Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2021/7282 Esas 2022/5900 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
VEK. AV. ...



Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen eğitim ve öğretim giderlerinden kaynaklanan alacak davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelenmesi sonucunda;tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik karara süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalının mecburi hizmet süresine ilişkin noksan hizmet karşılığı olarak 137.730,70 TL borç tahakkuk ettirilip ödemesinin istendiğini, 2000-2004 yılları arasında askeri lise, 2004-2008 yılları arasında da kara harp okulu olmak üzere 8 yıllık öğrenim süresince düzenli olarak evci çıktığını, 30/08/2008 tarihinde teğmen nasbedildiğini,teğmen nasbedildikten sonra 16/06/2016 ilişik kesme tarihine kadar 7 yıl 9 ay 16 gün (toplam 2.841 gün) subay olarak görev yaptığını, ... eğitimini bitirdikten sonra yürürlüğe giren ve aleyhine sonuç doğuran düzenlemenin aleyhine yorumlanıp buna göre noksan hizmet karşılığı ödeme hesabı yapılmasının mümkün olmadığını, mecburi hizmet süresinin 1.539 gün olduğunu, ... eğitimi sırasında maliyet hesabına yağ, yakıt ve oksijen giderleri dahil edilmiş ise bu giderlerin borçtan düşülmesi gerektiğini, askeri okul dönemine ait masrafların faiz başlangıcı olarak eğitim-öğretim yılını takip eden yılın 1 Eylül tarihinden itibaren hesaplanması gerektiğini belirterek davacıdan ödemesi istenen 137.730,70 TL'nin şimdilik 1.000,00 TL'sinden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince, davacının subay olarak görev yapmaktayken mecburi hizmet süresini tamamlamadan 16/06/2016 tarihinde ...'den ayrıldığı, mecburi hizmet süresinin ... Personel Kanununun 113. maddesinde yapılan ve 22/02/2014 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle ... eğitimi bitirenlerin yükümlülüklerinin iki kattan üç katına çıkarılmasından sonra 16/06/2016 tarihinde davacı ...'den ayrıldığından bu değişikliğin davacıya uygulanması gerektiği; ... eğitiminin üç katı olan sürenin 13 yıl yani 4.745 güne, çalıştığı süre mahsup edildiğinde eksik kalan sürenin 1.904 güne karşılık geldiği, askeri okul giderlerini ... Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmeliğin 5/1-(a) maddesinde, subay çıktıktan sonra gördüğü kurslara ilişkin maliyet hesabının Yönetmeliğin 5/b maddesine göre belirlenmesi gerektiği, davacının ... döneminde evci izni kullandığına dair bir belge ve delilin ibraz edilmediği, eğitim öğretim dönemini takip eden 01/09/2001 tarihinden 16/06/2016 ilişik kesme tarihine kadar faiz hesaplaması yapılması gerektiği, buna göre davacı için toplamda 202.588,61 TL masraf yapıldığı, eksik mecburi hizmet için ödemesi gereken miktarın 1.094 gün için 81.291,62 TL olduğu, yine bu miktar alacak için 50.766,20 TL faiz borcunun bulunduğu, davalı tarafından talep edilen 137.730,70 TL alacak miktarından davacının borçlu olduğu miktarın 5.672,88 TL olduğu, 669 sayılı KHK'nin 10/2. maddesinin subay naspedilen ve bir süre görev yapan davacı hakkında uygulanmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle; davanın kabulü ile 137.730,70 TL davalı idare tarafından davacıdan talep edilen bu alacağın 5.672,88 TL kısmından davacının davalı idareye borçlu olmadığının tespitine dair karar taraflarca istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş,hüküm,taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde HMK’nin 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanununun 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre, reddedilen ve temyize konu edilen toplam miktar bölge adliye mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL’nin altında kalmaktadır.
Bu nedenle davalı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin taktirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre yerinde bulunmayan davacı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3--Dava, menfi istemine ilişkindir.
