Danıştay 13. Daire 2020/1909 Esas 2021/1620 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1909
Karar No:2021/1620

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrol Taşımacılık Turizm İnşaat Tarım Ürünleri Sanayi
ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait LPG otogaz istasyonunda 10/09/2014 tarihinde yapılan denetimde, sorumlu müdür belgesine sahip sorumlu müdür çalıştırılmadığı tespit edildiğinden bahisle, 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 16. maddesinin 2. fıkrasının (c) uyarınca 76.142,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkete ait LPG otogaz istasyonunda 10/09/2014 tarihinde yapılan denetimde tutulan tutanakta, "LPG Dolum Tesisi Sorumlu Müdür Tip Sözleşmesi ve LPG Sorumlu Müdür Belgesi ibraz edilememiştir" ifadesinin yer aldığı, denetim tarihinden önce 01/09/2014 tarihinde sorumlu müdür sözleşmesi imzalandığı, sorumlu müdürün 21/02/2013-23/02/2013 tarihleri arasında LPG Otogaz İstasyonu Sorumlu Müdür Eğitimine katılarak 18/03/2013 tarihli sorumlu müdür eğitim sertifikasını aldığı, şirketle yapılan sözleşme sonrasında 10/09/2014 tarihinde sorumlu müdür belgesi almak için TMMOB Makine Mühendisleri Odası'na başvuruda bulunulması üzerine şahsa 15/09/2014 tarihli ve LO03573 sayılı LPG Otogaz İstasyonu Sorumlu Müdür Belgesi verildiğinin görüldüğü, denetim tarihi itibarıyla ne 5307 sayılı Kanun'da ne de Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Lisans Yönetmeliği ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Eğitim ve Sorumlu Müdür Yönetmeliği'nde sorumlu müdür belgesine sahip olma şartının aranmadığı, sorumlu müdür belgesine sahip olma zorunluluğunun, dava konusu cezaya sebep olan fiilin tespit tarihi olan 10/09/2014 tarihinden sonraki bir tarih olan 15/12/2016 tarihinde öngörüldüğü, bu durumda, sorumlu müdür belgesi alma zorunluluğu getiren yönetmelik hükümlerinin, yürürlük tarihinden önceki bir olaya uygulanması suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline, davacı tarafından ödenen 57.110,00-TL'nin davalı idarece davacıya ödenmesine, yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 6.632,10-TL nispî vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, hükmedilen miktar üzerinden hesaplanan 3.901,18-TL karar harcından davacı tarafından yatırılan 975,40-TL nispî karar harcı mahsup edilmek suretiyle geriye kalan 2.925,78-TL'nin davacıya tamamlattırılması için ilgili tahsil dairesine müzekkere yazılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Kurum'un harçtan muaf olduğu, dolayısıyla istinafa konu kararda davalı idare aleyhine harca hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu, LPG otogaz bayilik lisansı sahipleri 15/12/2016 tarihli yönetmelik değişikliğinden önce de sorumlu müdür belgesini ve ilgili mevzuatta aranan şartlara haiz bir sorumlu müdür çalıştırmakla yükümlü olduğu, yönetmeliğe eklenen söz konusu hüküm ile zaten aranmakta olan bir koşul ile ilgili açıklama getirildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının nispî harç ve nispî vekâlet ücreti yönünden düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 24. maddesinin (f) bendinde, kararlarda yargılama giderleri ve hangi tarafa yükletildiğinin belirtileceği; 31. maddesinde, yargılama giderleri hususunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmış; anılan madde ile atıfta bulunulan Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yargılama giderlerinin kapsamı" başlıklı 323. maddesinin (ğ) bendinde, "vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti" yargılama giderleri arasında sayılmış; 326. maddesinin 1. fıkrasında, yargılama giderlerinin aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği; 330. maddesinde, vekil ile takip edilen davalarda mahkemece kanuna göre takdir olunacak vekâlet ücretinin taraf lehine hükmedileceği; 332. maddesinin 1. fıkrasında ise, yargılama giderlerine mahkemece re'sen hükmedileceği belirtilmiştir.
