Danıştay 6. Daire 2020/4212 Esas 2021/6214 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/4212
Karar No : 2021/6214


DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı / …
VEKİLİ : …

DAVANIN KONUSU : … Planlama Mühendislik İnş. San. ve Tic. A.Ş.'de (Firma) şehir plancısı olarak çalışan davacı tarafından 13/12/2019 tarihli dilekçe ile plan yapımı yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddi ile davacının mevcut plan yapım yeterlilik belgesinin yenilenmesine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün … tarihli, E:… sayılı işlemi ile Plan Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin 1. fıkrasının (c-4), (d-3) ve (e-3) bentlerinin iptali istenilmiştir.

DAVACININ İDDİALARI: Davacı tarafından, özel bir şirkette şehir plancısı olarak çalıştığı, yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesi istemiyle davalı idareye yaptığı başvurunun reddedildiği, davalı idarece başvurunun reddine gerekçe gösterilen her iki hususun da yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesine engel teşkil etmediği, 27/11/2014 tarihli sözleşme ile davacının çalıştığı firmaca yüklenilen "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işinin 24/02/2015 tarihinde Bartın Belediye Başkanlığınca durdurulduğu, 2016 yılı aralık ayı ile 2017 yılı temmuz ayı arasında kullanılan birinci doğum izninin de işin durdurulduğu bu arada kullanıldığı, 04/05/2018 tarihinde işin yeniden başlatıldığı, işe ait araştırma ve değerlendirme çalışmasının 30/05/2018 tarihinde ve planların ise 04/07/2018 tarihinde tamamlanarak ilgili idareye teslim edildiği, söz konusu işin hazırlanması ve tamamlanarak teslim edilmesi sürecinde sigorta primlerinden de anlaşılacağı üzere davacının işin yüklenicisi firmada aktif olarak çalıştığı, planların sorunsuz bir şekilde teslim edilmesinden sonra ilgili idare nezdinde onay sürecine girdikleri, davacının iradesi dahilinde olmayan onay süreci nedeniyle sorumlu tutulamayacağı ve ikinci doğum iznini kullandığı 2018 yılı temmuz ile ekim ayları arasındaki sürenin de bu onay sürecine denk geldiği, teslim edilen planların 01/08/2018 tarihinde belediye meclisince onaylandığı ve 07/08/2018 - 07/09/2018 tarihleri arasında askıda ilan edildiği, askıda yapılan itirazların 02/11/2018 tarihinde belediye meclisince görüşüldüğü, yeniden düzenlenen planların 16/11/2018 - 17/12/2018 tarihleri arasında tekrar askıda ilan edildiği, son olarak planların 07/01/2019 tarihinde belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe konulduğu, planların teslim edilmesinden sonraki onay sürecinde her ne kadar doğum izninde olsa da davacının çalıştığı firma ile temasa geçerek planlar ile ilgili iş ve işlemlerde aktif olarak çalıştığı; 11/02/2015 tarihli sözleşme ile davacının çalıştığı firmaca yüklenilen "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işinin şartname ve eklerine uygun olarak süresinde teslim edildiği, davacının işin hazırlanmasından teslimine kadar geçen süre içerisinde işin yüklenicisi firmada aktif olarak çalıştığı ve birinci doğum iznini kullandığı zaman diliminin üst ölçekli planın Çevre ve Şehircilik Bakanlığında onay sürecinde olması nedeniyle işin durduğu bir araya denk geldiği, hazırlanan planların onay sürecinde itirazların değerlendirilmesi ve planların düzeltilmesi aşamasında da yine davacının aktif olarak çalıştığı, bu işin hazırlanması ve teslim süresi içinde işin yüklenicisi firmada A grubu yeterlilik belgesine sahip … 'ın yetkili şehir plancısı olarak görev aldığı, ayrıca bu süreçte firma sahibi … 'ın da B grubu yeterlilik belgesinin bulunduğu, davacının yeterlilik belgesinin B grubuna yükseltilmesi isteminde bulunduğu, dolayısıyla işin yapıldığı süre boyunca firma sahibinin sahip olduğu yeterlilik belgesinin ait olduğu grubun üstünde bir yükselme talebinin bulunmadığı; iptali istenen Yönetmelik maddeleri ile kamuda ve özel sektörde çalışan plan müellifleri arasında haksız şekilde ayrımcılık yapıldığından bu maddelerin Anayasadaki "Eşitlik İlkesi"ne aykırı olduğu, dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığından iptali gerektiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, planlama işlerinin yapım süresinin sözleşme tarihi ile ilgili idarenin planları onayladığı tarih arasındaki süre olduğu, davacının kullandığı ilk doğum izninin rastladığı 24/02/2015 - 04/05/2018 tarihleri arasında "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işinin durdurulduğu kabul edilse dahi ikinci doğum izninin planların askıya çıkarıldığı ve gelen itirazların değerlendirilerek düzeltmelerin yapıldığı aşamaya denk geldiği ve dolayısıyla davacının planlama işinin bu safhasında yer almadığı, Yönetmeliğe göre özel planlama firmasınca tamamlanan planlama işlerinin firma çalışanları bakımından