Danıştay 8. Daire 2019/9789 Esas 2021/2540 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9789
Karar No : 2021/2540

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Mersin İli, Erdemli İlçesi, … Mahallesi hudutlarındaki 26.900,00 m²'lik ormanlık sahada 49 yıllığına verilen özel ağaçlandırma izninin iptaline ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Mahkemece yaptırılan keşif bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen bilirkişi raporu ile diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; uyuşmazlık konusu alanın, bozuk ardıç ormanı vasfındaki sahalardan olduğu, verimli orman niteliğini taşımadığı, özel ağaçlandırmaya konu edilmesine engel bir durumun bulunmadığı gerekçesiyle konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; uyuşmazlık konusu sahada orman alanı oluşturabilecek bir çok ağaç türünün bulunduğu ve inceleme raporunda kapalılık seviyesinin 1 veya 2 oluşturacak şekilde olduğu tespitine yer verildiği, ayrıca amenajman planında bozuk orman olduğu belirtilmesine karşın alanın, inceleme raporundaki tespitlere göre verimli orman niteliği kazandığı anlaşılmış olup, davanın reddi gerekirken yukarıda belirtilen gerekçeyle iptali yönündeki mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, bilirkişi raporunun göz ardı edilerek karar verildiği, idarece hazırlanan raporun kendi menfaat ve görüşleri doğrultusunda hazırlandığı, aynı sahada ağaçlandırma izni talep edilen yan parsellere ilişkin verilen izinlerin aynı gerekçelerle iptali üzerine açılan davalarda düzenlenen bilirkişi raporlarının aynı olduğu ve o kararların onanması nedeniyle çelişik kararların ortaya çıktığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin 6912 sayılı Tamim gereği tesis edildiği ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Mersin İli, Erdemli İlçesi, … Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde bulunan … nolu bölmedeki 29.600 m2 yüzölçümlü alanda davacı tarafından özel ağaçlandırma yapmak üzere 12.06.2015 tarihli dilekçe ile başvuruda bulunulduğu, 08.07.2015 tarihinde yapılan kura çekilişi ile hak sahipliğini kazanan davacı adına … tarih ve … sayılı işlem ile 49 yıllığına özel ağaçlandırma izni verildiği, davalı idarece söz konusu sahada yeniden yapılan inceleme neticesinde hazırlanan 22.12.2016 tarihli rapora istinaden, sahanın ağaçlandırmaya konu olamayacağı gerekçesiyle … tarih ve … sayılı işlem ile ağaçlandırma izninin iptal edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6831 sayılı Orman Kanunu'nun "Ağaçlandırma ve imar işleri" başlıklı 57. maddesinde; "Orman sahasını artırmak maksadıyla, orman sınırları içinde yangın ve çeşitli sebeplerle meydana gelmiş açıklıklarda, verimsiz, vasıfları bozulmuş ve amenajman planlarında toprak muhafaza karekteri taşımadığı halde muhafazaya ayrılmış orman alanları ile, Devlete ait olup orman yetişme muhiti şartları bakımından elverişli olan yerlerde; köy tüzelkişilikleri ve diğer gerçek ve tüzelkişiler tarafından Orman Genel Müdürlüğünce uygun görülecek planlara göre ağaçlandırma yapılabilir. Köy, kasaba ve şehirler civarında Devlete veya diğer kamu tüzelkişilerine ait arazilerle de gerekli şartlar bulunduğu ve ilgili kuruluşların talebi olduğu veya muvafakatları alındığı takdirde bu kuruluşlarca tesis edilmek ve bakılmak şartıyla orman idaresince ağaçlandırmalar yapılabilir. Bu yerler için lüzumlu fidan ile ağaçlandırma planları ve ağaçlandırma ile ilgili yardımlar bedelsiz sağlanabilir. Ağaçlandırılan sahayı orman halinde koruyup idame ettirmeyenlerden izin hakları geri alınır. İmar ihya çalışması yapılacak bozuk koru ve bozuk baltalık ormanların da bu fıkra hükümleri uygulanır. Mülkiyeti hazinede kalmak üzere bu ağaçlandırma sonucu meydana gelecek ormandan faydalanma usulü, bu Kanunda yer alan hususi ormanlara ait hükümlere göre yürütülür. Bozuk ormanlardan çıkacak her nevi orman emvali, üretim, taşıma ve diğer giderler kendilerine ait olmak üzere bu sahaları boşaltıp ağaçlandıracaklara tarife bedeli üzerinden pazar satışı olarak verilir. Uygulama usul ve esasları Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikte gösterilir." hükmü bulunmaktadır.

