Danıştay 5. Daire 2019/1888 Esas 2021/1295 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1888
Karar No : 2021/1295


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU: …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nda bakanlık müşaviri olarak görev yapmaktayken, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 1. Fıkrasının, 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. Maddesinin 8. Fıkrası ile değişik (f) bendi uyarınca kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin Bakanlık Makamı'nın … tarih ve … sayılı kararının iptali ve bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacının, dava konusu işlemden sonra 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye ekli (1) sayılı listede ismine yer verilmek suretiyle de kamu görevinden hiç bir işleme gerek kalmaksızın çıkarıldığı, bu nedenle Bakanlık Makamı kararı ile kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işlemin icrailiğini kaybettiği, bu nedenle bakılmakta olan davanın incelenerek karara bağlanmasının isabetli olmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesi'nin 07/06/2018 tarih ve E:2018/610, K:2018/14998 sayılı bozma kararına uyularak verilen …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; UYAP ortamında yapılan sorgulama neticesinde, davacının 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılmasına karşı açtığı davada dosyanın OHAL İnceleme Komisyonu'na gönderilmesine karar verildiğinin görüldüğü, davacı tarafından Komisyon tarafından verilecek karara karşı dava açılabileceği ve bu davada kanun hükmünde kararname ile tesis edilen işlemin inceleneceği, öte yandan dava konusu işlemin hukuka uygunluğu ya da aykırılığı yönünde bir değerlendirme yapılmadığından davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısım yönünden mahkeme kararında hukuki isabet görülmediği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davacının, mahkeme kararının karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmı yönünden istinaf başvurusunun reddine , vekalet ücretine ilişkin kısım yönünden ise istinaf başvurusunun kabulü ile vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmın kaldırılmasına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; bozma kararına uygun olarak gerekli araştırmaların yapılmadığı, davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiği, dava konusu işlemin hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, savunma hakkının ihlal edildiği belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ortada idari bir işlem olmadığı, davacının kamu görevinden çıkarılmasına dair işlemin yasama faaliyeti olduğu ve idari davaya konu edilemeyeceği belirtilerek davacının temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davacının Anayasaya aykırılık itirazı yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nda bakanlık müşaviri olarak görev yapmakta olan davacının, 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinin 1. Fıkrasının, 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. Maddesinin 8. Fıkrası ile değişik (f) bendi uyarınca Bakanlık Makamı'nın … tarih ve … sayılı kararı ile kamu görevinden çıkarılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, anılan kararının iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesine istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Öte yandan; davacı, 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye ekli listede ismine yer verilmek suretiyle de kamu görevinden çıkarılmıştır.
Davacı tarafından, anılan Kanun Hükmünde Kararname'nin ekli listesinde ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işleme karşı OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvurunun 12/06/2019 tarihinde kabul edildiği anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "İdari Dava Türleri Ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, iptal davalarının, "idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu, maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar" olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İptal davasının konularından birini oluşturan bireysel idari işlemler, belli kişiler üzerinde yeni bir hukuki durum yaratma veya değiştirme gibi sonuçlar doğurmakta olup, görevli ve yetkili yargı merciince bu işlemler iptal edilinceye veya işlemi tesis eden idarece geri alınıncaya, kaldırılıncaya, değiştirilinceye veya düzeltilinceye kadar hukuki geçerliliğini korumaktadır.
Bu durumda; davacının Kanun Hükmünde Kararname eki listede adına yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmasının, davacının Bakanlık Makamı kararıyla kamu görevinden çıkarılmasına dair işlemi ortadan kaldırıcı veya değiştirici nitelikte olmadığı, dava konusu işlemin hukuk alemindeki varlığını sürdürdüğü ve bu işleme karşı açılan davada işin esasının incelenmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, dava dosyasının incelenmesinden 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye ekli listede ismine yer verilmek suretiyle kamu görevinden çıkarılmış olmasına yönelik kamu görevine iadesi talebiyle Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yapılan başvurunun kabul edilmesi üzerine görevine iade edildiği görülmüştür. Davacının anılan Komisyon tarafından göreve iade edilmiş olması, davaya konu Bakanlık Makamı kararı ile davacının kamu görevinden çıkarılması işleminin davalı idare tarafından geri alındığı veya bir başka işlemle ortadan kaldırıldığı anlamına da gelmemektedir.
Netice itibarıyla dava konusu işlemin hukuk alemindeki varlığını sürdürdüğü açık olduğundan Bölge İdare Mahkemesince işin esasına girilerek dava konusu işlemin hukuka uygunluğunun denetlenmesi gerekirken, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun belirtilen gerekçelerle reddi yolundaki kararda hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava hakkında yukarıda özetlenen gerekçeyle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun belirtilen açıklamalar ile reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 28/04/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacının temyiz isteminin reddi ile dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun belirtilen açıklamalar ile reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdare Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği oyuyla aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.