Danıştay 5. Daire 2016/18799 Esas 2021/1285 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/18799
Karar No : 2021/1285

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu / …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, … Cumhuriyet savcısı olarak görev yaptığı döneme ilişkin … Adalet Daireleri ve Hakimliklerinin 2005 yılı teftiş döneminde denetlenmesi sonrasında Adalet Müfettişlerince "Kişisel ve sosyal özellikleri" başlıklı bölümü için 78 puan ve "Mesleki bilgi ve çalışması" başlıklı bölümü için 68 puan takdir edilerek "orta" olarak düzenlenen 11/08/2005 tarihli Müfettiş Hal Kağıdının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; dosyada bulunan denetim raporu, tavsiyeler listesi, hal kağıdı dayanak belgesi, iş cetvelleri ve inceleme tutanaklarının birlikte değerlendirilmesinden, davacının hal kağıdının "orta" olarak düzenlenmesine dayanak teşkil eden gerekli ve yeterli somut nedenlerin bulunduğu, 2005 yılı hal kağıdının denetim raporu ve tavsiyeler listesi ile uyumlu olduğu anlaşıldığından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; davaya konu müfettiş hal kağıdının … Adliyesinden tayinen ayrıldığı tarihten sonra kendisinin yokluğunda düzenlendiği, söz konusu hal kağıdında somut bilgi ve belgelere yer verilmediği ve objektif kriterlerin dikkate alınmadığı, tesis edilen dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu belirtilerek İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemde hukuka aykırı bir husus bulunmadığı, temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususların 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uymadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı, hakkında düzenlenen dava konusu 11/08/2005 tarihli Müfettiş Hal Kağıdı …Cumhuriyet savcısı olarak görev yaptığı döneme ilişkindir.
Söz konusu hâl kağıdının "Kişisel ve sosyal özellikleri" başlıklı bölümünde; her bir özellik 10 puan üzerinden olmak üzere, "Sağlık durumu"nun 10, "Kılık ve kıyafeti"nin 9, "Söz ve davranışları ile temsil yeteneği ve idarecilik vasıfları"nın 9, "Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması"nın 7, "Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması"nın 7, "Kötü alışkanlıklarının bulunmaması"nın 7, "Menfaatine düşkün olmaması"nın 7, "Şahsı ve ailesi itibarıyla çevrede bıraktığı intiba"nın 7, "Daire arkadaşları, iş sahipleri ve halkla olan ilişkileri"nin 8, "Kalem personeli üzerindeki etkinliği ve yetiştirmedeki gayreti"nin 8, "Mesaiye riayeti ve göreve bağlılığı"nın 8 puanla değerlendirildiği ve toplam 100 puan üzerinden 78 puan verildiği, "Mesleki bilgi ve çalışması" başlıklı bölümünde ise; "Ağır Cezalı suçlara karşı ilgisi ile hazırlık tahkikatına verdiği önem ve sonuçlandırmadaki gayreti, zorunlu haller dışında evrakı zabıtaya göndermemesi"nin 8, "Usul hükümlerine, mevzuata ve oluşa uygun iddianame düzenlemesi, takipsizlik kararı vermesi ile bunların yeterli gerekçeyi taşıması"nın 8, "Duruşmalara hazırlıklı çıkması ile esas hakkındaki mütalaalarının dosya içeriğine uygunluğu ve yeterli gerekçenin bulunması"nın 9, "Mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı ile kanun yollarına başvurma konusundaki gayret ve tutumu"nun 9, "İlamların infazına verdiği önem, Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevlerinin idare ve kontrolünde etkinliği"nin 9, "Adliyenin idari işleri, lojmanı ile arşive ve kütüphane işlerine karşı ilgisi"nin 8, "Noter, Yazı İşleri Müdürlükleri, Suç Eşyası Emanet Memurlukları ve paraya vazülyed görevlilerin yıllık denetimleri ile kasa hesaplarının kontrolü işlerine verdiği önem"in 8, "Bakanlık Genelge ve görüşlerini izleme ve uygulamadaki hassasiyeti ile hakim adaylarının yetiştirilmesindeki gayreti"nin 9 puanla değerlendirildiği ve toplam 100 puan üzerinden 68 puan (orta) verildiği görülmüştür.