kendi haiz oldukları belge grubundan bir iş bitirme sayılabilmesi için çalışanın planlama işinin devamı süresince firmada aktif olarak çalıştığını sigorta primleri ile belgelemesi gerektiği; "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işinin A grubu plan yapım yeterlilik belgesi gerektiren bir iş olduğu, işin yüklenildiği 11/02/2015 tarihinde firma sahibi … 'ın B grubu plan yapım yeterlilik belgesinin bulunduğu, dolayısıyla firmanın da B grubu belgeye sahip bir firma olduğu, firma yetkilisi … 'ın A grubu yeterlilik belgesine sahip olsa bile plan müellifi olarak imza yetkisinin olmadığı, firmanın Yönetmeliğe aykırı şekilde haiz olunan plan yapım yeterlilik belgesi grubunun üzerinde bir işi alarak tamamladığı, sadece planın onaylanması aşamasında prosedürel bir gereklilik olduğu için A grubu belge sahibi … 'ın 03/07/2017 tarihinde firmaya ortak edildiği, Yönetmeliğe aykırı olarak haiz olunan plan yapım yeterlilik belgesinin üzerinde yüklenilen ve tamamlanan bir işin belge grubu yükselmesinde kullanılmasının mümkün olmadığı; iptali istenen yönetmelik maddelerinin dayanağı Kanun ve Anayasaya uygun olduğu, daha önce bu maddelerin iptali istemiyle açılan davaların reddine karar verildiği belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ: Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI … DÜŞÜNCESİ: Dava, davacının plan yapımı yeterlilik grubunun yükseltilmesi isteminin reddine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün … günlü, E.… sayılı işlemi ile 07.01.2006 günlü, 26046 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Plan Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin, 1. fıkrasının c-4, d-3 ve e-3 bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu yönetmelik 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 44. maddesine dayanılarak, şehir ve kasabaların imar planları da dahil olmak üzere yerleşme planlarının bütün ilgili taraflarca uyulması gereken güvenilir ve uygulanabilir nitelikte düzenlenebilmesi için planların yapım işini üstlenecek müelliflerin ehliyet durumları ile ilgili usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılmıştır.

Yönetmeliğin Planlama Alanı Grupları başlıklı 5. maddesi ile yerleşme alanları ve onu bütünleyen çevreye ait alanlar için düzenlenen her ölçekteki ve türdeki planların yapım alanlarının büyüklüğü, plan yapımına konu olan yerleşme veya yerleşmeler bütününün gelecekteki muhtemel nüfuslarına veya nüfus toplamlarına göre planlama alanları belirlenmiş ve alan/nüfus büyüklüğüne göre planlama alanları ve grupları altı bölüme ayrılmış, 6. maddesinde müelliflerin öğrenim nitelikleri, 7. maddesinde müelliflerin genel derecelendirilme esasları düzenlenmiştir.
Yönetmeliğin 8. maddesinde ise müelliflerde belirlenen gruplar itibariyle yönetmeliğin 6. ve 7. maddelerindeki şartları taşımaları yanında aranacak özel nitelikler belirlenerek bir sıralama yapılmıştır. Buna göre:
a) A Grubu Müelliflik için;
.....
4) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim dalında doçent veya profesör unvanı almış veya plânlama birimlerinde iki yıl daire başkanlığı seviyesinde veya daha üst seviyede yönetici olarak görev yapmış veya en az 15 yıl çalışmış olmak,
b) B Grubu Müelliflik için;
...
4) Yükseköğretim kurumlarının plânlama ile ilgili bilim dalında doktor unvanı almış olmak ve bu unvanı aldıktan sonra en az dört yıl öğretim üyesi olarak çalışmış olmak veya öğretim üyesi, öğretim görevlisi veya araştırma görevlisi olarak toplam en az 12 yıl çalışmış olmak veya plânlama birimlerinde en az 12 yıl çalışmış olmak,
c) C Grubu Müelliflik için;
...
4) Kamu kurum ve kuruluşlarında en az dokuz yıl çalışmış olmak,
d) D Grubu Müelliflik için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B veya C grubuna giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az altı yıl çalışmış olmak,
e) E Grubu Müelliflik için;
....
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az üç yıl çalışmış olmak,
şartları aranmaktadır.
Maddede yer verilen düzenlemeyle, Yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Plânlama Bölümlerinden Şehir Plâncısı veya Şehir ve Bölge Plâncısı unvanı ile lisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak F Grubu müelliflik için tek şart olarak sayılmış, D ve E grubu müelliflerin şartları belirlenirken kamu kurum ve kuruluşlarında veya daha üst gruplara giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az belirlenen yıl kadar çalışmış olmak gerektiği belirtilmiş, buna karşın A,B,C grubu müelliflerin nitelikleri belirlenirken kamu kurum ve kuruluşlarında belirli süre çalışmış olmak koşulu ile özel planlama bürolarında çalışmış olmak koşulu eşdeğer kabul edilmeyerek, planlama bürolarında belirtilen nitelikteki işleri bitirmiş olmak koşulu aranmıştır.
