Danıştay 6. Daire 2016/712 Esas 2021/6151 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/712
Karar No : 2021/6151

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. … - Av. …

2-(DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1-(DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
2-(DAVACI) : ...

İSTEMİN ÖZETİ : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek karşılıklı olarak bozulması istenilmektedir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile hukuka ve usule uygun olan mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Trabzon İli, Yomra İlçesi, … Köyü, … ada, … parsel sayılı taşınmazın ve üzerindeki evin taş ocağında yürütülen çalışmalar nedeniyle kullanılmaz hale geldiğinden bahisle 176.759,86- TL maddi tazminatın kamulaştırma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden; davalı idare tarafından 2006 yılında alınan kamu yararı kararına ilişkin kamulaştırma planı uyarınca kamulaştırılacak alanda yer alan davacıya ait taşınmaza ilişkin mülkiyet sorunu yargı kararıyla çözüme kavuşturulmasına rağmen kamulaştırma sürecine başlanılmadığı gibi taş ocağında faaliyetin uzun süreden beri devam etmesi nedeniyle taşınmaz üzerinde yer alan konuttan yararlama hakkının kısıtlandığı gerekçesiyle davacının tazminat isteminin kısmen kabulü ile ¨101.148,58-TL'nin asliye hukuk mahkemesinde davanın açıldığı 28.09.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin tazminat isteminin ise reddine karar verilmiş, bu karar taraflarca temyiz edilmiştir.
Anayasa’nın 35. maddesinde; Herkesin, mülkiyet ve miras haklarına sahip olduğu, bu hakların, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabileceği, mülkiyet hakkının kullanılmasının toplum yararına aykırı olamayacağı kuralına yer verilmiş, temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasını düzenleyen 13. maddesinde ise; temel hak ve hürriyetlerin, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceği, bu sınırlamaların, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı belirtilmiştir.
Anayasa’nın 90. maddesi uyarınca uygun bulunan ve iç hukukun bir parçası halini alan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 1 nolu Ek Protokolünün "Mülkiyetin Korunması" başlıklı 1. maddesinde ise: "Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır. Bir kimse, ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir." hükmü yer almıştır.
Malikin taşınmaz üzerindeki egemenliği hukuk düzeninin sınırları içinde üçüncü kişilere karşı korunmuş ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 683. maddesinde malike, hukuka aykırı olarak müdahalenin önlenmesini isteme hakkı tanınmıştır. Bir kişinin taşınmazına eylemli olarak el atıp tamamen veya kısmen kullanılmasına engel olunması ile kamulaştırma planı doğrultusunda kamu yararı kararı alınması sonucu o kişinin mülkiyetinde olan taşınmaza hukuken kullanmaya engel sınırlamalar getirilmesi arasında sonucu itibari ile bir fark bulunmamakta; her ikisi de kişinin mülkiyet hakkının sınırlandırılması anlamında aynı sonucu doğurmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün … gün ve … sayılı kararıyla kamu yararı kararı verildiği, uyuşmazlığa konu taşınmazın … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:… sayılı dosyasında dava konusu olduğundan söz edilerek malik hanesi açık bırakılmak suretiyle tespit edildiği, Hazine tarafından davacı aleyhine Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tapuya dayalı meni müdahale davasının, davaya konu olan parsel hakkında tutanak düzenlenmiş olması nedeniyle Kadastro Mahkemesi'ne aktarıldığı, çekişmeli parsel tutanağı ile dava dosyası birleştirilerek … Kadastro Mahkemesi'nde yapılan yargılama sonucunda … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine ve taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verildiği, kararın Yargıtay ... Hukuk Dairesi'nin … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği, söz konusu karardan sonra kamulaştırma planı kapsamında olması ve hakkında kamu yararı kararı bulunmasına karşın mülkiyet sorunu nedeniyle kamulaştırılamayan taşınmazın kamulaştırılması için 28.05.2012 tarihinde Karayolları Genel Müdürlüğü 10. Bölge Müdürlüğü'ne başvuruda bulunulduğu, başvurudan sonra taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin olarak herhangi bir tasarrufta bulunulmaması üzerine 28.09.2012 tarihinde … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:… esasına kayden kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası açıldığı, söz konusu davanın … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:…, K:… sayılı kararıyla görev yönünden reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, esasen davacıya ait taşınmazın kamusal alana ayrılmadığı, bu nedenle de tam olarak bir hukuki el atma nedeniyle tazminat davası niteliğinde olmadığı, özünde bir kamulaştırma bedeli isteminde bulunulduğu, bu nedenle de yapı bedelinin değil sadece arsa bedelinin hesaplanarak hükmedilmesi gerektiği, öte yandan hukuki el atma niteliğinde olmayan uyuşmazlıklarda vekalet ücretinin nispi olarak hesaplanması gerektiği açıktır.
Bu durumda, İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 27/04/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) : Temyize konu edilen İdare Mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen bozma nedenleri bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.