Bunun üzerine, anılan hal kağıdının iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2802 sayılı "Hakimler ve Savcılar Kanunu"nun "Müfettişlerce verilecek hal kağıtları" başlıklı 24. maddesinde, adalet müfettişlerinin, denetimleri sırasında inceledikleri belgelere ve gözlemlerine dayanarak hakim ve savcılar hakkında düzenleyecekleri hal kağıtlarını ilgilinin gizli sicil dosyasına konulmak üzere Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
19/04/1989 tarih ve 20113 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin "Hâl Kâğıdının Düzenlenmesi" başlıklı 48. maddesinin birinci fıkrasında; "Hâl kâğıtları düzenlenirken, ilgililer hakkında ciddi ve titiz inceleme yapılır. Değerlendirmede, sağlam ve güvenilir kaynaklara dayanılarak geniş tefahhusat yapılır. Objektif ölçüler içinde kalınmasına ve gizliliğe riayet olunmasına özen gösterilir." hükmüne, "Hakim ve Savcı Hal Kağıtları" başlıklı 49. maddesinde ise, "Adlî yargı hâkimleri için bu Yönetmeliğe ekli olan (Ek-1), Cumhuriyet başsavcısı ve savcıları için (Ek-2), idari yargı hâkimleri için (Ek-3) numaralı "Hâl Kâğıdı" formları doldurulur. "Kimliği", "Kişisel ve Sosyal Özellikleri" ve "Meslekî Bilgi ve Çalışması" bölümlerini ihtiva eden hâl kâğıdı formlarının "Kimliği" ve "Kişisel ve Sosyal Özellikleri" bölümlerine ait bütün hanelerin değerlendirmeye tâbi tutularak doldurulması zorunludur. Hâl kâğıdının "Kişisel ve Sosyal Özellikleri" bölümünün doldurulmasında, bu bölüm altında gösterilen "NOT" kısmındaki açıklama esas alınır. Hâl kâğıdı formunun "Meslekî Bilgi ve Çalışması" bölümünde ise, sıfat, yetki ve iş bölümüne göre, ilgilinin sadece baktığı işle alâkalı olan haneler değerlendirmeye tâbi tutulur. Bu bölümde bütün hanelerin doldurulamaması hâlinde, tam not olan 100 puan, değerlendirmeye esas alınan hane adedine bölünür. Bu suretle bulunan sayı değerlendirmeye alınan hanelerin tam notu olur. Değerlendirme, bulunan bu tam not üzerinden yapılır. Hâl kâğıdının "Meslekî Bilgi ve Çalışması" bölümünde, tam not % 50'nin altında takdir edildiğinde, sebebi ilgili hanesinde açıklanır. Toplamdaki yarım ve daha fazla küsurat tam sayıya iblağ edilir. Yarımdan az olan küsurat hesaba alınmaz. "Kişisel ve sosyal özelliği" bölümünde verilen not "Sonuç" bölümünde sadece rakam ve yazı ile belirtilmekle yetinilir ve derece kısmında değerlendirilmesi yapılmaz. Hâl kâğıdının "Meslekî Bilgi ve Çalışması" bölümünde verilen notların toplamı ise "Sonuç" bölümüne rakam ve yazı ile yazılır. Müfettişlik mührü ile mühürlenerek imzalanır. Ayrıca; 0-49 Arasında olan "Zayıf', 50-69 Arasında olan "Orta", 70-84 Arasında olan "İyi", 85-100 Arasında olan "Pekiyi", kabul edilerek, ilgilinin meslekî bilgi ve çalışması belirlenir ve bu husus hâl kâğıdının bu bölümünün derece kısmına yazılır. Henüz birinci derecenin son kademesine gelmemiş olanların terfıe lâyık bulunup bulunmadığı, ikinci derece kadro aylığını almış olup da müteakip denetim tarihine kadar hâkimlik ve savcılık mesleğinde 10 yıl görev süresini dolduracak olan hâkim ve savcıların, emsallerine göre birinci sınıfa ayrılabilecek derecede temayüz edip etmediği, kendisinden hangi alanda (hâkimlik, savcılık, hukuk, ceza) faydalanılabileceği, büyük merkezlerde görev yapmaya, mahkeme başkanlığına veya müfettişliğe ehil bulunup bulunmadığı hususları da kanaat bölümünde belirtilir. Sabit olmayan inceleme ve soruşturma konularına hâl kâğıdında değinilmez." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu hâl kağıdının "Kişisel ve sosyal özellikleri" bölümü yönünden incelenmesi:
Dava konusu hâl kağıdının "Kişisel ve sosyal özellikleri" başlıklı bölümünde yer alan "Kılık ve kıyafeti" 9, "Söz ve davranışları ile temsil yeteneği ve idarecilik vasıfları" 9, "Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması" 7, "Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması" 7, "Kötü alışkanlıklarının bulunmaması" 7, "Menfaatine düşkün olmaması" 7, "Şahsı ve ailesi itibarıyla çevrede bıraktığı intiba" 7, "Daire arkadaşları, iş sahipleri ve halkla olan ilişkileri" 8, "Kalem personeli üzerindeki etkinliği ve yetiştirmedeki gayreti" 8, "Mesaiye riayeti ve göreve bağlılığı" 8 puanla değerlendirilmiştir.
