belge veya yazılı delil esas ise de; somut bilgilere dayanması ve inandırıcı olmaları koşuluyla tanık beyanları ile de ispatı mümkündür.
İnceleme konusu davada istem aynen hüküm altına alınmış ve sigortalı hizmetlerin iptaline ilişkin Kurum işleminin iptaline karar verilerek davacının dava konusu dönemde hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Bu bakımdan; öncelikle dava konusu işyerinin kapasitesi, kaç işçi çalıştırılmasına ihtiyaç duyulduğu gibi hususlar yetkili kolluk araştırması yapılarak, aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalışanlar yöntemince saptanıp tanık sıfatıyla dinlenerek, işyerinden elde edilecek resmi defter/belgeler incelenerek ve gerektiğinde mahallinde keşif yapılarak belirlenmeli, SGK Başkanlığı denetmenlerince alınan ifadelerde bahsi geçen lokanta, lastik tamiri, kaynakçılık, oto yıkama gibi işyeri ile davalı işverene ait petrol istasyonunu arasında organik/hukuki bağ bulunup bulunmadığı, işverenlerin aynı kişiler olup olmadığı, bu işyerlerine ait farklı bir işyeri dosyası (SGK tescili) olup olmadığı araştırılmalı, farklı işyeri dosyaları var ise bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu tarihleri içerir dönemsel sigorta primleri bordroları Kurumdan getirtilmeli, bordro tanıklarının ifadelerine başvurulmalı, SGK Başkanlığı denetmenlerince ifadesi alınan .. Kasabası Muhtarı C.Ö. tanık olarak dinlenmeli, davacının SGK Başkanlığı denetmenlerine verdiği ifadesinde kantinde çalıştığını belirttiği, ancak yargılama sırasında işverenin ve tanıkların davacının her türlü işte çalıştırıldığını, hatta işverenin davacının Niksar’da bulunan ve kendisine ait tüp dolum tesisinde dahi çalıştığını belirttiği anlaşılmakla, ifadelerdeki bu çelişkiler üzerinde durulmalı, denetim raporunda bahsedilen sigortalı hizmet iptallerine ilişkin çalışmaların hangi işyerlerinde geçtiği, kimin ne iş yaptığı açıklıkla ortaya konulmalı, davacının davalı işveren nezdinde çalışmalarının gerçek olduğu kanısına varılır ise çalışmanın Niksar’daki tüp dolum tesisinde mi yoksa dava konusu .... Petrol unvanlı işyerinde mi geçtiği tespit edilmeli, toplanan tüm kanıtlar değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.