Bölge Adliye
Mahkemesi : ...Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer"i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer"i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının ... Genel Müdürlüğüne bağlı işyerinde Çıraklık okulu sonrasında 1986 tarihinden itibaren kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalıştığını, ... tarafından üretime yönelik işlerde çalıştırılmasına rağmen iş Kanunu ve TİS den yararlandırılmamak amacıyla çırak olarak çalıştırıldığını, hak kaybına uğradığını belirterek, kısa vadeli sigorta kollarına tabi prim yatırılmış çalışmalarının, Tüm işçi (uzun vadeli sigortalı) olarak çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... vekili savunma dilekçesinde Özetle; Davacının Çıraklık eğitim merkezinden eğitim aldığını, uygulamalı çalışmanın da çıraklık eğitiminden sayıldığını, çıraklık hizmetinin uzun vadeli sigorta kollarına yönelik çalışma sayılmaması gerektiği, kurum ile davacı arasında hizmet ilişkisinin kurulmadığını, hizmet ilişkisinin kurulmamış olduğunu, hizmet ilişkisinin yazılı ispat edilmesi gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmektedir.
Fer"i müdahil SGK Başkanlığı vekili dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süreye uğradığını, davacının çırak olarak çalıştığını, çalışmasının uzun vadeli sigorta kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirtmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, Davanın kabulü ile, Davacının davalı işyerindeki 1986/2 döneminde 30 gün, 1986/3 döneminde 120 gün, 1987/1 döneminde 120 gün, 1987/2 döneminde 120 gün, 1987/3 döneminde 120 gün, 1988/1 döneminde 120 gün ve 1988/2 döneminde 60 gün olmak üzere toplam 690 gün çalışmasının uzun vadeli sigorta kollarına tabi sayılması gerektiğinin TESPİTİNE, karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesince, davacının 20/03/1968 doğumlu olduğu, 18 yaşını doldurduğu tarihten sonra, 01/08/1986 tarihinde davalı kurumda çalışmaya başladığı, bu işyerinde çalışmaları devam ederken 09/10/1987 tarihinde çıraklık okuluna kaydının yapıldığı 01/07/1988 tarihinde çıraklık okulundan mezun olduğunun bildirildiği anlaşılmış olup, dinlenen tanık beyanından davacının çalışmalarının üretime yönelik olduğu anlaşıldığından, çalışmalarının uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak kabul edilmesine yönelik mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, feri müdahil vekilinin istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer"i Müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu vekili kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı, mülga 506 sayılı Kanunun 79. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece, yapılacak iş, davacı ve/veya vekiline talebi açıklattırılarak talep dönemi açıklığa kavuşturulmalı ve bu bağlamda davanın kabule konu döneme ilişkin olup olmadığı belirlenmeli, buna göre ve gerekiyorsa talep edilen döneme ilişkin bordro tanıkları dinlenilerek sonuca göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, fer"i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.01.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.