Dava konusu yönetmeliğin planlama işinde ihtisaslaşmış olmayı değerlendirmek üzere hazırlanmış olması nedeniyle plan yapım işini üstlenecek müellifin sıralanan niteliklerden en az birine uygun olması kuralı getirilmiş ve belirli sürelerle resmi kuruluşta planlama konusunda çalışmış olmak bu niteliklerden biri olarak sayılmıştır.
Bu durumda, dava konusu düzenlemelerle, İmar Kanunu ve diğer yasal düzenlemelerle yapılması öngörülen her ölçek ve türdeki planların özelliği ve önemi ile kamu yararı gözönünde bulundurularak, anılan planların yapımını üstlenecek müelliflere yönelik olarak aldıkları eğitimin yanında mesleki deneyime de önem verilmek suretiyle, planların büyüklüğü, nüfus projeksiyonu veya nüfus toplamlarına göre yapılan gruplandırmada, her grubun özelliğine göre farklı koşullar öngörülerek uzmanlaşmanın ön plana çıkarılmasında ve bu suretle üst gruplara yükseltilme koşullarının belirlenmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı tarafından, kamu kurum ve kuruluşları ile özel plânlama bürolarında çalışanlar arasında ayrım yapıldığı, kamu kurum ve kuruluşlarında sadece çalışma süresi dikkate alınırken, özel planlama büroları yönünden yapılan işin yeterliliğine bakıldığı, düzenlemenin eşitlik ilkesine aykırı olduğu öne sürülmekte ise de; plânlama birimlerinde belirli süre çalışmış olmak, bu birimlerde belirli görevlerde bulunmak tek ölçüt olarak kabul edilmediği gibi, dava konusu yönetmelikle, kamu kurum ve kuruluşlarında planlama biriminde çalışanların, planların hazırlanması, onaylanması, uygulanması ve denetlenmesine ilişkin olarak yürüttükleri kamu hizmetinin önem ve özellliği ile mesleki deneyimlerine göre değerlendirildiği ve derecelendirildiği de gözönünde bulundurulduğunda, kamu kurum ve kuruluşlarında görülen hizmetin önemi, özelliği ve yürütülen görevlere göre kazanılan deneyim nedeniyle özel sektördeki kural, yetki, görev ve çalışma koşullarından farklılıklar içerdiği, bu nedenle özel planlama bürosunda belirli süre çalışmış olmak değil belirli nitelikte işi bitirmiş olmak koşulunun getirildiği sonucuna varılmakla, düzenlemede Anayasanın 10. maddesinde yer alan eşitlik ilkesine ve kamu yararına aykırılık görülmemiştir.
Dava konusu işleme gelince: dosyanın incelenmesinden, "C" grubu plan yapım yeterlilik belgesi sahibi olan davacı tarafından, grubunun yükseltilmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine yapılan incelemede, davacı tarafından grup yükseltme istemine dayanak olarak sunulan Bartın-Merkez 1/5000 ölçekli revizyon, ilave nazım imar planı, 1/1000 ölçekli revizyon, ilave uygulama imar planı, ilave halihazır harita yapım işi süresince 11,5 aylık sigorta boşluğu bulunduğu, 1/50.000 ölçekli Mersin Kent Bütünü İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma ve Analitik Etüt çalışmaları işinin ise haiz olunan yeterlilik belge grubunun üzerinde iş alınmış olması nedeniyle grup yükselmesinde kullanılamayacağına, sonuç olarak dava konusu yönetmeliğin 8.maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca en az bir adet (C) grubu ve 2 adet (D) grubu planlama işi bitirmediğinden, "C" grubu belgesinin yenilenmesine karar verilerek davacının isteminin 25/12/2019 tarihli dava konusu işlemle reddedildiği, bu işleme karşı yapılan itirazın da 14/02/2020 günlü, E.39759 sayılı işlemle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu yönetmeliğin tanımlar başlıklı 4.maddesinde "Müellif: Kanun’da tanımlanan her ölçekteki ve türdeki plânların yapılmasını üstlenebilmek için gerekli olan ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip gerçek kişiyi veya ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip tüzel kişiliklerin hissedarları içinde hisseleri ortakların meslek grubuna göre dağılımında eşit veya daha fazla paya sahip gerçek kişiyi," ifade ettiği; İş Bitirme başlıklı 9. maddesinin 2. fıkrasında, "Planlama işini bitirmiş olmaktan; işin sözleşmede belirlenen süresi içinde ve usulunca tamamlanıp idareye teslim edilmiş olması, istenilen düzeltme ve tamamlamaların gereğince ve süresi içinde yerine getirilmiş olması ve ilgili merci tarafından onaylanmış olması anlaşılır"; 10. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, "Özel Plânlama Bürolarında Çalışmış Olmak: Bu Yönetmelik kapsamına giren plânlama işlerinden A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan plânlama bürolarında, büro sahibi veya ortağı veya çalışanı sıfatıyla çalışılan süreyi bonservis alarak belgelemiş olmak ve çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödendiğini belgelemek anlaşılır. Bonservisin kapsadığı sürelerde, bu büroların elinde program gereğince devam eden A, B, C veya D gruplarında en az bir plânlama işinin mevcut bulunması ve bunun belgelenmesi şarttır." hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan hükümler uyarınca planlama işinin bitirilmiş kabul edilebilmesi için işin süresi içerisinde tamamlanarak teslimi, her türlü düzeltme ve eksiklerin tamamlanarak idare tarafından onaylanması, bitirilen işin bu planlamada çalışan müellifler adına değerlendirilebilmesi için de bu süre içerisinde planlama bürosunda çalışıldığının sigorta primleri ile belgelendirilmesi gerekmektedir.