926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112. maddesine 03.07.2003 tarihinde 4917 Sayılı Yasa ile eklenen 5. maddesinde “Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden her ne şekilde olursa olsun mecburî hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silâhlı Kuvvetleri’nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askerî öğrenci, subay ve astsubay nasbedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim,eğitim ve yetiştirme masraflarını, yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanunî faizi ile birlikte tazminat olarak öderler. Öğrenim,eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir'' hükmü yer almaktadır. Yasanın uygulanmasını gösteren ve
17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik'in (09.11.2013 tarihli yönetmelik ile değişik) 5. maddesinde ise, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında dikkate alınacak gider kalemleri açıklanmış; aynı Yönetmeliğin 6. maddesinin (b) fıkrasında masrafların yapıldığı yıl esas alınarak, ayrıldığı ve ilişiğinin kesildiği tarihe kadar kanuni faizi hesaplanarak tazminat hesabı yapılacağı; yine Yönetmeliğin geçici maddesinde ise yönetmeliğin yayımlandığı tarihte henüz ödeme yapmamış, ancak Türk Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesilmiş personele de bu yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Söz konusu yönetmelikte 11.03.2016 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle Maliyet Hesabı başlıklı 5. maddesinin (e) bendinde ...(...)eğitim merkezlerinde veya ... birliklerinde verilen başlangıç,temel,tekamül ...(...)eğitimlerinde ,uçuşta sarf edilen yağ,yakıt ve oksijen giderleri, (f) bendinde ...(...)eğitim merkezlerinde hizmet alımı yoluyla tedarik edilen başlangıç, temel, tekamül ... (...) eğitim masraflarının hesaplanmasında bu maddenin birinci fıkrasının (a),(b),(c),(d)ve (e)bentlerinin dikkate alınacağı belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinde; davacının 2000 ile 2004 yılları arasında askeri lise ,2004 ile 2008 yılları arasında kara harp okulunda eğitim gördükten sonra 30/08/2008 tarihinde subay olarak nasbedildiği, ancak; mecburi hizmetini tamamlamadan 16/06/2016 yılında ilişiğinin kesildiği anlaşılmakta olup, davalının bu sırada ayrıca .../..., ... ... ... ...,... ... ... eğitimlerine katıldığı anlaşılmıştır. Söz konusu kurs masrafları maliyet cetvelinde ... ve ... ... masrafları olarak gösterilmiştir.
Somut olayda, 11.03.2016 tarihli değişikliğin olaya uygulanmasında hatalı bir yön yoktur. Ancak, ... Komutanlığının 18.12.2017 tarihli yazısında davacıya ...,... ... ... verildiği belirterek gösterilen ... maliyeti cetvelinde,... için yenileştirilemeyen ömürlü/durumlu parça maliyeti,yenileştirilen parça maliyeti ile ... için ve az önce belirtilen diğer iki kurs için... maliyeti ile bakım maliyeti eklenerek Türk Silahlı Kuvvetlerine esas ... maliyeti hesaplandığı anlaşılmaktadır.
Yedek parça, bakım maliyeti vs . masraflara yönetmelikte yer verilmemiş olması ile 18.12.2017 tarihli yazıdan anlaşılmasına göre davacıya verilen ... içerisinde söz konusu maliyet kalemlerinin ... masrafları içerisinde yer aldığı anlaşılmakta ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu şekliyle rapor tanzim edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davalı idareden davacının almış olduğu her bir kurs için ... saatinin ne kadar olduğu sorularak yönetmelikte yer verilmeyen (yenileştirilemeyen ömürlü/durumlu parça maliyeti,yenileştirilen parça maliyeti,bakım maliyeti) maliyetlerin masraf kalemlerinde düşülmesi gerekmektedir.
Hal böyle olunca, mahkemece bu husus göz ardı edilerek yanılgılı şekilde söz konusu masraf kalemlerini hesaplamada dikkate alan bilirkişi raporuna göre hüküm kurularak yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
İlk derece mahkemesi kararının, yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmasına karar verilmiş olduğundan,HMK'nin 373. maddesinin birinci fıkrası uyarınca,iş bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz dilekçesinin reddine,ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacının sair temyiz itirazlarının reddine,, üçüncü bentte açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nin 373. maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, aynı Kanununun 371. maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesi kararının davacılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine 16/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.