Karşılıksız çek düzenleme - Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2018/8287 Esas 2020/2074 Karar Sayılı İlamı

19. Ceza Dairesi         2018/8287 E.  ,  2020/2074 K.

"İçtihat Metni"

Karşılıksız çek düzenleme suçundan sanık ..."un, 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 52/2. maddeleri gereğince 108.600,00 Türk Lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına dair Adana 2. İcra Ceza Mahkemesinin 27/12/2017 tarihli ve 2017/206 esas, 2017/616 sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 03/12/2018 gün ve 13011 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 10/12/2018 gün ve KYB-2018-98586 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, müştekinin 110.000,00 Türk lirası bedelli çekin süresi içerisinde bankaya ibrazına rağmen ödenmemesi nedeniyle şikâyetçi olduğu, Mahkemesince, çek bedelinin karşılıksız kalan bedeli 108.590,00 Türk lirasından az olamayacağından bahisle 5430 gün karşılığı 108.600,00 Türk lirası adlî para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiş ise de, 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesinde yer alan, "(Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…) az olamaz." hükmü gereğince sanığa verilecek cezanın kanundaki üst sınırı olan 1.500 günü geçemeyeceği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
5237 sayılı TCK"nin "Cezanın belirlenmesi" başlıklı 61. maddesi;
(1) Hakim, somut olayda;
a) Suçun işleniş biçimini,
b) Suçun işlenmesinde kullanılan araçları,
c) Suçun işlendiği zaman ve yeri,
d) Suçun konusunun önem ve değerini,
e) Meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığını,
f) Failin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığını,
g) Failin güttüğü amaç ve saiki,
Göz önünde bulundurarak, işlenen suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında temel cezayı belirler...
...(8) (Ek: 29/6/2005 – 5377/7 md.) Adlî para cezası hesaplanırken, bu madde hükmüne göre cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesine yönelik artırma ve indirimler, gün üzerinden yapılır. Adlî para cezası, belirlenen sonuç gün ile kişinin bir gün karşılığı ödeyebileceği miktarın çarpılması suretiyle bulunur."
6728 sayılı Kanunun 63. maddesiyle değişik 5941 sayılı Kanun"un "Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı" başlıklı 5/(1). maddesi;
"(1) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (“...çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından...” ibaresi, 10/10/2017 tarihli ve 30206 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 26/7/2017 tarihli ve E.: 2016/191, K. 2017/131 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.) az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanır. Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun 353"üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanunu"nun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353"üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer yada hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür." hükümlerini amirdir.
Yerel Mahkemece kurulan ve istinaf edilmeksizin kesinleşen hükümde, sanık hakkında doğrudan 5430 gün adli para cezasına hükmedildiği, sonradan TCK"nin 52/2. maddesi gereği günlüğü 20 TL"den hesap edilen miktarın çarpılmasıyla 108.600 TL adli para cezasına, adli para cezasının TCK"nin 52/4. maddesi gereği 24 eşit taksitte ödenmesine karar verildiği, bu yönüyle kararın mahkemenin Kanun"da gösterilen alt ve üst sınırlar arasında takdir yetkisini aşarak kurduğu hükmün kanuna aykırı olduğu anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, Adana 2. İcra Ceza Mahkemesinin 27/12/2017 tarihli ve 2017/206 esas, 2017/616 sayılı kararı sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nin 309/4-d maddesi gereği BOZULMASINA, bozma gereği yeniden uygulama yapılarak, kararının HÜKÜM kısmında yer alan 1- ve 2- numaralı maddelerin hükümden tamamen çıkarılmasıyla, yerine;
"1-) Sanığın, üzerine atılı işlediği suçu sabit olmakla, TCK"nin 61. maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde, 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesi gereği 5 gün adli para cezasıyla cezalandırılmasına,
2-) Sanığa verilen 5 gün adli para cezasının TCK"nin 52/2. maddesi gereği sanığın ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önüne alınarak günlüğü 20 TL"den çarpılmak suretiyle sanığın 100 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına, ancak 5941 sayılı Kanun"un 5/1. maddesi gereği hükmedilen adli para cezası, çekin karşılıksız kalan miktarından az olmayacağından sanığın neticeten çekin karşılıksız kalan miktarı olan 108.590 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına," şeklindeki maddelerin eklenmesine, hükmün diğer kısımlarının aynen bırakılmasına, hükmün infazının 108.590 TL adli para cezası üzerinden yapılmasına, 26/02/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.