Olayda, Bartın İline ait 27/11/2014 sözleşme tarihli imar planlarının 24/02/2015-04/05/2018 tarihleri arasında idare kararıyla durdurulduğu, 04/05/2018 tarihinde tekrar başlayan işin araştırma değerlendirme raporunun 30/05/2018 tarihinde, planların da 04/07/2018 tarihinde teslim edildiği, 01/08/2018 tarihinde onaylanan planların 07/08/2018-07/09/2018 tarihleri arasında askıda kaldığı, bu sürede yapılan itirazlar üzerine değişen kısımlarının 02/11/2018 tarihinde onaylanarak 16/11/2018-17/12/2018 tarihleri arasında askıya çıktığı ve 07/01/2019 tarihinde onaylandığı, belirtilen süreler içerisinde davacının 04/12/2016-31/07/2017 tarihleri ile 01/07/2018-21/10/2018 tarihleri arasında doğum izni kullandığı dönemlerde sigorta primlerinin yatırılmamış olduğu, dolayısıyla planlama süresi içerisinde eksiksiz olarak çalıştığının belgelendirilemediği anlaşıldığından, anılan planın davacı adına bitirilen iş kapsamında değerlendirmeye alınmasına olanak bulunmamaktadır. Davacı tarafından, doğum izninde olmasına karşın fiilen çalışmaya devam ederek planlama çalışmalarında yer aldığı öne sürülmekte ise de, bu hususun sigorta primlerinin yatırıldığını gösterir belge ile kanıtlanması gerekmektedir.
Mersin Kent Bütünü İl Çevre Düzeni Planı yönünden; sözkonusu planlama işinin "A" grubu niteliğinde olduğu, işin alındığı 13/02/2015 tarihinde davacının çalıştığı büronun sahibinin "B" grubu yeterlilik belgesine sahip olduğu, firma çalışanı olan bir kişinin "A" grubu belge sahibi olmasına karşın yönetmeliğin yukarıda yer verilen müellif tanımı uyarınca imza yetkisinin olmadığı gözönünde bulundurulduğunda haiz olunan yeterlilik belge grubunun üzerinde planlama işi yapıldığı, anılan planın onaylanması aşamasında "A" grubu belge sahibinin firmanın ortağı olmasının sonucu değiştirmeyeceği anlaşıldığından, bu planın da belge grubu yükselmesi açısından değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu durumda, anılan planlama işlerinin iş bitirme olarak kabul edilmeyerek belge grubu yükseltilmesinde değerlendirilmemesi yolundaki dava konusu işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 28/04/2021 tarihinde, davacı vekili Av. … 'ın ve davalı idareyi temsilen Huk. Müş. … 'nın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip duruşma tamamlandı. Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
… Planlama Mühendislik İnş. San. ve Tic. Ltd. A.Ş.'de (Firma) şehir plancısı olarak çalışan davacı, 13/12/2019 tarihli dilekçesi ile plan yapım yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesi istemiyle davalı idareye başvurmuş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Yeterlilik Belgesi Komisyonunun … tarihli, … sayılı kararıyla bu başvurunun reddine ve davacının mevcut C grubu plan yapım yeterlilik belgesinin yenilenmesine karar verilmiş, bu karar Bakanlığın … tarihli, E:… sayılı yazısıyla davacıya tebliğ edilmiş, davacı bu karara itiraz etmiş, Bakanlığın … tarihli, E.… sayılı yazısıyla itirazının reddedildiği davacıya bildirilmiştir.
Davacı tarafından, çalıştığı firmaca yapılan "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işi ile "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işinin kendisi bakımından haiz olduğu yeterlilik belgesi grubundan birer iş bitirme sayılarak yeterlilik belgesinin yükseltilmesi istenmiştir.
