Danıştay 13. Daire 2020/1016 Esas 2021/1576 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1016
Karar No:2021/1576

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin dağıtım bölgesi içerisinde yer alan ve genel aydınlatma kapsamında yanmayan, yerinde olmayan 655 adet armatür ve/veya direğe ilişkin eksiklikleri belirlenen sürelerde gidermediğinin tespit edildiği ve bu fiilin 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 16. maddesinin sekizinci fıkrasına aykırı olduğundan bahisle, aynı fıkra uyarınca 374.660,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; davacı şirkete dağıtım bölgesi içerisinde yer alan ve genel aydınlatma kapsamında yanmayan, yerinde olmayan toplam 682 adet armatür ve/veya direğe ilişkin eksiklikleri gidermesi için belirli sürelerin tanındığı, ancak armatür ve/veya direklere ilişkin eksikliklerin belirlenen sürelerde giderilip giderilmediği hususunda her bir direk ve/veya armatür bazında detaylı bir tespit, teknik inceleme veya raporun bulunmadığı, tespitin liste hâlinde yapıldığı; öte yandan, davacı şirketin söz konusu armatür ve/veya direklerden bazılarının tamirat sürelerinin bölgenin imar planı dışında olması ve/veya arızanın kablo patlağından kaynaklanması nedeniyle daha uzun tamirat süreleri gerektirdiğine yönelik iddialarının bulunduğu, bu itibarla, davacı şirketin belirtilen iddiaları araştırılmadan ve her bir eksikliğe yönelik ayrı ve açıklayıcı teknik rapor düzenlenmeden tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yargılama giderleri içerisinde aleyhe harca hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu, genel aydınlatma tespitlerinin her bir direk ve/veya armatür bazında ayrı ayrı yapılması veya rapora bağlanması gibi şekil şartlarına ilgili mevzuatta yer verilmediği, fiili denetimlerde il, ilçe, mahalle, cadde, sokak bazında Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) yetkili personeli tarafından tespit edilen hususların tespit tarihi, tespit ekibi veya tespitin yapıldığı bölge baz alınarak farklı tablolarda birleştirilmek suretiyle basitleştirildiği, yanmayan armatürlerin denetim esnasında ayrı ayrı tespit edildiği, dağıtım lisansı sahibi davacı şirkete yapılan bildirimde arıza ve/veya eksikliklerin giderilmesi için 24 saat süre verildiği belirtilmesine rağmen, 48 saat geçtikten sonra ikinci denetimin yapıldığı, Genel Aydınlatma Yönetmeliği'ne aykırı olarak yeterli süre verilmediğine yönelik herhangi bir itirazda bulunulmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, arızalı armatürlere ilişkin hiçbir tespit yapılmadan idarî para cezası verildiği, hangi armatürün neden arızalı olduğu, arızanın giderilip giderilmediği, mücbir sebeplerin bulunup bulunmadığı gibi hususların değerlendirilmediği, arızalı armatürlerin sayıca çok olması ve TEDAŞ tarafından verilen adres bilgilerinin yetersiz olması nedeniyle zamanında müdahale imkânının bulunmadığı, arıza ve/veya eksiklikleri giderme süresini 48 ve 72 saatle sınırlamanın hakkaniyetle bağdaşmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY:
... tarih ve ... sayılı elektrik dağıtım lisansı ile faaliyet gösteren davacı şirketin dağıtım bölgesi içerisinde yer alan ve genel aydınlatma kapsamında yanmayan, yerinde olmayan toplam 682 adet armatür ve/veya direğe ilişkin eksikliklerin tespit edildiği, söz konusu eksikliklerin belirlenen sürelerde giderilmediğinden bahisle davacı şirket hakkında doğrudan soruşturma açılmasına karar verildiği, yapılan soruşturma sonucunda ... tarih ve ... sayılı Soruşturma Raporu'nun düzenlendiği, anılan raporun davacı şirkete tebliğ edilerek yazılı savunmasının istenildiği, verilen savunma yeterli görülmeyerek konunun ilgili Daire Başkanlığı'nın hazırladığı müzekkereyle Kurul gündemine intikal ettirilmesi üzerine 655 adet armatür ve/veya direkle ilgili eksiklikler dolayısıyla idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının tesis edildiği ve bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 16. maddesinin sekizinci fıkrasında, "Elektrik dağıtım şirketlerinin denetimleri haricinde de genel aydınlatma kapsamında tespit edilen yanmayan, yerinde olmayan armatür ve/veya direklere ilişkin eksiklerin giderilmesine ilişkin süre verilir. Belirlenen sürelerde eksikliklerin giderilmemesi durumunun tespiti ile belirlenen her bir direk veya armatür için Bakanlığın Kurula bildirmesini müteakip Kurul tarafından beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Tespit edilen eksikliklerin giderilmesine ilişkin verilecek süreler ve eksikliklerin tespit esasları yönetmelikle belirlenir. Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir." kuralına yer verilmiştir.
Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin 25. maddesinin birinci fıkrasında, TEDAŞ'ın, şirketler bünyesinde yanmayan armatürlerin kontrolü amaçlı denetimler yapacağı, denetimlerde tespit edilen yanmayan, yerinde olmayan armatür ve/veya önceden mevcut olan direklere ilişkin eksikliklerin, TEDAŞ tarafından belirlenerek söz konusu eksikliklerin giderilmesi için ilgili dağıtım şirketine bildirileceği; ikinci fıkrasında, yanmayan, yerinde olmayan armatür ve/veya önceden mevcut olan direklere ilişkin eksikliklerin, TEDAŞ tarafından veya fotoğraflı olan ihbar ve şikâyetler yoluyla tespit edileceği, tespit edilen bu eksikliklerin ilgili şirketlere elektronik, mail, yazı ve bunun gibi yollarla bildirileceği; üçüncü fıkrasında, imar alanı içinde; yeraltı kablo tamiratı, direk montajı, komple pano değişimi gerektiren arızaların 72 saat içinde, diğer tüm arızaların 24 saat içerisinde giderilmesi gerektiği, bu sürelerin imar alanı dışı için iki katı olarak uygulanacağı; dördüncü fıkrasında, tespit edilen eksikliklerin, süresi içerisinde giderilmediği TEDAŞ tarafından veya fotoğraflı olarak tespit edileceği, yapılan bu tespitlerin TEDAŞ tarafından Bakanlığa rapor edileceği; altıncı fıkrasında, üçüncü fıkra kapsamında belirtilen süreler içerisinde ilgili dağıtım şirketleri tarafından eksikliklerin giderilememesi durumunda 6446 sayılı Kanun'un 16. maddesinin sekizinci fıkrası hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kuralların birlikte değerlendirilmesinden, TEDAŞ'ın dağıtım şirketleri nezdinde armatürlere ilişkin denetimler gerçekleştireceği, söz konusu denetimler neticesinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için çeşitli haberleşme vasıtalarıyla dağıtım şirketlerine bildirimde bulunulacağı, armatürlerin bulunduğu yerin imar alanı içerisinde olup olmadığına ve arızaların türüne göre eksikliklerin giderilmesi için farklı süreler verileceği, bu süreler içerisinde eksikliklerin giderilmemesi hâlinde idarî yaptırım uygulanacağı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, her bir direk ve/veya armatür bazında detaylı bir tespit tutanağı veya teknik inceleme raporu düzenlenmesinin gerekip gerekmediği hususu somut uyuşmazlık bakımından açıklığa kavuşturulmalıdır.
Davacı şirkete idarî para cezası verilmesine esas alınan aydınlatma tarama raporu incelendiğinde; armatürlerin bulunduğu il, ilçe, mahalle, cadde ve sokak bilgilerine yer verildiği, adres bazında arızalı armatür ve/veya eksik direk adedinin belirtildiği, eksikliğin tespit edildiği armatür ve/veya direklere ilişkin direk numarasının/koordinatının açıklandığı, arıza giderme süresinin belirlendiği, davacı şirkete eksikliklerin giderilmesine yönelik hangi haberleşme vasıtasıyla ve hangi tarihte bildirimde bulunulduğu, bu bildirim üzerine başlayan arıza giderme süresinin bitmesinden itibaren ikinci tespitin yapıldığı tarihin ifade edildiği, anılan tarih itibarıyla nihaî olarak eksikliği giderilmeyen arızalı armatür ve/veya eksik direk adedinin vurgulandığı görülmektedir.
Öte yandan, TEDAŞ'ın 2019 yılı Sayıştay Denetim Raporu'nda da belirtildiği üzere, ülkemizde 2019 yılı itibarıyla genel aydınlatma tesisat adedi 224.512'dir. Bu tesisatlardan 14.768 adedi davacı şirketin dağıtım bölgesindedir. Genel aydınlatma tesisat sayısının fazlalığı, her bir direk ve/veya armatür bazında tespit tutanağı düzenlenmesini fiilen mümkün kılmadığı gibi, ilgili mevzuatta da tespit tutanağının nasıl düzenleneceğine ilişkin şekil şartlarına yer verilmemiştir. Kaldı ki, davacı şirketin dağıtım bölgesinde yer alan armatür ve/veya direkler için düzenlenen aydınlatma tarama raporundaki tespite ilişkin hususların idarî para cezası verilebilmesine yönelik gerekli kriterleri içerdiği açıktır.
Oysa, idarî işlemin şekil unsuru, hukuk düzeninde değişiklik meydana getirmeye yönelik iradenin kendisiyle açıklandığı şeydir. Şekil, bu iradenin maddî alemdeki görüntüsüdür. Başka bir anlatımla, şekil denildiği zaman, hukukî işlemin içeriği değil, bu işlemin içinde yer aldığı şey, yani bu işlemin maddî varlığı anlaşılır. Şekil, hukukî işlemin taşıyıcısına, onun içinde yer aldığı belgeye, kendisiyle ifade edildiği söze, harekete işaret etmektedir. (GÖZLER Kemal, İdare Hukuku, Cilt I, 2019, Bursa, s. 938).
Görüldüğü üzere, idarî işlemin şekil unsuru ile işlemin içeriği farklı hususlardır. İşlemin içeriğini oluşturan unsurlar o işlemin yazılı şekilde yapılması, bir irade açıklamasının ürünü olması, irade açıklamasını yansıtan imza unsurunu taşıması gibi şekil şartlarından bağımsızdır. Bu kapsamda, her bir direk ve/veya armatür için ayrı ayrı tespit tutanağı düzenlenmemesi işlemin dış görünümünü oluşturan şekil unsurunu da sakatlayıcı nitelikte değildir.
Bununla birlikte, 20/04/2018 tarih ve 30397 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Genel Aydınlatma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 16. maddesiyle eklenen Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin 25. maddesinin üçüncü fıkrasının iptali istemi, Dairemizin 27/04/2021 tarih ve E:2018/2222, K:2021/1573 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Bu itibarla, davacı şirketin dağıtım bölgesinde yer alan armatür ve/veya direkler için düzenlenen aydınlatma tarama raporunun yaptırım uygulanabilmesine yönelik hususları içerdiği, her bir direk ve/veya armatür için ayrı ayrı tespit tutanağı tanzim edilmesi gerekmediği anlaşıldığından, davacının iddiaları incelenerek işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan istinaf ve temyiz aşamalarında yatırılan toplam ... -TL harcın istemi hâlinde davalıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 27/04/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.