Danıştay 2. Daire 2021/13803 Esas 2021/1615 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13803
Karar No : 2021/1615

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, iptale ilişkin kısmının dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 10.982,22 m²'lik kısmının ahır, müştemilat ve bahçe yapmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 20/02/2005 - 19/02/2010 tarihleri arası dönem için 597.877,89 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Daire Başkanlığının 09/11/2015 gün ve E:2015/4048 K:2015/4648 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle; mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda; uyuşmazlık konusu taşınmazın 10.982,22 m²lik kısmının Maliye Hazinesi adına tescilli olduğu ve taşınmazın ahır, müştemilat ve bahçe olarak davacı tarafından kullanılmakta olduğu, davalı idarece değişik amaçla kullanılmasının çok az olanaklı olduğu, … ilçesi genelinde bulunduğu yeri, konumu, mevcut kullanım durumu, getirebileceği kira miktarı, ticari sirkülâsyonu, günün ekonomik koşulları, emsal ecrimisil değerleri, ecrimisil tespitine artı ve eksi yönde etken veriler birlikte değerlendirilerek işgal döneminde taşınmazın 2007 yılı arsa ecrimisil bedelinin 3,50 TL/m² olarak belirlendiği, 20/02/2005–19/02/2010 tarihleri arasındaki dönem için ecrimisil bedelinin 195.298,79 TL olarak belirlendiği gerekçesiyle; dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin 402.579,11 TL'ye ilişkin kısmının iptaline, 195.298,79 TL'ye ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından, mahkemece 2007 yılı için birim bedelinin 3,50 TL/m² alınmasının hukuki olmadığı idarece talep edilen ecrimisilin rayice uygun olduğu belirtilerek, mahkeme kararının aleyhine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından; İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 10.982,22 m²'lik kısmının ahır, müştemilat ve bahçe yapmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 20/02/2005 - 19/02/2010 tarihleri arası dönem için 597.877,89 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … gün ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, "Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde "Taşınmaz Tespit Tutanağı"na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır." hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, "Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; dosyaya sunulan bilirkişi raporunda, ecrimisil bedelinin emlak vergi değerinin (EVD) %5'inden az olamayacağı, dava konusu taşınmazın yola cephesi bulunmadığı, Cumhuriyet Caddesinin 2006 yılı EVD.nin 50.00 TL/m², 2010 yılı EVD.nin 550,00 TL/m² olduğu yani 11 kat artış gösterdiği, 2006 EVD.nin %5'inin 2,50 TL/m² olduğu belirtilerek, bilirkişilerce 2007 yılı birim bedelinin 3,50 TL/m² olarak belirlenmek suretiyle hesaplama yapıldığı ve 20/02/2005 - 19/02/2010 tarihleri arası 5 yıllık dönem için toplam 195.298,79 TL ecrimisil hesaplandığı anlaşılmaktadır.
Ecrimisilin işgal nedeniyle kira bedeli kadar alınan bir tazminat olduğu, ecrimisil tutarının hesaplanmasında; taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörlerin etkili olduğu, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararlarının dikkate alınması gerektiği açıktır.
Nitekim, 6292 sayılı Kanunun 2/B maddesinin uygulandığı İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi ve … Mahallesinde yer alan taşınmazlara ilişkin olarak açılan davalar incelendiğinde; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; …. İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 7,57 TL/m²; … İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 8,37 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2009 yılı birim bedeli 9,91 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (…) dosyasında 2008 yılı birim bedeli 17,00 TL/m²; ... İdare Mahkemesinin E…. sayılı (davacı …) dosyasında 2007 yılı birim bedeli 7,35 TL/m² olarak hesaplandığı görülmektedir.
Buna göre, mahkemece 2007 yılı için 3,50 TL/m² birim bedelin alınmasının çok düşük olduğu, emsal rayicin altında kaldığı açıktır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince dava konusu taşınmazın bulunduğu … Mahallesinde işgal edilen benzer nitelikteki taşınmazlar için belirlenen ecrimisil bedelleri, mezkur taşınmazların 6292 sayılı Kanunun 2/B maddesi kapsamında yapılan satış bedelleri, taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörler dikkate alınmak suretiyle, işgal döneminde davacıdan istenebilecek ecrimisil bedelinin belirlenmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, iptale ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.