Mahkemesi : Ankara 15. İş Mahkemesi
Tarihi : 27.05.2015
No : 2015/327-2015/655


Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazanç (ücret) tutarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrasında davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-)Davacı, 01.07.2008-07.09.2009 tarihleri arasında davalı işveren şirketin Suudi Arabistan"da bulunan işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma süreleri ile sigorta primine esas kazanç tutarının tespitini istemiş, Mahkemece, 09.05.2014 tarihli ilk hükümde davanın kabulüne karar verilmiş, Dairemizin 23.10.2014 tarih 2014/.... Esas 2014/.... Karar sayılı ilamıyla; “...05.01.2009-07.09.2009 döneminde hizmet akdine tabi çalışma olgusunun kanıtlanmış olmasına rağmen, ülkemiz ile Suudi Arabistan arasında akdedilmiş sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmadığı belirgindir. Şu durumda, 05.01.2009-07.09.2009 dönemine ilişkin olarak, hizmet tespiti yönünden 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin (g) bendi ile 10. maddesi kapsamında, sigorta primine esas kazanç bakımından ise yazılı belgeler kapsamında yöntemince irdeleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Davacının yurt dışına çıkış ve yurda giriş kayıtlarından, dava dilekçesinden ve tüm dosya kapsamından, davacının 01.07.2008-04.01.2009 tarihleri arasında Türkiye"de bulunup davalı işveren şirket nezdinde fiili çalışmasının bulunmadığının anlaşılması karşısında, mahkemece 01.07.2008-04.01.2009 dönemi yönünden istemin reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, isabetsizdir.” gerekçesiyle kabule dair önceki hüküm bozulmuştur.
Bozma ilamı sonrasında yürütülen yargılama sonunda, davanın kısmen kabulü ile, davacının, davalıya ait Suudi Arabistan"daki işyerinde 05.01.2009-07.09.2009 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 5/I-g ve 10. maddeleri kapsamında ocak 2009 itibariyle 26 günlük 4.870,66 TL, şubat 2009 itibariyle 3.520,00 TL, mart 2009 itibariyle 5.950,00 TL, nisan 2009 itibariyle 5.550,00 TL, mayıs 2009 itibariyle 4.355,00 TL, haziran 2009 itibariyle 5.380,00 TL, temmuz 2009 itibariyle 4.800,00 TL, ağustos 2009 itibariyle 4.700,00 TL, eylül 2009 itibariyle 7 günlük 1.215,00 TL prime esas kazanç miktarları üzerinden çalıştığının tespitine, 01.07.2008-04.01.2009 dönemine ilişkin istemin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir. Bozma kararına uyulmakla, bozma kararı lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğar ve mahkemece de bozma kararı doğrultusunda karar verilmesi gerekir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İBK) O halde mahkemece bozma kararına uyulduğuna göre, bozma kapsamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak karar verilmesi gerekir.
Bu açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde; mahkemece 05.01.2009-07.09.2009 dönemine ilişkin olarak, hizmet tespiti yönünden 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin (g) bendi ile 10. maddesi kapsamında, sigorta primine esas kazanç bakımından ise yazılı belgeler kapsamında hiçbir araştırma ve yöntemince irdeleme yapılmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olup, bozma gereklerinin tam olarak yerine getirildiğinden bahsedilemez.
2-) 6552 sayılı Kanunun 11.09.2014 günü yürürlüğe giren 64. maddesiyle 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7. maddesine eklenen 4. fıkrada, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, davanın Kuruma resen ihbar edileceği, ihbar üzerine davaya davalı yanında feri müdahil olarak katılan Kurumun, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna başvurabileceği belirtilmiştir.
6552 sayılı Kanun ile ilgili olarak öncesinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan hükümet teklifinde, söz konusu düzenleme 54. madde olarak yer almış, izleyen 55. maddede “5521 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.” denildikten sonra “7 nci maddeye bu Kanunla eklenen dördüncü fıkra hükmü, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan davalarda da uygulanır.” hükmü Geçici 3. madde olarak öngörülmüş, ancak yasalaşma aşamasında anılan Geçici madde çıkarılıp 6552 sayılı Kanunda bu türden düzenlemeye yer verilmemiştir.
Diğer taraftan, 5521 sayılı Kanunun 15. maddesinde, bu Kanunda açıklık bulunmayan durumlarda Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanacağı, 01.10.2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 66. maddesinde, üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği, 447/2. maddesinde, mevzuatta, yürürlükten kaldırılan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa yapılan yollamaların, Hukuk Muhakemeleri Kanununun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılacağı, 448. maddesinde, bu Kanun hükümlerinin, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhâl uygulanacağı açıklanmıştır.
6100 sayılı HMK nun “yargılama giderlerinin kapsamı” başlığını taşıyan 323. maddesinde yargılama giderlerinin hangi kalemleri kapsadığı tek tek sayılmış, “yargılama giderlerinden sorumluluk” başlığını taşıyan 326. maddede “kanunda yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği,” “yargılama giderlerine hükmedilmesi” başlığını taşıyan 332. maddesinde ise “yargılama giderlerine, mahkemece resen hükmedileceği, yargılama gideri, tutarı, hangi tarafa ve hangi oranda yükletildiği ve dökümün hüküm altında gösterileceği,” hüküm altına alınmıştır.
Şu durumda, hizmet tespiti davalarında Kurumun feri müdahilliğine ilişkin hükmün geçmişe yürütüleceği yönündeki düzenlemenin kanun koyucu tarafından benimsenmemiş olması, ayrıca ve özellikle yukarıda değinilen 448. madde kapsamında, Kurum bakımından taraf oluşumu gerçekleştiğinden tamamlanmamış işlemden söz edilemeyeceğinin de belirgin bulunması karşısında 5521 sayılı Kanunun 7. maddesine eklenen 4. fıkranın 11.09.2014 tarihinden önce açılan davalarda uygulanamayacağı açık olmakla inceleme konusu davada, mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu Kurumun feri müdahilliğine karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, davalı Kurum aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmemesi ve 6552 sayılı Kanunun 54. maddesi ile 6100 sayılı HMK."nun 312 ve 323. maddelerine aykırı şekilde ve hatalı değerlendirme sonucu, davacı lehine hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderinin tamamının diğer davalıdan tahsiline karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı olup, hüküm bu yönüyle de isabetsiz bulunmuştur.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde B.... B.... H..... ve E.... İnş. San. Tic. A.Ş."e iadesine, 19.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.