Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik durumuna giren sigortalıya bağlanan gelirlerin rücuan tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalı ...Genel Müdürlüğü vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 26. maddesidir. Anılan maddede; "İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi veyahut suç sayılabilir bir hareketi sonucu olmuşsa, Kurumca sigortalıya veya haksahibi kimselerine yapılan veya ileride yapılması gerekli bulunan her türlü giderlerin tutarları ile gelir bağlanırsa bu gelirlerinin 22"nci maddede belirtilen tarifeye göre hesaplanacak sermaye değerleri toplamı (...) 1 Kurumca işverene ödettirilir. (Ek cümle:29/7/2003-4958/28 md.) İşçi ve işveren sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.
İş kazası veya meslek hastalığı, 3"üncü bir kişinin kasıt veya kusuru yüzünden olmuşsa, Kurumca bütün sigorta yardımları yapılmakla beraber zarara sebep olan 3"üncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara Borçlar Kanunu hükümlerine göre rücu edilir ..." hükmü düzenlenmiştir.
İnceleme konusu dosyada; 02.03.1998 tarihinde meslek hastalığına yakalanan sigortalıya ödenen gelir ve yapılan masrafların tahsili talep edilmiş, Mahkemece hükme esas alınan 24.04.2015 tarihli kusur raporunda % 13 oranında malüliyet oranına göre ..."ün çalıştığı işverenler maluliyetin 3,625 kısmından % 100 sorumlu olduklarını, % 13 oranındaki maluliyetten sigortalının çalıştığı tozlu işyerlerinin % 27,88 oranında sorumlu olduğunu, geriye kalan % 72,12 sorumluluğun ise kaçınılmazlık olduğunu, % 27,88"lik maluliyetten TTK Genel Müdürlüğünün Sorumluluğunun % 1,86, dava dışı EÜAŞ Genel Müdürlüğünün Sorumluluğunun % 8,83 olduğunu, Kuzey Anadolu Madencilik A.Ş."nin sorumluluğunun % 17,19 olduğunu, sigortalı işçi ..."e atfedilecek bir kusurun bulunmadığı kabul edilerek, %13 sürekli iş göremezlik derecesine göre bağlanan ilk peşin değerli gelirin davalıların ve dava dışı EÜAŞ"ın sorumlu olduğu toplam kusur oranları olan %19.05"e, %72.12 oranında olan kaçınılmazlığın yarısı eklenmek suretiyle hesapladığı %55.13 kusur karşılığı üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Mahkemece aldırılan ATK 3. İhtisas Kurulunun 17.11.2014 tarihli raporunda ise hastalığın meslek hastalığı olduğu ve meslekte kazanma gücünü %13 oranında yitirmiş olup, meslekte kazanma gücü kayıp başlangıç tarihinin 02.03.1998 olduğu belirtilmiştir.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden sigortalının hizmet cetvelinin yer almadığı, 04.07.1997 tarihli Tahsiler Dairesi Başkanlığı yazısında davacının davalı ... Madencilik Ltd.Şti."nde 01.02.1966-01.01.1967 tarihleri arasında 234 gün çalışmasının olduğu, 26.07.1967-31.03.1969 tarihleri arasında 288 gün E.K.İ. Üzülmez Bölüm"de, 02.10.1972-30.10.1989 tarihleri arasında 4485 gün davalı ... Madencilik Ltd. Şti. nezdinde çalıştığı bilgisi yer almakta ise de; dosya kapsamından sigortalının davalılara ait iş yerlerinde hangi tarih aralıklarında ne kadar süre ile çalıştığı anlaşılamamakla birlikte, davalı işverenler arasındaki ilişkinin niteliği, bu kapsamda asıl-alt işverenlik ilişkisinin bulunup bulunmadığı hususları da anlaşılamamaktadır.
Bu kapsamda Mahkemece, kurum kayıtlarından sigortalının çalışmış olduğu iş yerleri tespit edilmeli, davalılara ait iş yerindeki çalışmalarının varlığı, hangi iş yerinde ne kadar süre ile çalışmış olduğu husuları araştırılarak, bu çalışmaların meslek hastalığına etkisi ve davalı işverenler arasında asıl-alt işverenlik ilişkisinin bulunup bulunmadığı, davalı işverenlerin sigortalının meslek hastalığına yakalanmasında kusurlarının olup olmadığı hususları irdelenerek tespit edilmeli, yine sigortalının meslek hastalığına yakalanmasında etkili olduğu anlaşılan başka işyerleri varsa (dava dışı EÜAŞ gibi) buna göre ilgili işverene de kusur verilmesi gerektiği gözetilmeli ve elde edilecek sonuç değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
2-Kabule göre de; Mahkemece, sigortalının %13 sürekli iş göremezlik derecesine göre bağlanan ilk peşin değerli gelirin davalıların ve dava dışı EÜAŞ"ın sorumlu olduğu toplam kusur oranları olan %19.05"e, %72.12 oranında olan kaçınılmazlığın yarısı eklemek suretiyle hesapladığı %55.13 kusur oranına isabet eden tutardan teselsülen sorumlu oldukları kabul edilmiş olup, meslek hastalığına dayalı rücuan tazminat davalarında teselsül hükümlerine dayanılamayacağı gözetilip, her işverenin, sadece kendi kusuru oranındaki maddi zarar miktarından sorumlu tutulması gerektiği göz önünde bulundurulmaksızın aynı nitelikte başka işyerlerinde çalışma halinde, davalıların rücu alacağından sorumluluklarının kusur paylarına göre belirlenmesi gerekirken, teselsüle dayalı olarak sorumlu tutulmaları isabetsiz bulunmuştur.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkeler tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı Kurum ile davalı ...Genel Müdürlüğü vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ...Genel Müdürlüğü"ne iadesine, 15.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.