Öte yandan Ağaçlandırma Yönetmeliği’ndeki bazı maddelere açıklık getirilmesi ve uygulamada birlikteliğin sağlanması gayesiyle düzenlenen 6912 sayılı Tamim'in 3. maddesinde "Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya çalışmalarına konu edilemeyecek sahalar aşağıda belirtilmiştir:
a) Devlet Ormanlarında;
Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri kapsamında bulunan alanlar,
Doğal, tarihi ve arkeolojik sit alanları,
Bakanlar Kurulu kararıyla muhafazaya ayrılan ve ilan edilen yerler,
Yaban hayatı geliştirme sahaları,
2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamındaki yerler,
2872 sayılı Çevre Kanunu’na göre “özel çevre koruma bölgesi” olarak ilan edilen yerler,
Maden ruhsatı kapsamında Bakanlıkça muvafakat verilmiş veya izne konu edilmiş alanlar,
Otlatma planı ile ayrılan sahalar,
Kadimden beri kullanılan yaylak ve kışlaklara geçiş yolları,
Yürürlükteki amenajman planı dönemi içerisinde madencilik faaliyeti sonucu doğal yapısı bozulmuş sahalar,
Bakanlıkça tescil ve ilan edilen örnek avlaklar,
Amenajman planlarında; bozuk orman, orman toprağı, orman içi açıklık olarak görünmesine rağmen verimli orman niteliğini kazanmış alanlar
Verimli makilik (mak-3) vasfında olan yerler,
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 23 ve 24 ncü maddeleri gereği muhafaza ormanı olarak ayrılmış yerler,
Deniz kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 2000 metrelik mesafe içinde bulunan yerler ile tabii göl kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,
Dava sonuçlanıncaya kadar mülkiyet problemi sebebiyle davaya konu olan yerler,
Dört tarafı verimli orman ile çevrili ve mevcut taşıt yolu bağlantısı bulunmayan, 15 hektardan küçük bozuk orman alanları ve orman içi açıklıklar,
Bakanlıkça 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16 ve 17 inci maddeleri kapsamında izin verilmiş yerler,
Büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyelerince yapılan uygulama imar planları içerisinde kalan alanlar,
Belde ve köylerin toplu yerleşik alan sınırından veya gelişim planları sınırından itibaren 500 metrelik mesafe içerisinde kalan alanlar,
Genel Müdürlüğümüzce projesi tanzim edilmiş olan ve yılı içerisinde tesis programına alınmış sahalar,
0,5 hektardan küçük sahalar..." hükmü ile; 19. maddesinde "Ağaçlandırma Yönetmeliğine, bu tamim hükümlerine, taahhüt senedine, uygulama projesinde belirtilen teknik esaslara ve iş programına uygun hareket etmeyenlerin, uygulama ve revize projeler ile taahhüt senetlerini süresi içerisinde teslim etmeyenlerin, proje sahasını süresi içinde teslim almayanların, süresi içerisinde işe başlamayanların, uygulama veya revize projelerindeki eksiklikleri süresi içerisinde gidermeyenlerin, amenajman planlarını süresi içerisinde yaptırmayanların, kendi rızasıyla taleplerinden vazgeçenlerin ve amaç dışı kullanımlar için yapılan ikazların gereğini idarece kabul edilebilir mazeretler haricinde verilen süreler içinde yerine getirmeyenlerin saha izinleri/kira sözleşmeleri ve uygulama projeleri iptal edilir. Ormanlık alanlardaki saha izni ve uygulama projelerinin iptalleri için işletme müdürlüklerince denetim komisyonu tarafından hazırlanan gerekçe raporu ve ikaz yazıları bölge müdürlüğüne gönderilerek saha izninin ve uygulama projesinin iptali teklif edilir. Yetki devri ile saha izin yetkisi verilen bölge müdürlüklerinde, saha izni iptaline ait iş ve işlemler ilgili bölge müdürlüğünce gerçekleştirilir. Saha izni iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin uygulama projeleri de iptal edilir. Bölge müdürlüğü tarafından uygulama projesinin iptal edildiği işletme müdürlüğüne bildirilerek saha iptal olurunun bir sureti işletmesine gönderilir. Saha izin yetkisi olmayan bölge müdürlüklerinde ise ikaz yazıları ve