Yeterlilik Belgesi Komisyonunca, davacının çalıştığı firmaca yapılan "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işinin A grubu plan yeterlilik belgesi gerektiren bir iş olduğu, bu işin alındığı 11/02/2015 tarihinde firma sahibi İsmail Günal'ın B grubu plan yapım yeterlilik belgesinin bulunduğu, anılan kişinin A grubuna 24/01/2019 tarihinde yükseldiği, A grubu belge sahibi şehir plancısı … 'ın ise 03/07/2017 tarihinden sonra firmaya % 51 pay ile ortak olduğu, dolayısıyla firmaca haiz olunan yeterlilik belgesi grubunun üzerinde iş alındığı görüldüğünden anılan işin firma sahibi veya çalışanları için grup yükseltmede kullanılamayacağı; yine aynı firmaca 27/11/2014 - 08/11/2018 tarihleri arasında yapılan "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işinin yapımı süresince davacının 04/12/2016 - 31/07/2017 ve 01/07/2018 - 21/10/2018 tarihleri arasındaki dönemlerde ilgili firmada sigortalı çalışan olmadığı, davacının yaklaşık dört yıl süren planlama işinin on bir buçuk ayında sigorta boşluğunun bulunduğu, ilgili Yönetmeliğin 10. maddesinin 1. fıkrasının (b) fıkrası uyarınca işin yapıldığı süre boyunca çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödenmesi şartının bulunduğu görüldüğünden ilgili Yönetmelik kapsamında anılan işin haiz olunan gruptan bir iş bitirme sayılarak firma çalışanı adına grup yükselmesinde kullanılamayacağı gerekçesiyle davacının grup yükseltme başvurusunun reddi ile mevcut plan yapım yeterlilik belgesinin yenilenmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine, davacının yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesi isteminin reddine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün … tarihli, E:… sayılı işlemi ile Plan Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmeliğin "Plan yapımı işlerini üstlenecek müelliflerde aranacak nitelikler" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (c-4), (d-3) ve (e-3) bentlerinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Yönetmeliğin 8. maddesinin iptali istenen bentleri şu şekildedir: "Plan yapımı işlerini üstlenecek müelliflerin 5 inci maddede belirtilen gruplardaki işleri yapabilmeleri, bu Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde yer alan şartları taşımaları yanında aşağıda belirtilen Müellif Gruplarında sayılan niteliklerden en az birine uygun olduklarının Bakanlıkça yapılan değerlendirmede tespit ve kabul edilmesine bağlıdır.
...
c) C Grubu Müelliflik için;
...
4) Kamu kurum ve kuruluşlarında en az dokuz yıl çalışmış olmak,
d) D Grubu Müelliflik için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B veya C grubuna giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az altı yıl çalışmış olmak,
e) E Grubu Müelliflik için;
...
3) Kamu kurum ve kuruluşlarında veya A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan özel plânlama bürolarında en az üç yıl çalışmış olmak,
...
şartları aranır." düzenlemelerini içermektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 38. maddesinin 1. fıkrasında, "Halihazır harita ve imar planlarının hazırlanması ve bunların uygulanmasının fenni mesuliyetini; uzmanlık, çalışma konuları ve ilgili kanunlarına göre, mühendisler, mimarlar, şehir plancıları deruhte ederler." hükmüne, 44. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinde, "Halihazır harita alımı ve imar planlarının yapımını yükümlenecek müellif ve müellif kuruluşların ehliyet durumlarının yeniden düzenlenmesine ait esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmüne ve aynı maddenin 2. fıkrasında ise, "38 inci maddede sayılan mühendisler, mimarlar ve şehir plancıları dışında kalan fen adamlarının görev, yetki ve sorumlulukları, ilgili Bakanlıklar ile Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği (T.M.M.O.B.) ve Yüksek Öğrenim Kurumunun görüşleri alınarak Bakanlık ve Milli Eğitim Bakanlığınca birlikte çıkarılacak yönetmelik ile tespit edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Plan Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, "Müellif: Kanun’da tanımlanan her ölçekteki ve türdeki planların yapılmasını üstlenebilmek için gerekli olan ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip gerçek kişiyi veya ilgili yeterlilik grubuna uygun yeterlilik belgesine sahip tüzel kişiliklerin hissedarları içinde hisseleri ortakların meslek grubuna göre dağılımında eşit veya daha fazla paya sahip gerçek kişiyi ifade eder." tanımına yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin "Müelliflerin öğrenim niteliği" başlıklı 6. maddesinde, "Planlama işlerini üstlenecek müelliflerde, yükseköğretim kurumlarının Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinden lisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak şartı aranır. Yurt dışında öğrenim görenlerin bu öğrenimlerinin ve aldıkları derecelerin, yurt içinde görülen öğrenim ve alınan derece ile eş değerde olduğunun yetkili makamlarca onaylanmış olması şarttır.", "Müelliflerin derecelendirilme esasları" başlıklı 7. maddesinde, "Müelliflerin derecelendirilmesinde, 6 ncı maddede belirtilen öğrenim şartı yanında;
...
e) Alt yeterlilik grubuna veya gruplarına giren işlerden belirlenen sayıda iş bitirmiş olmaları göz önünde bulundurulur." düzenlemesine, "Plan yapımı işlerini üstlenecek müelliflerde aranacak nitelikler" başlıklı 8. maddesinde, "Plan yapımı işlerini üstlenecek müelliflerin 5 inci maddede belirtilen gruplardaki işleri yapabilmeleri, bu Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde yer alan şartları taşımaları yanında aşağıda belirtilen Müellif Gruplarında sayılan niteliklerden en az birine uygun olduklarının Bakanlıkça yapılan değerlendirmede tespit ve kabul edilmesine bağlıdır.
