11. Hukuk Dairesi 2017/4273 E. , 2019/3144 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
Taraflar arasında görülen davada Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesince bozmaya uyularak verilen 16/05/2017 tarih ve 2013/9-2017/415 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi ... dışındaki davalılar vekili tarafından istenmiş olduğu anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 16.04.2019 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılıp hazır bulunan davalılar vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... İmamgilleri tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı şirketlerin temsilcileri tarafından her istediği an geri çekilebileceği ve %20’den aşağı olmamak üzere kazanç kaybı verileceği taahhüdü ile müvekkilinden para alındığını, bir takım belgeler verildiğini, parasının ve faizinin iade edilmediğini, davalıların eyleminin TTK, SPK, BK ve Bankalar Kanunu’na aykırılık teşkil ettiğini, aralarındaki sözleşmenin geçerli olmadığını ileri sürerek, davacı ile davalı şirketler arasında kurulmuş geçerli bir ortaklık ilişkisinin bulunmadığının tespitine, kurulan yatırım ilişkisinin hükümsüzlüğüne, davalılara verilen 25.564 DM alacağın karşılığı 51.128,00 TL"nin şimdilik 6.500,00 TL"lik kısmının ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş; ıslah dilekçesiyle talebini 51.128,00 TL"ye yükseltmiştir.
Davalılar vekili, davacı ile Kombasan İnşaat Tarım Sanayi İşletmeleri Tic. A.Ş. ve ... A.Ş. arasında ortaklık ilişkisi olduğunu, hisse senetlerinin hamiline olup TTK"nın 329 ve 405 maddeleri gereği hisse bedellerinin iadesinin mümkün olmadığını, davacının taleplerinin BK.nın 126. maddesine göre 5 yıllık zamanaşımına uğradığını, şirket yöneticileri olan diğer davalılara husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre; davalı tarafın zamanaşımı def"inin dürüstlük kuralına aykırı olduğu, Kombassan Grubu bazı şirketlerin fiili ve hukuki irtibat halinde oldukları, birlikte hareket ederek para toplama amacıyla “Ortaklık Durum Belgesi”, “Hisse Senedi” gibi sair belgeler karşılığında istenildiğinde derhal ve işlemiş kâr payı ile birlikte iade edileceği taahhüdü ile para topladıkları, ortağın sermaye olarak verdiğini isteyemeyeceğine dair yasal düzenlemeyi kullanarak para yatıran kişileri grup şirketlerden herhangi birinde veya birkaçında düşük nominal bedellerle şeklen ortak gibi gösterdikleri, tahsil ettikleri parayı ise muhasebe kayıtlarına yansıtmayarak para iade taleplerini reddettikleri, taraflar arasında sahih bir ortaklık ilişkisinin bulunmadığının anlaşıldığı, davalı şirketlerin davacının ödediği miktardan sorumlu bulunduğu, davalı şirketlerin yönetim kurulu başkanı ve üyelerinin de MK"nın 50. maddesi ve TTK"nın 321/son maddesi uyarınca zarardan sorumlu tutulabileceği, davalı ... İnşaat Tarım ve San. İşl. Tic. A.Ş."nin unvan değişikliği sonrası ... A.Ş."ye devredilmek suretiyle birleştirilmesine karar verildiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davacının davalı ... A.Ş. nin şirket ortağı olmadığının tespitine, 27.819,49 TL"nin dava tarihi olan 24/12/2008 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, ... dışındaki davalılar vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, davacı vekilince cevaba cevap dilekçesinde paranın ödenmeyeceğinin anlaşıldığı tarih olarak bildirilen tarih nazara alınsa bile dava tarihi itibariyle ceza zamanaşımı süresinin dolmadığının anlaşılmasına göre, ... dışındaki davalılar vekilinin ıslahla arttırılan kısım dışında kalan hususlara yönelik sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, geçerli şekilde ortaklık ilişkisinin kurulmadığının tespiti ve bu amaçla verilen paranın tahsili istemine ilişkindir. Davacı tarafça dayanılan ortaklık durum belgesinde Şenol- Yeter Hörhör isimlerine yer verilmiş olup, davacının tek başına işbu davayı açıp açamayacağı değerlendirilmeksizin karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
3- Davalılar vekili, davacının hisselerinin bir kısmını belge karşılığında dava dışı Baco Assets Inc.’ye devrettiğini ve bedelini aldığını, davacının belgeyi imzaladığını savunmuştur. Davacının yargılama sırasında zaman içerisinde bir kısım parasını geri aldığını belirttiği ve davacının, söz konusu belgedeki imzaya açıkça itiraz etmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, mahkemece, davalı tarafından sunulan “Baco Assets Inc.” başlıklı belgeye dayalı savunması ve borcu sona erdiren ödeme vakıasının yargılamanın her aşamasında ileri sürülmesinin mümkün olduğu gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, anılan savunmaya ve davacının beyanında yer verilen kendisine 7.000,00 DM kâr payı ödemesi yapıldığı yönündeki beyana ilişkin bir değerlendirme yapılmaksızın karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir.
4- Mahkemece yukarıda özetlendiği şekilde davanın ıslah ile arttırılan kısmı da gözetilerek kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile geçerli bir ortaklık ilişkisinin bulunmadığının tespiti ve 6.500,00 TL"nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili talep edilmiş, bozmadan sonra 27/10/2016 harç tarihli ıslah dilekçesi ile 51.128,00 TL"nin tahsili istenmiştir. Islah tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK"nın 177. maddesi (1086 sayılı HUMK"un 84. maddesi) uyarınca kural olarak, ıslahın yargılama bitinceye kadar yapılması mümkün ise de (04/02/1948 günlü, 10/3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’na göre) hükmün Yargıtay tarafından bozulması üzerine hüküm mahkemesinde yapılan yeni yargılama sırasında ıslahta bulunulması mümkün değildir. Bu durumda mahkemece, bozmadan sonra ıslahın söz konusu olamayacağı nazara alınmadan ıslahla arttırılan meblağa hükmedilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle temyiz eden ... dışındaki davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
5- Bozma sebep ve şekline göre ... dışındaki davalılar vekilinin ıslahla arttırılan kısma yönelik sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle ... dışındaki davalılar vekilinin ıslahla arttırılan kısım dışında kalan hususlara yönelik sair temyiz itirazlarının reddine, (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle ... dışındaki davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın ... dışındaki davalılar yararına BOZULMASINA, (5) numaralı bentte açıklanan nedenlerle ... dışındaki davalılar vekilinin ıslahla arttırılan kısma yönelik sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, takdir olunan 2.037,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınıp ... dışındaki davalılara verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden ... dışındaki davalılara iadesine, 18/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.