MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, davacı şirket ile davalı ... arasında bayilik sözleşmesi ve protokol imzalandığını, davalılardan ...’ın bayi taahhütleri ve borçlarını teminen müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla davacı şirket lehine ipotekler verdiğini, 11.03.2011 tarihinde davalı bayiye ek fiyat avantajları sağlanarak sözleşmenin yenilendiğini, davalıların ödemelerini aksatmaları üzerine, taraflar arasında 16.07.2013 tarihli ek protokol imzalanarak, ödeme koşullarının yeniden belirlendiğini, davalılardan ...’un bu ek protokolle bayinin tüm borç ve taahhütleri ile tahakkuku halinde cezai şartların 125.000.-TL’sini müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla üstlendiğini, davalının, davacı şirkete olan borcunun 230.000.-TL"sini ödediğini, ancak bakiye 32.068.-TL’nin ödenmesi için verdiği 26.08.2013 keşide tarihli çekin karşılıksız çıktığını, buna rağmen, davalının, davacı şirketten 50.000.-TL tutarında ...alım talebinde bulunduğunu, davacı şirket tarafından, ...Bayilik Sözleşmesi’nin 5. maddesine istinaden ...bedelinin peşin olarak ödenmesinin istenilmesi üzerine davalının, davacı şirkete ihtarname göndererek tüm sözleşmeleri feshettiğini, davalı bayinin davacı şirkete halen ödenmeyen çek bedeli olan 32.068.-TL’sı ile 1.432.-TL cari hesap alacağı olmak üzere toplam 33.500.-TL borcu bulunduğunu, çekin kambiyo takibine konulduğunu, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin haksız fesih hallerinde 50.000.-USD cezai şart ödenmesi kararlaştırıldığından, davalılara cari hesap alacağı ve cezai şartın ödenmesi için ihtarname keşide edildiğini, ancak herhangi bir ödeme yapılmadığını belirterek, 1.432.-TL cari hesap alacağı ile 25.000.-USD cezai şartın faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davalı bayinin çek ile vadeli alım yapmak istediğini davacıya bildirdiğini, ipoteklerden kaynaklı teminat olduğu halde, davacı tarafın, ...vermeyerek istasyonun atıl hale gelmesine ve davalı bayinin, dağıtıcısı ile imzaladığı sözleşmeleri feshetmesine sebep olduğunu, ayrıca davacının cezai şart ödenmesi yönünde ihtarname keşide ettiğini, cezanın haksız fesih hali için öngörüldüğünü, oysa davalı bayinin, bayilik sözleşmesini, devamı artık bayiden beklenemeyecek hale geldiği için feshetmek zorunda kaldığını, feshin haklı nedenle yapıldığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece yapılan yargılama, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, 1.430.- TL istenebilir cari hesaptan kaynaklanan davacı alacağı bulunduğu, sözleşmenin 2003 yılında kurulduğu ve yenilenerek devam ettiği, ilk sözleşmede davacıya nakden veya vadeli çek ile ödeme şansı verildiği, yenilenen sözleşmede ise davacının belirleyeceği vadede ödeme şartının getirildiği, son sözleşmede ise peşin ödeme koşulunun getirildiği, davalının, davacı ile olan akdi ilişkisine devam etmek istediği, borçlarını ödeyebilmek için ihtiyacı olan nakde ancak ipotekli taşınmazını satarak kavuştuğu ve bu miktarı da davacıya ödediği, kalan borçlarını ödeyebilmek için ticari hayatına devam etmesi gerektiği, bunun için ise mal alması ve aldığı malı satması gerektiği, davacıdan peşin alım yapma imkanı olmayan davalının alamadığı malı satmasının söz konusu olamayacağı, davacının da davalı ile olan bayilik ilişkisini sürdürme niyetinde olduğu ancak öncelikle kendi alacağını garanti altına alma çabasına girdiği, bu hali ile alım satımlarda hiçbir esneme imkanı bırakılmayan davalının mal alım imkanı kalmadığı, bu açıdan bakıldığında akdin feshine sadece davalı bayinin haksız eylem ve işlemlerinin neden olduğu söylenemeyeceğinden cezai şart isteminin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 1.432.-TL cari hesap alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, davacının cezai şart talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinden kaynaklanan cari hesap alacağı ve davalının sözleşmeyi feshi sebebiyle cezai şart istemine ilişkin alacak davasıdır. Taraflar arasında 11/03/2013 tarihinde imzalanan ...bayilik sözleşmesinin fiyat ve ödemeler başlıklı 5. maddesinin 2. fıkrasında bayiye satışın peşin bedelle yapılacağı, ancak vadeli satış yapılması halinde davacının belirlediği vade ve koşullara uyulacağı hüküm altına alınmış olup, tedarikçi davacı firmanın vadeli satış yapılması halinde kabul zorunluluğu bulunmamaktadır. Söz konusu sözleşme hükmü dikkate alındığında davalının feshinin haksız olduğu gözetilerek, cezai şart alacağının bulunup bulunmadığı hususunun değerlendirilmesi gerekir. Bu nedenle yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 15/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.