...
b) B Grubu Müelliflik için;
1) 5 inci maddede belirtilen C Grubu planlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,
2) C Grubu planlamalardan en az bir işi ve D Grubu planlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,
3) C Grubu planlamalardan en az bir işi, D Grubu planlamalardan en az bir işi ve E Grubu planlamalardan en az iki işi bitirmiş olmak,
...
şartları aranır.
Yukarıdaki fıkrada yer alan “işi bitirmiş olmak” ifadesinden her tür ve ölçekteki planlar anlaşılır.
...", düzenlemesine, "İş bitirme" başlıklı 9. maddesinde, "...
Planlama işini bitirmiş olmaktan; işin sözleşmesinde belirlenen süresi içinde ve usulünce tamamlanıp idareye teslim edilmiş olması, istenilen düzeltme ve tamamlamaların gereğince ve süresi içinde yerine getirilmiş olması ve ilgili merci tarafından onaylanmış olması anlaşılır.
....
Kamu kurum ve kuruluşlarından ihale yolu ile yapılan planlama işlerinde, planlama işini alan müellifin planlama ekibinde yer alan şehir plancılarının çalıştıklarının belgelenmesi halinde, kendi bulundukları planlama grubundan ayrı ayrı bir iş bitirmiş olarak değerlendirilir." düzenlemesine, "Kamu kurum ve kuruluşunda ve özel planlama bürolarında çalışma" başlıklı 10. maddesinde, "Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde yer alan kamu kurum ve kuruluşu ile özel planlama bürolarında çalışmaya esas olacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.
...
b) Özel Planlama Bürolarında Çalışmış Olmak: Bu Yönetmelik kapsamına giren planlama işlerinden A, B, C veya D gruplarına giren işleri yapan planlama bürolarında, büro sahibi veya ortağı veya çalışanı sıfatıyla çalışılan süreyi bonservis alarak belgelemiş olmak ve çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödendiğini belgelemek anlaşılır. Bonservisin kapsadığı sürelerde, bu büroların elinde program gereğince devam eden A, B, C veya D gruplarında en az bir planlama işinin mevcut bulunması ve bunun belgelenmesi şarttır." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu yönetmelik maddesi yönünden yapılan inceleme:
Kentlerin gelişiminin düzenlenmesi, kamu düzeninin sağlanması ve kamu yararını korumak amacına yöneliktir. Bölge ve şehir planlaması da bu amacın gerçekleştirilmesi amacıyla kurumsallaştırılmıştır.
İmar planları; planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ve sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yolları bulmak, insan, toplum çevre münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplumsal yaşamı yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın korunma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle gerek çeşitli planlar arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular göz önüne alınarak hazırlanır.
Planlama, bir kent yerleşmesinin gelecekteki 15 - 20 yıllık sosyo-ekonomik hayatı ve gelişmesine, hukuksal, teknik ve mekansal standartlarına karar verme işlemi olup özel uzmanlık ve kendi içinde önem ve süreç gerektiren bir iştir. Kamu yararının ve düzeninin en iyi şekilde korunabilmesi için imar planlarının yapımını yüklenecek kişilerin aldıkları eğitimin yanı sıra deneyimli ve alanında mesleki bakımdan da birikimli olmaları gerekmektedir. Bu deneyim ve birikim ise plan yapım, denetim ve onama sürecine katılarak zamanla kazanılacaktır.
Bu nedenlerle yukarıda belirtilen Kanun hükmü uyarınca çıkarılan Yönetmeliğin 5. maddesinde, yerleşme alanları ve onu bütünleyen çevreye ait alanlar için düzenlenen her ölçekteki ve türdeki planların büyüklüğü, nüfus projeksiyonu veya nüfus toplamlarına göre plan müellifleri gruplandırılmış olup her grubun özelliği olan konularda kademe kademe uzmanlaşmasının sağlanması ve buna parelel olarak da bir üst gruba yükseltilmesine ilişkin olarak düzenleme yapılmıştır.
Davacı tarafından, belirli idari görev alanların diğer unvan ve deneyim sahipleriyle eşdeğer konumda olmadıkları, kamu kurumu ile özel planlama bürolarında çalışanlar arasında ayrım yapıldığı, diğer yandan müellifliğin yalnızca plan denetimi yoluyla kazanılamayacağı, serbest çalışanlar aleyhine düzenleme getirildiği öne sürülerek görülen dava açılmıştır.
