Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması ve... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından istenilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 20/11/1997-31/07/2000 tarihleri arasında davalı büyükelçilikte çalıştığını, davacının bu çalışması esnasında işveren tarafından sigortalı yapıldığını ve sigorta pimlerinin ödendiğini bildiğini, davacının emeklilik işlemleri için Kuruma müracaat ettiğini ancak emeklilik süresi dolmadığının kendisine bildirildiğini, yapılan araştırmada davalı elçiliğin sigorta primlerini yatırmadığının anlaşıldığını, davacının çalışma süresinin daha önceden maddi tazminat talepli görülen... 2. İş Mahkemesinin 2001/372 Esas sayılı dava dosyasında tespit edildiğini ve kararın kesinleştiğini ileri sürerek, davacının davalıya ait işyerinde 20/11/1997-31/07/2000 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; husumet, zamanaşımı ve yetki itirazında bulunduktan sonra alacak dosyasının elçilik tarafından takip edilmediğini, imzalanan taahhütnamenin Hüseyin Yusuf Ulu isimli kişi ile imzalandığını, davacı olmadığını, tanımadıkları davacının 2000 yılına kadar ... isimli kişinin yanında çalıştığını bu kişinin hizmet cetvelinin incelenmesinde başka kişilerin yanında çalıştığının açık olduğunu, elçiliğin binayı 01.08.2000 tarihinde tamamen boşalttığını, 1963 tarihli büyükelçilik ilişkileri hakkında Viyana Sözleşmesi gereği Türkiye"de temsil edilen elçiliklerde çalışan Türk uyrukluların sigortalılıklarının Türk mevzuatına göre gerçekleşmeyeceği bu işyerlerinin kuruma başvurmaları ve prim ödemek istemeleri halinde ve prim ödendiği sürece sigortalı sayılacaklarını, 506 sayılı Yasa kapsamında elçiliğin işyeri olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı kurum (SGK) vekili cevap dilekçesinde özetle; 506 sayılı Yasanın 79/1 maddesine göre çalıştırılan işçilerin sigorta primleri hesaba esas tutulan kazançlar toplam prim ödeme gün sayıları ile sigorta primlerini gösteren belgelerin kuruma bildirilmesi mecburiyetinin işverene ait bir yükümlülük olduğu, bildirilmeyen bu kayıtlar için kurumun sorumlu tutulamayacağını, kurumun dava açılmasına sebebiyet verdiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece
"Davanın kısmen kabulü ile;
1-Davacının davalı Büyükelçiliğe ait işyerinde 01/01/1998-19/09/1999 ile 01/05/2000-12/09/2000 tarihleri arasında hizmet akdiyle asgari ücret üzerinden sigortalı olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, ilk derece mahkemesi kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun görüldüğünden davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b maddesinin 1. alt bendi gereğince esastan reddine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı kurum (SGK) vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, dönem bordrolarının Kurum kayıtlarına intikal ettirilmediğini, çalışma olgusunun ispat edilemediğini ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
14.07.2010 tarihinde açılan iş bu dava, 20.11.1997-31.07.2000 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde hizmet akdine dayalı olarak geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmaların tespiti istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı, uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan maddede “yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları, Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse ....” hükmü öngörülmüştür. Dosya içeriğinden, işçilik alacaklarına ilişkin... 2. İş Mahkemesi’nin 2001/372 Esas sayılı dosyasında Kurumun taraf sıfatının olmadığı, bu nedenle Kurumun çalışmalardan ve işçilik alacaklarına ilişkin davadan, hak düşürücü süre geçmeden haberdar edilmediği, ilgili işçilik alacaklarına ilişkin davada 08.10.2003 tarihinde karar verilmiş olsa da hükmün kesinleşmediği ve bu yönüyle ilgili işçilik alacakları davasının hak düşürücü süreyi kesmediği hususları gözetildiğinde, davada hak düşürücü süreye yönelik irdeleme yapılması gerekirken işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 11. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.01.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.