Hâl kağıtlarının "Kişisel ve sosyal özellikleri" bölümünün müfettişlerin gözlem ve kanaatlerine dayandığı, bu bölümdeki soruların cevaplandırılması sırasında olumsuz düşüncelerin, sicilin tüm hanelerini ilgilendirecek şekilde her zaman belgelendirilmesinin mümkün olamayacağı açık olmakla birlikte, hakim ve savcılık mesleği için son derece önemli olan bu özellikler için 10 tam puan üzerinden eksik puan verilmesini haklı kılacak, gözlem, kanaat ya da olgunun ne olduğunun, bu değerlendirmelere yol açacak kanaate nasıl varıldığının belirtilmesi, söz konusu değerlendirmenin dayanağının somut olarak ortaya konulması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu hâl kağıdının "Kişisel ve sosyal özellikleri" bölümünde yer alan ve 10 puan üzerinden değerlendirilen "Kılık ve kıyafeti", "Söz ve davranışları ile temsil yeteneği ve idarecilik vasıfları", "Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması", "Dürüstlük ve tarafsızlığı ile mesleğin vakar ve haysiyetini koruması", "Kötü alışkanlıklarının bulunmaması", "Menfaatine düşkün olmaması", "Şahsı ve ailesi itibarıyla çevrede bıraktığı intiba", "Daire arkadaşları, iş sahipleri ve halkla olan ilişkileri", "Kalem personeli üzerindeki etkinliği ve yetiştirmedeki gayreti", "Mesaiye riayeti ve göreve bağlılığı" başlıkları için 10 puandan düşük puan verilmesinin dayanağı ortaya konulamadığından, hâl kağıdının anılan bölümünde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Diğer yandan, davalı idare tarafından davacı hakkında yapılan soruşturmalar üzerine Hakimler ve Savcılar Kurulu 2. Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile aynı Dairenin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında belirtilen hususların, dava konusu hal kağıdında düşük not verilen hanelerle örtüştüğü ileri sürülmekte ise de, anılan soruşturmalar kapsamında davacıya isnat edilen fiillerin hal kağıdının düzenlendiği 2005 yılı veya öncesine ilişkin olmadığı gibi davalı idare tarafından dava dosyasına anılan soruşturmalar neticesinde davacı hakkında işlem tesis edildiğine dair herhangi bir bilgi ve belge de sunulmadığı görülmüştür.
Dava konusu hâl kağıdının "Mesleki Bilgi ve Çalışması" bölümü yönünden incelenmesi:
Anılan bölümde yapılan puanlamanın incelenmesinden;
- "Mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı ile kanun yollarına başvurma konusundaki gayret ve tutumu" ölçütü için 10 tam puan üzerinden 9 puan verildiği, ancak tavsiyeler listesinin incelenmesinden davacının mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı ile kanun yollarına başvurma konusundaki gayret ve tutumu konusunda bir eleştirinin getirilmediği,
- "Bakanlık Genelge ve görüşlerini izleme ve uygulamadaki hassasiyeti ile hakim adaylarının yetiştirilmesindeki gayreti" ölçütü için 10 tam puan üzerinden 9 puan verildiği, ancak davacının hakim adaylarının yetiştirilmesindeki gayreti ile ilgili (sorumlu olduğu hakim-savcı adayının olup olmadığına ilişkin) bir tespit bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu hâl kağıdının "Mesleki bilgi ve çalışması" bölümünde yer alan ve 10 puan üzerinden değerlendirilen davacının "Mevzuat ve içtihatları takip alışkanlığı ile kanun yollarına başvurma konusundaki gayret ve tutumu" ve "Bakanlık Genelge ve görüşlerini izleme ve uygulamadaki hassasiyeti ile hakim adaylarının yetiştirilmesindeki gayreti" başlıklarına ilişkin değerlendirmelerde 10 puandan düşük puan takdir edilmesinin dayanağının tavsiyeler listesinde veya başka somut bir bilgi veya belge ile ortaya konulamadığı anlaşıldığından, hâl kağıdının anılan bölümünde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu durumda; uyuşmazlık konusu hal kağıdının "Kişisel ve sosyal özellikleri" ve "Mesleki bilgi ve çalışması" başlıklı bölümlerinde yer alan yukarıda belirtilen başlıklara ilişkin olarak yapılan değerlendirmelerde tam puan üzerinden düşük puanlama yapılmasına neden olabilecek kanaatin oluşmasına etki eden değerlendirmelerin, davacının görev yaptığı Mahkemenin iş ve işlemlerinin denetlenmesi sonucu düzenlenen tavsiyeler listesindeki tespit ve önerilerle ortaya konulmadığı gibi, bu hususta başkaca somut bilgi ve belgenin de mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu hal kağıdının objektif olarak düzenlenmediği sonucuna ulaşılmış ve bu nedenle de dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 28/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.