Danıştay 2. Daire 2021/13794 Esas 2021/1606 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13794
Karar No : 2021/1606

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVACI) : …
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 2.070,45 m²'lik kısmının tel örgü ile çevrili bahçe yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 19/08/2005 - 18/08/2010 tarihleri arası dönem için 44.310,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … gün ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 09/11/2015 gün ve E:2015/2867, K:2015/4675 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, dosyala sunulan bilirkişi raporunda, … ilçesi, … Köyünde bulunan … pafta, … parsel sayılı 2.070,45 m² alanlı tarla nitelikli tamamı Maliye Hazinesi adına tescilli taşınmazın tamamının davacı tarafından işgalli olduğunun tespit edildiği, taşınmazın ticari sirkülasyonunun düşük seviyede olduğu, işgalli yerin fiili duruma göre yol sorunu bulunmadığı, Belediye hizmetlerinden kısmen yararlandığı, taşınmazın boş arsa olarak davalı idarece değişik amaçla değerlendirilmesi olanağının az olduğu, emsal ecrimisil değerleri ile taşınmazın mevcut kullanım durumu ile davacıya olan ekonomik katkısı birlikte değerlendirilerek, etrafı tel örgü ile çevrili bahçe olarak kullanılan taşınmazın tüm verilerle birlikte, taşınmazın yüzölçümü, konumu, bulunduğu yer, mevcut kullanım durumu, ecrimisile artı ve eksi yönde etki eden veriler, emsal ecrimisil değerleri, Danıştay kararı ile onanmış olan ecrimisil değerleri birlikte değerlendirilerek 2007 yılı için m² birim değeri 3,00 TL/m² olarak belirlendiği, buradan hareketle taşınmazın 2007 yılı ecrimisil bedelinin 3,00 X 2070,45=6.211,35 TL olduğu belirtilerek, 19/08/2005-18/08/2010 tarihleri arasındaki dönem için toplam 32.640,41 TL ecrimisil hesaplandığının bildirildiği gerekçesiyle, dava konusu ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin 11.669,59 TL'lik kısmının iptaline, davanın 32.640,41 TL'lik kısmının ise reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, bilirkişinin emsal aldığı dosyaların uygun olmadığı, dava konusu taşınmazın tarla niteliğinde, ara sokakta, tarım yapılarak bahçe niteliğinde kullanıldığı, emsal alınan taşınmazın ise imarlı arsa olduğu, … Mahallesinin merkezinde, cadde üzerinde, bina olarak kullanıldığı, 2007 yılı için birim bedelinin 3,00 TL/m² olarak yüksek tespit edildiği, belirlenen ecrimisil miktarının fahiş olduğu belirtilerek, mahkeme kararının aleyhine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, mahkemece 2007 yılında birim bedelinin 3,00 TL/m2 alınmasının çok düşük olduğu, taşınmazın emlak vergi değerinin 2010 yılında 100,00 TL/m2 olduğu, bunun %5'inin alınması gerektiği ve bu miktarın 5,00 TL/m² olduğu, idarece talep edilen ecrimisilin rayice uygun olduğu belirtilerek, mahkeme kararının aleyhine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN CEVABI :
1- Davacı tarafından; temyiz isteminin reddi gerektiği belirtilmiştir.
2- Davalı idare tarafından; cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından; İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 2.070,45 m²'lik kısmının tel örgü ile çevrili bahçe yapmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 19/08/2005 - 18/8/2010 tarihleri arası dönem için 44.310,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … gün ve … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, "Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır." hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; dosyaya sunulan bilirkişi raporunda, emsal incelemesi yapılarak ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m² olduğu belirtildikten sonra, dava konusu taşınmazın ticari sirkülasyonunun düşük seviyede olduğu, işgalli yerin fiili duruma göre yol sorunu bulunmadığı, Belediye hizmetlerinden kısmen yararlandığı, taşınmazın boş arsa olarak davalı idarece değişik amaçla değerlendirilmesi olanağının az olduğu beyan edilerek 2007 yılı birim bedeli 3,00 TL/m² olarak belirlenmek suretiyle hesaplama yapıldığı ve 19/08/2005-18/08/2010 tarihleri arasındaki dönem için toplam 32.640,41 TL ecrimisil hesaplandığı anlaşılmaktadır.
Ecrimisilin işgal nedeniyle kira bedeli kadar alınan bir tazminat olduğu, ecrimisil tutarının hesaplanmasında; taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörlerin etkili olduğu, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararlarının dikkate alınması gerektiği açıktır.
Her ne kadar mahkemece, Danıştay bozma kararına uyulmak suretiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de, bilirkişi raporunda emsal olarak gösterilen taşınmazlar için 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m² olarak belirtilmesine rağmen, ciddi şekilde somut veriler ortaya konulmadan dava konusu taşınmaz için 2007 yılı birim bedelinin 3,00 TL/m² olarak belirlenmesinin nedeni anlaşılamamıştır.
Nitekim, 6292 sayılı Kanunun 2/B maddesinin uygulandığı İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi ve … Mahallesinde yer alan taşınmazlara ilişkin olarak açılan davalar incelendiğinde; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; … İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 7,57 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2009 yılı birim bedeli 9,91 TL/m²; … İdare Mahkemesinin E…. sayılı (üniversite) dosyasında 2008 yılı birim bedeli 17,00 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 7,35 TL/m² olarak hesaplandığı görülmektedir.
Buna göre, mahkemece 2007 yılı için 3,00 TL/m² birim bedelin alınmasının çok düşük olduğu, emsal rayicin altında kaldığı açıktır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince dava konusu taşınmazın bulunduğu … Mahallesinde işgal edilen benzer nitelikteki taşınmazlar için belirlenen ecrimisil bedelleri, mezkur taşınmazların 6292 sayılı Kanunun 2/B maddesi kapsamında yapılan satış bedelleri, taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörler dikkate alınmak suretiyle, işgal döneminde davacıdan istenebilecek ecrimisil bedelinin belirlenmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. TARAFLARIN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.