denetim komisyonu tarafından hazırlanan gerekçe raporu Genel Müdürlüğe gönderilerek saha izninin iptali teklif edilir. Genel Müdürlükçe uygun görülmesi halinde saha izni iptal edilir ve iptal oluru bölge müdürlüğüne gönderilir. Saha izni iptal edildikten sonra bölge müdürlükleri tarafından uygulama projeleri de iptal edilir. Saha iptal olurunun bir sureti işletme müdürlüğüne gönderilir ve uygulama projesinin iptal edildiği bildirilir. Hazine arazilerindeki saha tahsisi veya kira sözleşmelerinin iptali için denetim komisyonu tarafından hazırlanan gerekçe raporu ve ikaz yazıları bölge müdürlüğüne gönderilerek uygulama projesinin iptali teklif edilir. Bölge müdürlüğünce uygun görülmesi halinde proje iptal edilerek, işletme müdürlüğünden/fidanlık müdürlüğünden saha tahsisi veya kira sözleşmelerinin iptali için mal müdürlüğüne veya defterdarlığa teklifte bulunulması istenir. İşletme müdürlüğü/fidanlık müdürlüğü tarafından projenin iptal edildiği belirtilerek denetim komisyonu tarafından hazırlanan gerekçe raporu ile ikaz yazıları mal müdürlüğüne veya defterdarlığa gönderilerek saha tahsisinin/kira sözleşmesinin iptali istenir... " hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bilirkişi incelemesi sonucunda bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporda özetle; "Dava konusu yerde orman kadastrosunun ilk olarak 37 nolu Orman Kadastro Komisyonu tarafından, 6831 sayılı yasaya göre yapıldığı, 06/12/2005 tarihinde genel kadastro çalışması ile birlikte askı suretiyle ilan edilerek 06/01/2006 tarihinde kesinleştiği, kesinleşen kadastro tespitine göre davalı yerin tamamı orman sayılan yerde kaldığı, bu nedenle … tarih ve … sayılı Özel Ağaçlandırma Tamiminin 2. maddesi uyarınca dava konusu yerde özel ağaçlandırma yapılabilmesi için verimli orman niteliğinde olmayan yerlerden olması yeterli olduğu, uyuşmazlığa konu olan alanların 1971-1980, 1981-1990 yıllarında Silifke Orman İşletme Müdürlüğüne, daha sonraki yıllarda Erdemli İşletme Müdürlüğüne bağlı iken, yapılan tüm Orman Amenajman Planlarında Bar sembolü ile bozuk orman olarak gösterildiği, 31/08/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 26. maddesine göre de aslolan ve mutlak uyulması gereken amenajman planları olduğu, şayet amenajman planında hata var ise, durum Orman İdaresi ve Planlama İdaresi Başkanlığına yazılacağı, heyet kurularak ve hatayı giderecek bölme veya seri bazında yeni plan yapılarak tasdik olunacağı ve ondan sonra yine o plana uygun hareket edileceği, bu nedenle aslolan amenajman planı olduğu, ormanda vasıf tayininin, ağaç çapı, boyu, hacmi gibi metrik usulle kesin ölçülebilen bir şey olmadığı, daha ziyade gözleme, kıyaslamaya ve tecrübeye dayandığı, heyet olarak davalı yerde kapalılığın 0,1 ve amenajman planlarında yer aldığı gibi bozuk orman olduğu, keşif bitiminden sonra, kıyaslama bakımından, özel ağaçlandırma izni verilen sahalardan 2 adedine gidilerek görüldüğü, izin verilen bu sahalar ile, dava konusu yer arasında orman varlığı ve kapalılık bakımından bir fark görülmediği " yönünde görüş belirtilmiştir.
Dava dosyasında mevcut bilirkişi raporu ile diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; uyuşmazlık konusu alanın, bozuk orman vasfındaki sahalardan olduğu, verimli orman niteliğini taşımadığı, özel ağaçlandırmaya konu edilmesine engel bulunmadığı, amenajman planlarında yer aldığı gibi eski tarım arazisi olduğu, izin verilen yerler ile dava konusu yer arasında orman varlığı ve kapalılık bakımından bir fark görülmediği, sahanın, verilecek izinle ceviz ormanı olarak korunmasının daha uygun olacağı anlaşıldığından tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk aksi yönde verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/04/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.