Uyuşmazlık konusu düzenlemede, planlama birimlerinde belirli süre çalışmış olmak, bu birimlerde daire başkanlığı seviyesinde veya daha üst seviyede belirli süre yönetici olarak görev yapmak şeklinde gösterilen koşullar tek ölçüt olmadığı gibi bu şekilde yürütülen görevlerle kazanılan beceri, öngörü sahibi olma ve mesleki bakımdan deneyim ile ilgililerinin görmüş oldukları hizmetin önem ve özelliğine koşut olarak, bu kişilerin farklı konumlarından kaynaklı olarak yapılan dava konu düzenlemenin Anayasa'nın 10. maddesinde yer alan eşitlik ilkesini zedelemeyeceği, anılan kuralların kamu yararı amacı gözetilerek tesis edildiği anlaşıldığından dava konusu düzenleyici işlemlerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Davacının plan yapım yeterlilik belgesinin yükseltilmesi isteminin reddi işlemi yönünden yapılan inceleme:
Yukarıda yer verilen Yönetmelik maddelerine göre özel planlama bürolarında çalışan şehir plancılarının B Grubu yeterlilik belgesi alabilmeleri için 5. maddede belirtilen C Grubu planlama işlerinden en az iki işi bitirmeleri, planlama işini bitirmiş sayılmaları için işin sözleşmesinde belirlenen süresi içinde ve usulünce tamamlanıp idareye teslim edilmesi, istenilen düzeltme ve tamamlamaların gereğince ve süresi içinde yerine getirilmesi ve işin ilgili merci tarafından onaylanmış olması gerektiği; kamu kurum ve kuruluşlarından ihale yolu ile yüklenilen planlama işlerinde, planlama işini alan müellifin planlama ekibinde yer alan şehir plancılarının çalıştıklarını belgelemeleri halinde kendi bulundukları planlama grubundan bir iş bitirmiş sayılacakları, özel planlama bürolarında çalışmış olmanın çalışma süresine ait sigorta primlerinin ödendiğinin belgelenmesi ile ispat edileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Yine Yönetmeliğe göre her müellifin ancak sahip olduğu plan yapım yeterlilik belgesi grubundaki ve daha alt gruplardaki işleri yapabilmesi mümkün olup Yönetmeliğe aykırı olarak bir müellifin sahip olduğu plan yapım yeterlilik belgesinin üst grubunda yer alan bir işi yapması halinde buna dayanarak herhangi bir hak iddia edemeyeceği de açıktır.
Davacının çalıştığı firmanın "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işini 27/11/2014 tarihinde yüklendiği, planlama çalışmalarına ait araştırma değerlendirme raporunun 30/05/2018 tarihinde ve imar planlarının ise 04/07/2018 tarihinde tamamlanarak idareye teslim edildiği, teslim edilen planların 01/08/2018 tarihinde belediye meclisince onaylandığı ve 07/08/2018 - 07/09/2018 tarihleri arasında askıda ilan edildiği, askıda yapılan itirazların 02/11/2018 tarihinde belediye meclisince görüşüldüğü, yeniden düzenlenen planların 16/11/2018 - 17/12/2018 tarihleri arasında tekrar askıda ilan edildiği, son olarak planların 07/01/2019 tarihinde belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe konulduğu; ancak davacının bu planların yapım ve onay sürecinin gerçekleştiği 27/11/2014 - 07/01/2019 tarihleri arasındaki dönemde 04/12/2016 - 31/07/2017 ve 01/07/2018 - 21/10/2018 tarihleri arasında olmak üzere iki defa doğum izni kullandığı ve bu izinler süresince de sigorta primlerinin yatırılmadığı anlaşılmış olup davacının planların yapım ve onay sürecinde iki defa doğum izni kullandığı ve bu süreç boyunca planların yapımını üstlenen firmada kesintisiz şekilde fiilen çalışmadığı anlaşıldığından firma tarafından bitirilen bu işin davacının grup yükseltmesine esas alınmasına hukuken olanak bulunmamaktadır.
Yine davacının şehir plancısı olarak çalıştığı firmanın A grubu plan yapım yeterlilik belgesi gerektiren "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işini 11/02/2015 tarihinde yüklendiği, hazırlanan çevre düzeni planının Mersin Büyükşehir Belediye Meclisince 18/08/2017 tarihinde onaylandığı ve 06/09/2017 - 06/10/2017 tarihleri arasında askıda ilan edildiği, askı itirazlarının Mersin Büyükşehir Belediye Meclisince 13/11/2017 tarihinde karara bağlandığı, firmaca işin alındığı tarihte firma sahibi … 'ın B grubu plan yapım yeterlilik belgesinin bulunduğu, anılan kişinin A grubuna 24/01/2019 tarihinde yükseldiği, A grubu belge sahibi şehir plancısı … 'ın ise 03/07/2017 tarihinden sonra firmaya % 51 pay ile ortak olduğu anlaşılmış olup A grubu plan yapım yeterlilik belgesi gerektiren bu işi yüklenen plan müellifinin (firma sahibi), işin alındığı tarihten bitirildiği tarihe kadar A grubu plan yapım yeterlilik belgesine sahip olması gerekmekte olup usulsüz şekilde haiz olunan plan yapım yeterlilik belgesinin üstünde bir gruba ait olan işin bitirilmesinin, gerek firmanın sahibi gerekse de çalışanları için üst gruba yükselmeye esas alınamayacağı açıktır.
Zira; firma sahibinin daha alt grupta yer alan yeterlilik belgesine sahip olması nedeniyle bu işi yüklenme yeterliliği bulunmayan firmanın bu işi bitirmiş olmasının, firma sahibi ve çalışanlarının grup yükseltilmesine esas iş bitirme olarak sayılması, hukuka aykırı bir iş veya eylemden çıkar sağlanması anlamına geleceğinden hukukun buna olanak tanıması düşünülemez.