Anayasa'nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesinde, iptal davalarının, idarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılacağı öngörülmüş, tam yargı davaları ise, idarenin eylem ve işlemlerinden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 164. maddesinde, avukatlık ücretinin, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade edeceği belirtilmiş; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 13. maddesinde ise, Tarife'nin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukukî yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyorsa avukatlık ücretinin Tarife'nin ikinci kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla üçüncü kısmına göre belirleneceği kurala bağlanmıştır. Bu düzenlemeye göre, konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen davalarda nispî avukatlık ücretine hükmedilecektir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1- Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin kısmının incelenmesi:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yapılan istinaf başvurusunun reddine yönelik kısmında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
2- Bölge İdare Mahkemesi kararının, İdare Mahkemesi kararının nisbî vekâlet ücreti ile nisbî karar harcına hükmedilmesine ilişkin kısım yönünden incelenmesi:
2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 3. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar vereceği, karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı vereceği; 49. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ise, Danıştay'ın, temyize konu kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayabileceği kurala bağlanmıştır.
İdari Yargılama Usulü Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun yargılama giderlerine ilişkin hükümlerine göre, vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti yargılama giderlerinden olup, vekâlet ücretinin tutarı ve hangi tarafa yükletildiğinin kararda gösterilmesi gerekmektedir. Takdir olunacak vekâlet ücretinin tutarı, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi esas alınmak suretiyle tespit edilmelidir.
30/12/2017 tarih ve 30286 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve İdare Mahkemesi karar tarihi itibarıyla yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre, konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen hukukî yardımlara ödenecek ücretin, İdare ve Vergi Mahkemelerinde takip edilen davalar için duruşmasız yargılamalarda 1.090,00-TL olduğu, 29/12/2017 tarih ve 30285 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Harçlar Kanunu Genel Tebliği ekinde ise, karar tarihi itibarıyla yürürlükte olan maktu karar harcının 35,90-TL olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait LPG otogaz istasyonunda 10/09/2014 tarihinde yapılan denetimde, istasyonda sorumlu müdür belgesine sahip sorumlu müdür çalıştırılmadığından bahisle davacıya 76.142,00-TL idarî para cezası verildiği, söz konusu cezanın 57.110,00-TL olarak ödendiği, temyize konu Mahkeme kararında ise, tespit tarihi itibarıyla sorumlu müdür belgesi alma zorunluluğu bulunmayan davacı şirkete denetim tarihinden sonra getirilen Yönetmelik hükümlerinin uygulanması suretiyle idarî para cezası verilmesi yönünde tesis edilen Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, uyuşmazlığın temelini oluşturan davacı şirkete idarî para cezası verilmesine yönelik Kurul kararının iptaline ve buna bağlı olarak ödenen 57.110,00-TL'nin iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davacı şirketin ödemiş olduğu idarî para cezasının iadesi talebinin, iptal davasının bir sonucu olduğu, iptal davası ile birlikte ileri sürülen nedenlerle iade talebinde bulunulduğu, tahsil edilen tutarın iadesine yönelik davalı idarenin sorumluluğundan söz edilmediği, idareye tazminatı gerektirir herhangi bir hizmet kusuru atfedilmediği açıktır. Bu durumda, idarî işlemin iptal edilmesinin doğal sonucu olarak 57.110,00-TL'nin iadesine hükmedildiği, iptal davası ile birlikte ileri sürülen nedenlerle iade talebinde bulunulduğu, davanın konusunun "maddi tazminat" olarak nitelendirilemeyeceği gözetilerek vekâlet ücretinin ve harcın maktu olarak belirlenmesi gerekirken, davacı lehine nispî vekâlet ücretine ve nispî karar harcına hükmedilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu Kurul kararının iptali ile davalı idare aleyhine nisbî vekâlet ücretine ve nisbî karar harcına değil, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nde belirtilen 1.090,00-TL maktu vekâlet ücretine ve Harçlar Kanunu Genel Tebliği'nde belirtilen 35,90-TL maktu karar harcına hükmedilmesi gerektiği sonucuna varıldığından, bu hususun Bölge İdare Mahkemesi'nce düzeltilmemiş olmasında usûl hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.
Ancak, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, davalı idare aleyhine hükmedilen nispî vekâlet ücreti ve nispî karar harcı yönünden düzeltilerek onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. … İdare Mahkemesi'nin dava konusu işlemin iptali yolundaki … tarih ve E:… K:… sayılı kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hüküm fıkrasının 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca 168,90-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 1.090,00-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine" şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan temyiz aşamasında yatırılan toplam …-TL harcın istemi hâlinde davalıya iadesine,
4. Temyiz posta giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 28/04/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.