MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Şikayet

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

... A R A R

Borçlu vekili, takip dayanağı ilama konu borcun 223.982,65- TL olarak icra dosyasına ödendiğini, ancak müvekkili idareye 44.771,97 TL bakiye borç için 10.04.2013 tarihli muhtıra gönderildiğini kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat alacakları için yasal faiz uygulanması gerektiğini belirterek, 10.04.2013 tarihli muhtıranın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Alacaklı vekili, takip açılırken eksik faiz talebinde bulunduklarını, ayrıca kararın kesinleşmesinden itibaren kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizin uygulanacağını buna uygun olarak gönderilen muhtıranın hukuka uygun olduğunu beyanla şikayetin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusuda 10.04.2013 muhtıra tarihi itibari ile bakiye dosya borcunun 3.551,45 TL olduğunun tespitine karar verilmiş, hüküm alacaklı vekilince temyiz edilmiştir.
Kamulaştırmasız elatma davaları ugulamada sıklıkla karşılaşılan davalardan olmakla birlikte, yasa ile düzenlenmiş değildir. Bu konuya ilişkin tek yasal düzenleme olan 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu"nun 38. maddesi de 10.04.2003 tarih ve 2002/112 Esas 2003/33 Karar sayılı Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmiştir. Uygulamada kamulaştırmasız elatma davaları;yyyk Dairelerinin içtihatlarıyla yön bulmaktadır. Konunun Dairemizi ilgilendiren yönü ise, bu nevi davalarda hükmedilen tazminatların zamanında ödenmemesi halinde uygulanacak faizin ne tür ve oranda olması gerektiği noktasındadır. Zira Kamulaştırma Yasası gecikme faizini öngörmemektedir. Bu cümleden olmak üzere, HGK. kararları ve Dairemizin istikrar bulmuş içtihatlarında; "Kamulaştırma bedelinin arttırılması ilamlarında uygulanan T.C. Anayasası"nın 4709 sayılı Yasa"nın 18. maddesi ile değişik 46/son maddesinde yer alan kamulaştırma bedelleri ile mahkemece kesin hükme bağlanan arttırma bedellerine, son fıkraya göre kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının uygulanacağı" hükmünden farklı olarak, kamulaştırmasız elatmanın hukuksal niteliği itibariyle bir haksız eylem olduğu, haksız eylemden doğan borçların, tazmini nitelikte olmaları nedeniyle uygulanacak faizin 3095 sayılı Yasa"da belirlenen yasal faiz olduğu belirtilerek, uygulama bugüne kadar yasal faizin uygulanması şeklinde sürdürülegelmiştir.

Ancak, Anayasa"nın 35. maddesi ile koruma altına alınmış olan mülkiyet hakkının, hak sahibinin rızasına bakılmaksızın kamulaştırmasız elatma nedeniyle ihlali halinde, toplumun genel menfaatleri ile bireyin temel haklarının korunması arasında adil bir denge gözetilmesi gerektiği düşüncesinden hareketle, mülkün gerçek değeriyle orantılı makul bir tazminat ödenmediği sürece, bir mülkten mahrum bırakılmanın genelde aşırı bir ihlal teşkil edeceği, yasal faiz oranında gecikme faizi ödenmesinin yeterli olmadığı görüşü gerek öğretide gerekse uygulamada ağırlık kazanmaya başlamıştır. Bu bağlamda mülkiyete saygı hakkının ihlalinin, mahkemelerin, kamulaştırmasız elatmaya maruz kalan kişiler lehine hükmettikleri tazminat tutarının tayininde, yargılama süresi ile enflasyon arasındaki etkileşim sonucu ortaya çıkan değer kaybını dikkate almalarına imkan sağlayan yasal bir düzenlemenin olmayışından da kaynaklandığı, bu nedenle adil tatmin taleplerinin karşılanması gerektiği hususu benimsenmeye başlanmıştır.
Tüm bu açıklamalar ışığında idare, kendisine Anayasa tarafından tanınan olanak ve yetkileri yasaya uygun bir biçimde kullanmaksızın taşınmaza elatarak kamulaştırma ilkelerine aykırı davranamaz. Anayasa"nın 46. maddesinde öngörülen kamulaştırma, Anayasa"nın 35. maddesinde güvence altına alınmış olan mülkiyet hakkına getirilmiş anayasal bir sınırlama olmakla, içtihat değişikliğine gidilerek, özü ve vardığı hukuki sonuç itibariyle aynı nitelikler taşıyan kamulaştırmasız elatmaya ilişkin ilamlarda hüküm altına alınan tazminatlara da Anayasa"nın 46/son maddesinde düzenlenmiş olan kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 100 (818 sayılı ...nun 84.) maddesinde ise kısmi ödemelerin öncelikle faizden ve masrafdan mahsup edileceği hükmüne yer verilmiştir. Başka bir anlatımla kısmi ödemelerin öncelikle fer"i alacaklardan mahsup edileceği kuralı bulunmaktadır.
6100 sayılı HMK"nun 30. maddesinde “Hâkim, yargılamanın makul süre içinde ve düzenli bir biçimde yürütülmesini ve gereksiz gider yapılmamasını sağlamakla yükümlüdür.” şeklinde usul ekonomisi ilkesi hüküm altına alınmıştır.
İcra takibinin dayanağl..... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 31.12.2010 tarih 2010/28 Esas 2010/420 Karar sayılı ilamı kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ilamı olup, bu alacaklara kesinleşme tarihinden itibaren Anayasa"nın 46/son maddesinde düzenlenmiş olan kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının uygulanması istenebilir. İcra takibine başlanırken, yasal faiz istenmiş ise, usul ekonomisi ilkesi gereği devam etmekte olan takipte yeniden talep açılması ve eksik istenen faiz alacağının talep edilmesi mümkündür. Somut olayda, icra dosyasında yasal faiz açıklaması ile takip başlatıldığı ve 13.02.2012 tarihinde dosyaya 221.178,84 TL ödeme yapıldığı görülmektedir. Bu tarihte henüz kesinleşmeden itibaren Anayasa’nın 46/son maddesinden kaynaklanan faiz talebi bulunmadığından dosya borcunun yasal faiz oranlarına göre ödeme tarihine kadar ki süre için hesaplanması yapılan ödeme ile dosyanın infazının gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespit edilmesi gerekir. Dosya borcu ödeme tarihi itibariyle infaz edilmişse, artık bu takip dosyasından ek taleple eksik istenen yasal faiz alacağı ve Anayasa 46/son maddesinden kaynaklanan bakiye faiz alacağı istenemez. Bu talepler yeni bir takibin konusunu oluşturabilir. Yapılan ödeme ile dosyanın infazı gerçekleşmemiş ise, talep kabul edilerek yapılan ödemenin kısmi ödeme olduğu gözönünde bulundurulup TBK-100 maddede yer alan hesaplama yöntemi ile dosya borcunun belirlenmesi cihetine gidilmelidir. Mahkemece belirtilen hususlarda açıklık taşımayan, ayrıca vekalet ücretinden gelir vergisi tevkifatı kesintisi mümkün olmadığı halde bu tevkifata yer verilen denetime elverişli olmayan raporla sonuca gidilmesi yanlıştı
SONUÇ: Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca İİK"nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın temyiz edene iadesine, 17.04.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.