Firmanın sahip olduğu yeterlilik belgesinin üstünde bir planlama işini yüklenmesinde firma çalışanlarının bir kusurunun bulunmadığı söylenebilirse de; yapılan işi yapma yeterliliği bulunmayan bir müellifin nezaretinde Yönetmelikte arandığı şekilde gerekli mesleki tecrübe edinilemeyeceğinden usulsüz şekilde yüklenilen bu işin firma çalışanı yönünden yeterlilik belgesinin yükselmesine esas iş bitirme olarak sayılması mümkün değildir.
Yönetmelikte, daha üst yeterlilik belgesine sahip bir plan müellifi tarafından yapılan bir planlama işinin yapımı sırasında işi yapan müellif nezaretinde planlama çalışmasına katılan şehir plancılarının mesleki tecrübelerini arttıracakları varsayılarak bu işin söz konusu şehir plancıları yönünden haiz oldukları yeterlilik belgesinde bir iş bitirme olarak sayılacağı öngörülmüştür. Yönetmelikteki bu öngörüde, yanında çalışılan plan müellifinin yaptığı işin gerektirdiği yeterlilik belgesine sahip olması gerektiği açık olduğundan firma sahibinin yanında çalışanların da grup yükselmesinde bu işlerin kullanılamayacağı kabul edilmelidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1-Davanın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünün … tarihli, E:… sayılı işlemine ilişkin kısmının oyçokluğuyla REDDİNE,
2-Davanın Plan Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin 1. fıkrasının (c-4), (d-3) ve (e-3) bentlerine ilişkin kısmının oybirliğiyle REDDİNE,
3-Aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5-Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6-Bu kararın tebliğ tarihini izleyen (30) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 28/04/2021 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY(X): Davacının çalıştığı firmaca 27/11/2014 tarihli sözleşme ile yüklenilen "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işinin 24/02/2015 tarihinde Bartın Belediyesince durdurulduğu, 2016 yılı aralık ayı ila 2017 yılı temmuz ayı arasında kullanılan birinci doğum izninin de işin durdurulduğu bu arada kullanıldığı, 04/05/2018 tarihinde işin yeniden başlatıldığı, işin araştırma ve değerlendirme çalışmasının 30/05/2018 tarihinde ve planların ise 04/07/2018 tarihinde tamamlanarak ilgili idareye teslim edildiği, söz konusu işin hazırlanması ve tamamlanarak teslim edilmesi sürecinde 01/07/2018 ila 04/07/2018 tarihleri arasındaki 3 günlük süre haricinde sigorta primlerinden de anlaşılacağı üzere davacının işin yüklenicisi firmada aktif olarak çalıştığı, planların sorunsuz bir şekilde teslim edilmesinden sonra ilgili idare nezdinde onay sürecine girdikleri, davacının iradesi dahilinde olmayan onay süreci nedeniyle sorumlu tutulamayacağı ve ikinci doğum iznini kullandığı 2018 yılı temmuz ve ekim ayları arasındaki sürenin de bu onay sürecine denk geldiği, teslim edilen planların 01/08/2018 tarihinde belediye meclisince onaylandığı ve 07/08/2018 - 07/09/2018 tarihleri arasında askıda ilan edildiği, askıda yapılan itirazların 02/11/2018 tarihinde belediye meclisince görüşüldüğü, yeniden düzenlenen planların 16/11/2018 - 17/12/2018 tarihleri arasında tekrar askıda ilan edildiği, son olarak planların 07/01/2019 tarihinde belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe konulduğu; yine davacının çalıştığı firmaca 11/02/2015 tarihli sözleşme ile yüklenilen "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işinin şartname ve eklerine uygun olarak süresinde teslim edildiği, teslim edilen planların Mersin Büyükşehir Belediye Meclisince onaylandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının "Bartın - Merkez 1/5000 ölçekli Revizyon + İlave Nazım İmar Planı, 1/1000 ölçekli Revizyon + İlave Uygulama İmar Planı, İlave Halihazır Harita Yapımı" işinin alındığı tarihten teslim edildiği tarihe kadar geçen sürede 3 günlük doğum izni haricinde işin yüklenicisi firmada aktif olarak çalıştığı anlaşıldığından bu işin davacının yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesinde kendi haiz olduğu yeterlilik grubunda bir iş bitirme olarak kabul edilmesi; ayrıca her ne kadar "1/50.000 ölçekli Mersin İl Çevre Düzeni Planı ve Kent Bütünü Araştırma Analitik Etüt Çalışmalarına Ait Danışmanlık Hizmet Alımı" işinin alındığı tarihte firma sahibi … 'ın B grubu yeterlilik belgesinin bulunduğu ve dolayısıyla firmanın da B grubu belgeye sahip bir firma olduğu görülmekte ise de firmaca planların yapıldığı ve ilgili idarece bu planların onaylandığı göz önünde bulundurulduğunda bu işin de firma çalışanı davacının yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesinde kendi haiz olduğu yeterlilik grubunda bir iş bitirme olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, davacının yeterlilik belgesi grubunun yükseltilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği oyuyla aksi yöndeki Dairemiz kararının bu kısmına katılmıyoruz.