Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili 08/05/2014 tarihli dava dilekçesinde özetle; davacının eşi ...’nin, davalı apartman yönetimi ile yapılan 05/05/1998 tarihli sözleşmeye istinaden ... Apartmanında kapıcılığa başladığını, çalışma süresinde sigortalı çalışan olarak bildirilmediğini, yapılan sözleşmede eşine binanın kapıcı dairesinde hizmeti karşılığı oturmasının kararlaştırıldığı, ücret verilmeyeceğinin söylendiğini, kendisine çalışması karşılığında Sosyal Güvenlik Kurumuna çalışması bildirilmeyip sigorta primlerinin de ödenmeyeceğini bildirildiğini, eşinin sigortalı bir iş bulması üzerine bina yönetimi ile görüştüğünü, kendisi yerine davacı ... Keşikçi’nin kapıcı olarak çalışması hususunda anlaştıklarını, davacının 27/07/2000 tarihi itibari ile çalışmaya başladığını, sözleşmede belirtilmiş tüm şartların davacı için de geçerli olarak devam ettiğini, çalıştığı süre için sigorta primlerinin ödenmesini istediğini, taleplerinin bina yönetimi tarafından sürekli ertelendiğini, davalı kat maliklerine temsilen apartman yönetimine ... 24. Noterliğinin 08712 yevmiye numaralı ihtarnamesi 09/04/2014 tarihinde keşide edildiğini, ihtarname ile davacı adına iş akdinin feshedildiğini, davacının 27/07/2000 - 09/04/2014 tarihleri arasında kapıcı olarak çalıştığı halde çalışma sürelerinin kuruma bildirilmediğini belirterek, bu sürelerde iş akdi ile çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP:
Davalı Apartman Yönetimi vekili cevap dilekçesinde özetle; hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın süresinde açılmadığını, davacının delil olarak sunduğu sözleşmenin yetkisiz kişiler tarafından imzalandığını, davacının hiçbir hizmetinin bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; hizmet sürelerinin kuruma bildirilerek primlerinin ödenmesi yükümlülüğünün işverene ait olduğunu, bu husustaki eksiklikten kurumun sorumlu tutulamayacağını, davacının eylemli çalışıp çalışmadığının usulünce ve Yargıtay içtihatlarına göre araştırılması gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, “Davanın kısmen kabulü ile, davacı ... "nin davalı ... Apartmanı Yönetimi iş yerinde 27/07/2000 – 09/04/2014 tarihleri arasında kısmi süreli olarak ayda 10 gün toplam 1642 gün çalıştığının tespitine,” dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin somut olaya ilişkin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesindeki beyanında özetle; eksik inceleme ve araştırmayla karar verildiğini, asıl hizmeti ifa eden kişinin davacının eşi olduğunu söyleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
Davalı ... Apt. Yöneticiliği vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının eşinin, davalı apartman yönetimine karşı açtığı davanın ... 8. İş Mahkemesinin 2014/1018 E. sayılı dosyası üzerinden davanın reddedildiğini, dosyaya ibraz edilen sözleşmenin fotokopiden ibaret olduğu, aslının sunulamadığı, sözleşme altında imzası olan kişinin yetkisiz olduğu, sözleşmenin geçerli olup olmadığı yönünde bir inceleme yapılmadığı, tanık beyanlarının yetersiz olduğu, hizmet ilişkisinin ispatlanamadığı, gerekçeleriyle, kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi atfı ile 506 sayılı Kanun’un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddeleridir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıda belirtilen yasal mevzuat uyarınca, kapıcılık sözleşmesinin ilk önce eş ile yapıldığı ve eşin başka işyerinde tam zamanlı çalışmasının bulunduğu gözetilerek asıl kapıcılık işini kimin yaptığı, davacının kapıcılık görevini asli olarak mı yoksa eşine yardım şeklinde mi yaptığı, işin kapasitesi, çalışmanın niteliği ve süresi, kısmi ya da tam gün olup olmadığı hususunu belirlemek için re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip civar kapıcılar ve varsa market çalışanları, daire sakinleri ile 05.05.1998 tarihinde davalı apartman yönetimi ile davacının eşi arasında yapılan sözleşmedeki Bülent Özdal resen dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli, davacı ve eşinin oturdukları meskenin elektrik ve su aboneliğinin ne zaman başladığı ve aboneliğin kimin adına yapıldığı, davaya konu apartmanın kömür yakılan merkezi kalorifer sistemiyle mi yoksa doğal gaz vasıtasıyla mı ısıtıldığı, sonradan doğal gazlı sisteme geçilip geçilmediği, apartmanın kalorifer tesisatının çalıştırılmasından davacının sorumlu olup olmadığı, bu konuda ateşçi belgesinin olup olmadığı araştırılmalı, uyuşmazlık konusu husus hiç bir kuşku ve tereddüte yer vermeyecek şekilde tespit olunmalı ve tüm deliller toplandıktan elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.01.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.